Kiedy dziecko zaczyna mówić, nic nie jest w stanie powstrzymać go od komunikowania się w ten sposób. Niektóre maluchy potrzebują jednak zachęty, aby zacząć mówić.
Rozwój mowy u każdego dziecka przebiega we własnym tempie. Przedziały czasowe, w jakich dziecko powinno osiągnąć poszczególne etapy rozwoju mowy, są dość szerokie. Mimo to, można od samego początku wspierać dziecko w nauce mówienia. Opisujemy, jak zrobić to skutecznie.
Dziecko zaczyna mówić wtedy, gdy jest do tego gotowe. Aby nadszedł ten moment, maluch musi rozumieć znaczenie różnych słów i chcieć zacząć się za ich pomocą komunikować. W tym dużą rolę mogą odegrać osoby z otoczenia dziecka, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo.
Jeśli zastanawiasz się, co zrobić, żeby dziecko zaczęło mówić, musisz wiedzieć, że choć dziecko wypowiada pierwsze słowa między 10. a 18. miesiącem życia, to nauka mówienia trwa od okresu prenatalnego i przyspiesza po narodzinach. Dziecko uczy się melodii języka, brzmienia i znaczenia słów, słuchając, jak mówią do niego rodzice i jak rozmawiają między sobą.
Około pierwszych urodzin dziecko wie, co oznacza około 50 różnych słów. I jak tylko zacznie chcieć komunikować się za pomocą mowy, zacznie to robić. Można mu w tym pomóc. Sprawdź, jak zmotywować dziecko do mówienia.
Bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem jest dla dziecka najsilniejszym bodźcem do kształtowania mowy.
1. Bardzo dużo mów do dziecka. Nawet o tym, co w danym momencie robisz. Gdy przewijasz niemowlę, mów: teraz zdejmę ci pieluszkę, teraz się ubieramy, założę ci ubranko. Gdy Przyrządzasz obiad, tłumacz dziecku: „Teraz obieram ziemniaki, a potem je ugotuję”. Dziecko nie jest za małe, aby można było z nim rozmawiać. Takie pierwsze „rozmowy” z dzieckiem są doskonałym wstępem do nauki mówienia. Dzieci, które są w ten sposób oswajane z mową, ze znaczeniem słów, które padają w konkretnych sytuacjach zwykle szybciej zaczynają mówić.
2. Zwracaj się do dziecka w normalny sposób. Kiedy rozmawiasz z dzieckiem, mów do niego podobnie jak do dorosłych – niech maluch słyszy różne nowe słowa. O bajkowym bohaterze mów np. uczynny, miły, uprzejmy, a nie tylko – dobry. Nie zdrabniaj cały czas słów, nie przekręcaj ich na dziecięcą modłę. Twoja mowa jest wzorcem dla twojego dziecka. Tak będzie potem próbowało wypowiadać pierwsze słowa i zdania.
3. Często czytaj dziecku książeczki. Rób to nawet wtedy, gdy dziecko jest niemowlakiem. Weź je na kolana i opowiadaj, co przedstawia ilustracja (to jest kot, to piesek, piesek robi hau-hau). Potem staraj się włączać dziecko w te opowieści, gdy ponownie oglądacie książeczkę, pytaj, co to jest? jak robi piesek? Na początku to ty udzielisz odpowiedzi, ale lada moment włączy się do tego dziecko.
4. Nie spełniaj od razu życzeń dziecka. Jeśli maluch chce jakąś rzecz i ciągnie cię w jej stronę, zachęć, by powiedział, o co mu chodzi. Poproś dziecko spokojnie: „Powiedz, kochanie, co ci dać?” Zawsze gdy dziecko wypowie słowo, powtarzaj je po nim i okazuj radość, aby wiedziało, że mówienie jest fajne.
5. Rozwijaj wypowiedzi dziecka. Jeśli dziecko powie tylko jedno słowo, np.: „Kotek”, dodaj: „Tak, zobacz, jaki ładny kotek. Koty lubią mleko”. To bardzo ważne, bo powtarzanie słów wypowiedzianych przez dziecko wywołuje u niego tzw. pobudzenie słuchowe i stanowi pozytywną stymulację dalszego rozwoju mowy.
6. Wykorzystuj zabawy paluszkowe, np. „Sroczka kaszkę ważyła”, „Idzie kominiarz po drabinie”. Rymy sprawiają, że dziecko szybko zapamiętuje treść i potem zaczyna ją powtarzać. Taka atrakcyjna zabawa zachęca i ośmiela dziecko do mówienia.
7. Nie wyolbrzymiaj problemu, ale uważnie obserwuj dziecko. Przyczyna kłopotów z mówieniem może być błaha. Dwulatek może być tak zafascynowany zdobywaniem nowych umiejętności (np. bieganiem), że po prostu „nie ma czasu” na mówienie. Konsultacji z lekarzem wymaga dziecko, które nie wypowiedziało ani słowa do ukończenia 2 roku życia. Z lekarzem warto też skonsultować się, jeśli słownictwo dziecka jest bardzo ubogie. Opóźnienia w rozwoju mowy i nauce mówienia mogą być spowodowane problemami ze słuchem. To, że dziecko przy narodzinach miało zbadany słuch i wszystko z nim było wtedy w porządku nie oznacza, że np. wskutek infekcji nie doszło do pogorszenia słuchu. Przywrócenie prawidłowego słyszenia przyspieszy rozwój mowy dziecka.
Przeczytaj także:
Jak wspierać rozwój mowy dwulatka ? O czym warto rozmawiać z dzieckiem w tym wieku? Dlaczego gryzienie jabłek i marchewek jest ważne dla rozwoju mowy? Co jeszcze można zrobić, by dziecko mówiło dużo i wyraźnie? Wyjaśnia Aneta Szumska, logopeda. Film powstał we współpracy z Przedszkolem Żyrafa
Film postał we współpracy z Centrum Medycznym
Gaworzenie to jeden z etapów rozwoju mowy. Niemowlę przechodzi przez nie gładko i bez wysiłku, i to na długo przed tym, gdy zacznie mówić. Zanim z ust swojego malucha usłyszysz pierwsze słowa, przejdzie solidny trening: będzie głużyć i gaworzyć. Podpowiadamy, jak to rozpoznać i jak odróżnić gaworzenie od głużenia. Spis treści: Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Gaworzenie a głużenie: różnice Czy gaworzenie to prawdziwa mowa? Co robić, jeśli dziecko nie gaworzy? Niemowlę przestało gaworzyć Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Rodzice na określenie pierwszych dźwięków wydawanych przez dziecko zwykle używają określenia – gaworzenie. Jednak nie wszystkie zabawne niemowlęce „przemowy” można określić w ten sposób. Gaworzenie to wczesny etap rozwoju mowy, który następuje po głużeniu. Pojawia się zwykle dopiero w 2. półroczu życia niemowlaka (około 5-6. miesiąca, a najpóźniej w 10. miesiącu). Dźwięki, które dziecko wydaje, zanim zacznie gaworzyć, nazywa się głużeniem. Spa - „Akademia Młodych Rodziców” Gaworzenie a głużenie: różnice Gaworząc, dziecko świadomie wypowiada różne głoski i nieporadnie próbuje naśladować to, co do niego mówisz. Chętnie ćwiczy ułożenie warg odpowiednie dla poszczególnych dźwięków. Jak rozpoznać gaworzenie? Bardzo prosto. U gaworzącego niemowlaka usłyszysz ciągi sylab, np.: ta-ta-ta, ba-ba-ba lub ta-ba-ma (dziecko może powtarzać tę samą sylabę lub łączyć ze sobą różne). Natomiast głużenie, nazywane również gruchaniem, to gardłowe dźwięki: grr, tli, kli, gla, które można usłyszeć dość szybko – już mniej więcej pod koniec 2. miesiąca życia. Głużenie jest niezależne od dziecka i nie służy komunikacji. To nieświadome ćwiczenie narządów mowy, które zwykle przechodzi płynnie w gaworzenie....
