Skojarzone czy pojedyncze? Którą szczepionką lepiej zaszczepić dziecko?

Szczepionka ma za zadanie uchronić dziecko przed zachorowaniem. Szczepionki są jednak bardzo różne: niektóre chronią tylko przed jedną chorobą, inne mają za zadanie od razu chronić przed kilkoma chorobami.

Co to są szczepionki pojedyncze

Szczepionki pojedyncze mają za zadanie chronić dziecko przed jedną chorobą. To np. szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, gruźlicy, ospie wietrznej, grypie.

Co to są szczepionki skojarzone?

Szczepionki skojarzone mają na celu uodpornić organizm jednocześnie przeciw kilku chorobom zakaźnym. Zawierają kilka drobnoustrojów i/ lub antygeny pochodzące od kilku drobnoustrojów. Dzięki nim za pomocą jednego ukłucia można uchronić dziecko jednocześnie przeciw kilku chorobom.
Niektóre szczepionki skojarzone są stosowane od wielu lat, np. szczepionki trzywalentne (3 w 1):

• szczepionka DTP – przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (może zawierać całokomórkowy składnik krztuśca (DTwP) lub bezkomórkowy składnik krztuśca –DTaP/dTap),
• szczepionka MMR – przeciw odrze, śwince i różyczce (może występować również jako szczepionka czterowalentna, 4 w 1: przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej).

Zobacz także: Odra w Europie. A czy szczepionka przeciw odrze jest bezpieczna?
Są reż szczepionki czterowalentne (4 w 1):

• DTaP-IPV (4 w 1): przeciw przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis

W ostatnich latach produkowane są szczepionki pięcio- i sześciowalentne (5 w 1 i 6 w 1)

• szczepionki 5 w 1: DTaP-IPV+Hib: przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B,
• szczepionki 6 w 1: DTaP-IPV+Hib+HBV: przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Zobacz także: Jak szczepionki są badane, zanim zostały wprowadzone na rynek?

Szczepionki pojedyncze czy skojarzone: które lepsze?

Na pewno w przypadku, kiedy są tylko szczepionki pojedyncze (np. przeciw gruźlicy, grypie, pneumokokom, meningokokom), warto korzystać ze szczepionek pojedynczych. W przypadku, gdy jest możliwość wyboru, eksperci zalecają podawanie szczepionek skojarzonych.
Korzyści ze stosowania szczepionek skojarzonych:

• mniejsza liczba zastrzyków dla dziecka. W przypadku realizowania obowiązkowego kalendarza szczepionką 5 w 1 pozwala zaoszczędzić dziecku 7 wstrzyknięć w ciągu 2 lat (o 1-2 zastrzyków mniej podczas każdej wizyty). W przypadku realizowania obowiązkowego kalendarza szczepień szczepionką 6 w 1 pozwala to pozwala zaoszczędzić dziecku 9 zastrzyków w ciągu 2 lat (o 2—3 mniej podczas każdej wizyty);
• mniejsza liczba miejscowych niepożądanych odczynów poszczepiennych – mniejsza liczba wkłuć oznacza mniejszą ilość potencjalnych zdarzeń niepożądanych.

Minusem jest to, że za szczepionki wysoko skojarzone (5 w 1, 6 w 1) trzeba zapłacić - szczepienia nimi nie są refundowane w obowiązkowym kalendarzu szczepień.

Czy szczepionki skojarzone są bezpieczne

Wielu rodziców zastanawia się, czy dla dziecka lepiej wybrać szczepionki pojedyncze czy skojarzone. Pojawiają się też głosy, że lepiej i bezpieczniej dla dziecka jest "porozbijać" poszczególnie szczepienia i podawać je pojedynczo, by układ odpornościowy dziecka lepiej zareagował. Pojawiają się też opinie, że bezpieczniej dla dziecka będzie podać mu szczepionki pojedynczo, gdyż wtedy jest mniejsze ryzyko pojawienia się niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).
– Szczepionki wysokoskojarzone, np. 5w1, 6w1 – składają się z wcześniej wysoko oczyszczonych składników, jak białka, toksyny niektórych bakterii, albo niektóre antygeny. W odróżnieniu od wcześniej stosowanych szczepionek, w których skład wchodziły całe zabite bakterie. Ich bezpieczeństwo jest nieporównywalne.
Przykładem jest szczepionka przeciw krztuścowi, która może występować albo w formie szczepionki pełnokomórkowej lub jako element szczepionki wysoko skojarzonej. W szczepionce wysoko skojarzonej składnik krztuścowy występuje w formie oczyszczonych antygenów. W szczepionce pełnokomórkowej znajdują się całe, zabite komórki krztuśca. Nieporównywalnie bezpieczniejsza jest szczepionka, która zawiera oczyszczone antygeny, w porównaniu do szczepionki, która zawiera całe, zabite komórki bakterii – przekonuje prof. Elżbieta Augustyniak z Narodowego Instytutu Leków.
Zobacz także: Czy szczepionki 5 w 1, 6 w 1 są bezpieczne