Alergiczny nieżyt nosa - objawy, przyczny, jak leczyć
Gwałtowne kichanie i łzawienie oczu to najbardziej charakterystyczne objawy tej dolegliwości. Opisujemy skąd się bierze i jak chronić przed nim dziecko.
To jedno z najczęstszych schorzeń alergicznych. Z powodu alergicznego nieżytu nosa cierpi w naszym kraju prawie co czwarte dziecko.
Spis treści:
- Alergiczny nieżyt nosa - charakterystyka
- Alergiczny nieżyt nosa - objawy
- Alergiczny nieżyt nosa - przyczyny
- Alergiczny nieżyt nosa - diagnoza
- Alergiczny nieżyt nosa - leczenie
- Alergiczny nieżyt nosa - zapobieganie
- Alergiczny nieżyt nosa - powikłania
Alergiczny nieżyt nosa - charakterystyka
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) nazywany jest także katarem siennym, katarem alergicznym, sezonowym nieżytem nosa lub pyłkowicą. Polega na stanie zapalnym błony śluzowej nosa i jej obrzęku, wywołanym przez alergeny wziewne.
W wyniku tego kontaktu komórki zapalne organizmu zaczynają powodować reakcję alergiczną, która objawia się między innymi katarem i kichaniem. Może dokuczać kilkuletnim dzieciom, a nawet niemowlakom.
Wyróżniamy:
- okresowy nieżyt nosa (sezonowy) - pojawia się najczęściej w okresie pylenia drzew i traw, trwa nie dłużej niż 4 tygodnie,
- przewlekły nieżyt nosa (całoroczny) - objawy utrzymują się ponad 4 tygodnie, katar jest w ciągu całego roku.
Alergiczny nieżyt nosa - objawy
Dziecko ma:
- napadowe, seryjne kichanie,
- wodnisty katar,
- zatkany nos (oddychanie przez usta),
- pociera w charakterystyczny sposób (od dołu ku górze) swędzący nos,
- zaczerwienienie, łzawienie i swędzenie oczu,
- obrzęk powiek,
- świąd uszu i gardła,
- czasem na odsłoniętej skórze pojawia się wysypka,
- ból głowy,
- zaburzenia snu,
- problemy z koncentracją,
- ogólne przemęczenie.
U niektórych dzieci (ok. 15 procent) z biegiem czasu mogą pojawiać się nawet objawy astmy: świszczący oddech, kaszel i duszność.
Jeżeli alergicznemu nieżytowi nosa towarzyszy duszność i suchy, męczący kaszel (zwłaszcza nocą lub po wysiłku), należy wykonać badanie w kierunku astmy oskrzelowej.
Alergiczny nieżyt nosa - przyczyny
Alergiczny nieżyt nosa powstaje w wyniku:
- kontaktu z alergenem - są to pyłki roślin, drzew, traw, ziół, krzewów, kwiatów (ciepłe i suche powietrze powoduje wzrost ich stężenia) oraz pleśń, roztocze, sierść zwierząt lub pierze,
- dziedziczenia genetycznego.
Aby ustalić przyczyny alergicznego nieżytu nosa, trzeba dziecko obserwować i zapisywać, w jakich sytuacjach objawy kataru się nasilają. Warto śledzić w tym czasie komunikaty alergologiczne.
Alergiczny nieżyt nosa - diagnoza
Dla ustalenia przyczyny powstania kataru siennego trzeba zrobić testy skórne u alergologa, które w większości przypadków pomagają w postawieniu diagnozy. W tym celu umieszcza się na skórze lub wprowadza do niej różne alergizujące substancje. Po kontakcie z substancją wywołującą reakcję alergiczną pojawi się zaczerwienienie lub niewielki bąbel.
Testy skórne wykonuje się dopiero u dzieci, które ukończyły pięć lat, gdyż dopiero wtedy ich układ odpornościowy jest na tyle dojrzały, aby zareagować pozytywnie na badanie.
Alergiczny nieżyt nosa - leczenie
Dziecka nie można leczyć na własną rękę, wymaga opieki lekarskiej. Leczenie polega na łagodzeniu objawów kataru siennego:
- podaje się leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają wysięk z nosa, oczu i alergiczny obrzęk śluzówki,
- podaje się do nosa roztwór soli kuchennej (izotoniczne i hipertoniczne) lub roztwór wody morskiej - oczyszcza nos z kurzu, alergenów, wspomaga usuwanie śluzu i działa przeciwobrzękowo,
- podaje się do nosa sterydy w sytuacji nasilonych objawów alergii.
Jeżeli katar sienny nasila się z roku na rok, można zastosować odczulanie. Polega ono na stopniowym podawaniu coraz większych dawek alergenów, tak aby podnieść próg wrażliwości na dane substancje. W ten sposób dziecko będzie miało mniejsze objawy uczulenia.
U ok. 80 procent odczulanych dzieci dolegliwości ustępują lub widoczna jest wyraźna poprawa. Odczulanie często zapobiega występowaniu astmy.
Alergiczny nieżyt nosa - zapobieganie
Oprócz podawania leków, które zmniejszają dolegliwości, trzeba chronić dziecko przed alergenami:
- unikać spacerów w ciepłe, słoneczne dni, wychodzić z dzieckiem wieczorem lub po deszczu,
- umyć maluszka po spacerze pod prysznicem, spłukać mu włosy, zmienić ubranie,
- nakładać dziecku okulary przeciwsłoneczne, aby ochronić oczy przed podrażnieniem,
- chronić dziecko przed substancjami chemicznymi- zapachem farb, perfum oraz dymem papierosowym, gdyż ich działanie ułatwia pyłkom wniknięcie przez błonę śluzową nosa,
- codziennie odkurzać mieszkanie odkurzaczem z filtrem HEPA,
- stosować oczyszczacze powietrza,
- wietrzyć pomieszczenia nocą,
- bardzo często sprzątać i prać pościel, dywany, koce.
Przed alergicznym nieżytem nosa może chronić karmienie piersią przez co najmniej 4-6 miesięcy. Ciężarna powinna unikać narażenia na dym papierosowy. Również dzieci należy chronić przed dymem papierosowym.
Alergiczny nieżyt nosa - powikłania
Bardzo ważne jest jak najszybsze zastosowanie odpowiedniego leczenia, tak aby uniknąć powikłań w postaci:
- astmy oskrzelowej,
- zapalenia zatok,
- zapalenia ucha środkowego,
- rozwoju polipów nosa.
Zobacz też:
- Jak pomóc dziecku z katarem siennym? 9 rad dla rodziców
- Alergiczny, wirusowy, bakteryjny - czy umiesz rozpoznać rodzaje kataru?
- Katar i kaszel: to infekcja czy alergia?