A, B, C czy D - które witaminy są najważniejsze dla dziecka?

Wszystkie witaminy są bardzo ważne dla dziecka – nie ma jednej, najważniejszej. Wiosna, latem, jesienią i zimą są niezbędne do tego, żeby dziecko nie chorowało i zdrowo rosło. W witaminach tkwi wielka moc, choć potrzeba ich naprawdę niewiele. Oto, co musisz o nich wiedzieć:

• Czy warto suplementować witaminy?
• Witamina A dla wzrostu
• Witaminy z grupy B na energię i rozwój
• Witamina C na odporność
• Witamina D dla mocnych kości
• Witamina E dla ochrony przed chorobami
• Witamina H na piękną skórę
• Witamina K na gojenie ran

Czy warto suplementować witaminy?

Witaminy muszą być dostarczane z jedzeniem, bo organizm sam nie potrafi ich wytworzyć. Zwykła zdrowa dieta, która zawiera owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, w pełni pokrywa zapotrzebowanie na nie. Naturalne witaminy są zresztą lepiej przyswajalne niż syntetyczne. Ale w pewnych wypadkach (np. dla niejadków, po chorobie) przydają się preparaty witaminowe – nie wolno ich nadużywać, bo nadmiar niektórych bywa groźny. Więcej witamin potrzeba niemowlętom, dzieciom i kobietom w ciąży, ale najbardziej mamom karmiącym. Zwykle wystarczy jednak regularnie jeść to, co zawiera te cenne substancje.

Witamina A dla wzrostu

W produktach zwierzęcych zwana retinolem, w roślinnych – prowitaminą A (to np. beta-karoten), które nasz organizm sam zamienia na witaminę A. Odpowiada za wzrost i rozwój organizmu, tworzenie kości, produkcję hormonów, dobry wzrok. Zapobiega wysychaniu skóry. Chroni przed nowotworami i chorobami serca. Jest wrażliwa na wysoką temperaturę.
Dobre źródła: ryby morskie, tran, wątróbka, żółtko jaj, masło, szpinak, morele, sałata, dynia, groszek zielony, szczaw, marchew, margaryny, sery żółte.
Objawy niedoboru: kruche paznokcie, łamliwe włosy, sucha skóra, wysypka, brak apetytu, częste infekcje, kurza ślepota, złe widzenie, zahamowanie wzrostu.

Witaminy dla dzieci - ranking i opinie

To ciekawe! Ludzie, których praca wiąże się z długim siedzeniem przed monitorem komputera, potrzebują więcej niż inni witaminy A. Pierwszy pokarm mamy (siara) ma dużo karotenów (widać to po silnie żółtym zabarwieniu).

Zobacz też: 7 pytań o podawanie dziecku witamin

Witaminy z grupy B na energię i rozwój

W tej grupie jest aż sześć witamin. Różnią się nieco swoją rolą.
Dobre źródła: wszystkie są w żółtku jajka, wątróbce, drożdżach i kiełkach pszenicy. Niektóre m.in. także w: ziemniakach, szpinaku (i innych zielonych warzywach), mleku, marchwi, kapuście, płatkach owsianych, wieprzowinie i wołowinie, soi, kaszy jęczmiennej, brązowym ryżu, botwince.

Witamina B₁

Bierze udział w produkcji energii, wspomaga działanie układu nerwowego, serca, mięśni i produkcję krwinek czerwonych. Gotowanie ją niszczy.
Objawy niedoboru: zaburzenia wzroku, pamięci i koncentracji, zakłócenia równowagi, obrzęki rąk i nóg, problemy i choroby związane z sercem, niechęć do jedzenia, nudności, wymioty, biegunka.

To ciekawe! Ludzie z jej niedoborem często padają ofiarą komarów i innych owadów. Przyczyna to niższy poziom substancji odstraszającej owady w skórze.

Witamina B₂
Ma duże znaczenie w produkcji energii w organizmie, wpływa na prawidłowe działanie skóry i błon śluzowych, wzroku i układu nerwowego.
Objawy niedoboru: pogorszenie widzenia, nadwrażliwość na światło, uczucie piasku w oczach, zaczerwienione oczy, pęknięcia w kącikach ust, na wargach, łuszczące się okolice nosa i ust, wypadanie włosów, zawroty głowy, bezsenność.

To ciekawe! Mleko w przezroczystych butelkach wystawione na działanie światła słonecznego już po pięciu minutach traci 26 procent tej witaminy, a po pół godzinie – nawet 64 procent.

Witamina B₃

Inaczej witamina PP, niacyna. Bierze udział w produkcji energii. Wspomaga utrzymanie zdrowej skóry. Jest jedną z witamin najbardziej odpornych na działanie temperatury i światła.
Objawy niedoboru: biegunka, osłabienie, bezsenność, zawroty i bóle głowy, kłopoty z pamięcią.

To ciekawe! Nadmiar cukru, słodyczy i napojów słodzonych w diecie prowadzi do utraty witaminy PP.

Zobacz też: Domowe syropy dla dzieci - przepisy
[CMS_PAGE_BREAK]

Witamina B₅

Zwana inaczej kwasem pantotenowym. Bierze udział w odnowie skóry i błon śluzowych oraz w wytwarzaniu przeciwciał. Wspomaga proces pigmentacji włosów. Wpływa na prawidłowy wzrost.
Objawy niedoboru: zmęczenie, ból głowy i brzucha, mdłości, wymioty, słabszy refleks i mniejsza odporność, zmiany skórne.

To ciekawe! Osoby jedzące głównie potrawy gotowane, produkty z puszek, frytki, białe pieczywo, pizzę, makaron, dużo cukru i słodyczy mogą mieć jej niedobór. Noworodki potrzebują sporo witaminy B₅ do tworzenia się tkanki nerwowej (w tym mózgu), dlatego w pokarmie mamy jest jej dużo.

Witamina B₆

Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, bierze udział w produkcji czerwonych i białych krwinek. Podnosi odporność organizmu.
Objawy niedoboru: podrażnienie języka i błon śluzowych jamy ustnej, apatia, bezsenność, niedokrwistość (anemia), mniejsza odporność na infekcje.

To ciekawe! Stres, miesiączka, ciąża, zażywanie pigułek antykoncepcyjnych zwiększają zapotrzebowanie na witaminę B₆.

Witamina B₉

Częściej nazywana kwasem foliowym. Niezbędna kobietom planującym dziecko i będącym w ciąży – zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu. Sprzyja tworzeniu czerwonych krwinek. Łatwo ginie pod wpływem temperatury i światła.
Objawy niedoboru: niedokrwistość, nadpobudliwość i trudności w zasypianiu, wady rozwojowe u nienarodzonego dziecka.

To ciekawe! Kwas foliowy bierze udział w powstawaniu hormonów: serotoniny (działa uspokajająco) i noradrenaliny (odpowiada za aktywność w dzień).

Witamina B₁₂

Odpowiada za tworzenie czerwonych krwinek i materiału genetycznego, wspomaga pracę układu nerwowego.
Objawy niedoboru: zmęczenie, rozdrażnienie, depresja, niemiły zapach ciała.

To ciekawe! Witamina B₁₂ uczestniczy w syntezie hormonu, który m.in. przyczynia się do wykształcenia ciepłych uczuć: miłości, szczęścia i radości.

Witamina C na odporność

Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl

Encyklopedia zdrowia dziecka Czytaj więcej

Jest silnym przeciwutleniaczem – zapobiega uszkodzeniom i obumieraniu komórek. Dobrze wpływa na kości, chrząstki, więzadła. Zwiększa odporność organizmu i przyspiesza gojenie. Suszenie, solenie, konserwanty i niektóre leki (np. aspiryna) niszczą ją. Podobnie promienie słoneczne i temperatura.
Dobre źródła: dzika róża, czarne, białe i czerwone porzeczki, agrest, grejpfruty, cytryny, pomarańcze, maliny, truskawki, rabarbar, kapusta, kalafior, szczypior, cebula, groszek zielony, ziemniaki, pomidory, rzepa, chrzan, rzodkiewka, brukselka, brokuły.
Objawy niedoboru: większa łamliwość kości, podatność na siniaki, mniejsza odporność, zmęczenie, brak apetytu.

To ciekawe! Ziemniaki i warzywa, które są przechowywane, tracą znaczną część tej witaminy. Duże dawki witaminy C nie są toksyczne, ale sprzyjają tworzeniu się kamieni w nerkach.

Zobacz też: 6 najzdrowszych przekąsek dla dziecka
[CMS_PAGE_BREAK]

Witamina D dla mocnych kości

Odpowiada za właściwą mineralizację kości. Naturalna witamina D powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. Jej nadmiar jest toksyczny, ale naturalną ochronę stanowi kolor skóry. Występująca w niej melanina powstrzymuje promieniowanie UV i zmniejsza produkcję witaminy D.
Dobre źródła: tran, węgorz, śledź, szprot, makrela, łosoś, wątróbka, żółtko jajka, masło, margaryna, sery żółte, drożdże, grzyby.
Objawy niedoboru: złe wchłanianie wapnia (i fosforu) – u dzieci do dwóch lat powoduje krzywicę, u dorosłych – osteoporozę.

To ciekawe! Przebyta w dzieciństwie krzywica bywała przyczyną trwałego inwalidztwa.

Zobacz też: Deficyt witaminy D - problem całej rodziny

Witamina E dla ochrony przed chorobami

Podobnie jak witamina C ma działanie antyutleniające. Chroni przed miażdżycą. Jej wchłanianiu sprzyjają tłuszcze w jedzeniu. Jest odporna na wysoką temperaturę, ale po smażeniu tłuszcz należy wylać.
Dobre źródła: oleje słonecznikowy i sojowy, soja, kiełki zbóż, jajka, kasze jęczmienna i gryczana, zboża, orzechy, szparagi, masło, kapusta, jarmuż, brukselka, fasola biała, płatki owsiane.
Objawy niedoboru: rogowacenie skóry, złe gojenie się ran, problemy z koncentracją, rozdrażnienie, niedokrwistość u dzieci.

To ciekawe! Nienarodzone dziecko czerpie ją z zapasów mamy, ale przechodzenie witaminy E przez łożysko jest
powolne, więc noworodki mają jej w organizmie mało. Mleko mamy zawiera zaś dużo witaminy E.

Witamina H na piękną skórę

Znana też jako witamina B₇. Odpowiada za prawidłową budowę i funkcjonowanie skóry, włosów, wspomaga działanie tarczycy. Jest odporna na ogrzewanie.
Dobre źródła: pszenica, jajka, mleko, mięso z kurczaka, wieprzowina, wołowina, banany, winogrona, pomarańcze, kalafior, groch, szpinak, cebula, sałata, buraki, marchewka, kapusta, drożdże.
Objawy niedoboru: wysuszenie i przebarwienia na skórze, podwyższony poziom cholesterolu, bóle mięśni, osłabienie.

To ciekawe! Witamina H z jajek jest w pełni przyswajalna tylko wtedy, gdy są one ugotowane na twardo.

Witamina K na gojenie ran

Zapobiega krwawieniom, wpływa na mocne kości i gojenie złamań. Działa przeciwzapalnie (przeciwgrzybicznie i przeciwbakteryjnie) i przeciwbólowo. Jest odporna na temperaturę, ale wrażliwa na światło. Dieta bogata w warzywa (np. sałatę), jajka i mleko pokrywa zapotrzebowanie na nią.
Dobre źródła: brokuły, jarmuż, sałata, zielona herbata, szpinak, kapusta, kalarepa, ser żółty, żółtka jaj.
Objawy niedoboru: długi czas krzepnięcia krwi (np. krwotoki z nosa), skaza krwotoczna noworodków (witaminę K podaje się dzieciom tuż po urodzeniu).

To ciekawe! Zjełczałe tłuszcze, środki konserwujące w puszkach i gotowych produktach niszczą witaminę K lub sprawiają, że jest trudniej wchłaniana.

Zobacz też: Kiedy kupować warzywa i owoce, żeby miały mało chemii?

Podsumujmy: