ospa
Adobe Stock
Zdrowie

Ospa: objawy, przebieg, jak leczyć, jak długo trwa

Ospa jest jedną z typowych dla wieku dziecięcego chorób zakaźnych. Objawia się charakterystycznymi krostkami, a leczenie ospy polega na łagodzeniu objawów. Wirus ospy może powodować też półpaśca. Powikłania po wiatrówce mogą być bardzo poważne, przed zachorowaniem chroni szczepionka.
dr Małgorzata Czyżewska
Konsultacja merytoryczna

Ospa wietrzna (wiatrówka) to choroba dziecięca, którą najczęściej zarażają się dzieci do 9. roku życia. Ospa u dziecka przebiega łagodniej niż u osoby dorosłej, ale nie w każdym przypadku. Charakterystycznym objawem ospy jest wysypka, a gorączka u dziecka przy tej chorobie może dochodzić nawet do 40°C. Szczepionka na ospę chroni przed tą infekcją lub bardzo łagodzi jej przebieg. Sprawdź, jak wygląda ospa, ile trwa i jak ją leczyć. 

Spis treści:

  1. Ospa: choroba wirusowa czy bakteryjna?
  2. Ospa: jak długo trwa?
  3. Ospa: przebieg
  4. Ospa: objawy
  5. Jak wygląda ospa?
  6. Ospa: jak leczyć?
  7. Ospa u dziecka: jak mu pomóc?
  8. Ospa: powikłania po chorobie
  9. Czy szczepionka na ospę chroni przed chorobą?
  10. Szczepienie na ospę u dzieci
  11. Ospa u dorosłych

Ospa: choroba wirusowa czy bakteryjna?

Ospa to choroba wirusowa. Wywołuje ją wirus VZV (Varicella zoster virus), który jest przyczyną nie tylko zachorowania na ospę, ale również na półpasiec. Wirus przenosi się drogą kropelkową, a także z ruchem powietrza, nawet na odległość kilkudziesięciu metrów. Wirus ospy przenosi się przez bezpośredni kontakt oraz na ubraniach, zabawkach, pościeli itd. Chory na ospę zaraża już 2-3 dni przed pojawieniem się wysypki, a przestaje dopiero po przyschnięciu i odpadnięciu ostatnich strupków.

Ospa: jak długo trwa?

Ile trwa ospa? Od zetknięcia się z wirusem ospy do pojawienia się objawów mija od 10 do 21 dni. Ospą wietrzną można też zarazić się od chorego na półpasiec, bo za obie choroby odpowiedzialny jest ten sam wirus.

Ospa: przebieg

Charakterystycznym objawem ospy wietrznej jest wysypka. Najpierw na skórze dziecka pojawiają się niewielkie plamki. Z plamek tworzą się grudki, z grudek wypełnione płynem surowiczym pęcherzyki, a z pęcherzyków strupki, które odpadają po tygodniu, dwóch (a nawet trzech). W ich miejscu jeszcze przez jakiś czas widać niewielkie przebarwienia. Jeśli dziecko się nie drapie, na jego ciele nie pozostaną żadne blizny.

Ospa: objawy

Wykwity pojawiają się w kilku lub nawet kilkunastu rzutach (co kilka godzin), chory ma więc równocześnie i pęcherze, i strupki. Wysypka podczas ospy u dzieci może być niewielka i pojawić się wyłącznie na plecach i brzuchu. Czasem jednak obejmuje całe ciało, w tym narządy płciowe, odbyt, powieki i wnętrze ust. Zdarza się, że pęcherze są nawet na gałce ocznej. Dziecko musi wówczas jak najszybciej zostać zbadane przez lekarza – zlekceważenie ich mogłoby doprowadzić do uszkodzenia wzroku.

Gorączka u dzieci może być bardzo wysoka, nawet do 40°C. Na ogół pojawia się 1 dzień przed wysypką. Jeśli ospa wietrzna przebiega łagodnie, dziecko ma tylko stan podgorączkowy.

Zobacz też: Bostonka czy ospa? Jak odróżnić te dwie choroby?

Jak wygląda ospa?

Jak wygląda ospa u dziecka? Oto charakterystyczna wysypka towarzysząca ospie wietrznej u dzieci:
 

Ospa u dzieci wysypka na plecach
Fotolia
Ospa u dziecka - zdjęcia wysypki /Fot. Adobe Stock
 
Zdjęcie pojedynczego pęcherzyka ospowego:
 
ospa u dzieci pojedynczy pęcherzyk
Zeimusu at wikipedia
Ospa u dziecka - zdjęcia wysypki /Fot. Adobe Stock

Ospa: jak leczyć?

Z dzieckiem chorym na ospę wietrzną zgłoś się do pediatry. Jeśli ospa ma wyjątkowo ostrą postać, lekarz może przepisać leki hamujące namnażanie się wirusów, np. Acyklowir. Na ogół leczenie ospy polega na:
  • obniżaniu gorączki. Możesz podać paracetamol. Nie wolno podczas ospy podawać ibuprofenu.
  • zapobieganiu swędzenia. Gdy dziecko się drapie, może nadkazić ranki bakteriami, a po zdrapanych strupkach zostają brzydkie dołki. Nie smaruj zmian płynnym pudrodermem (przywiera do nich i utrudnia gojenie, a pod tworzącą się na skórze skorupką namnażają się bakterie). Pomóc mogą także krótkie kąpiele w letniej wodzie. Jeśli dziecko nie może wytrzymać swędzenia, stosuje się także doustne leki przeciwhistaminowe (np. Fenistil) i uspokajające (ziołowe, np. Melisal w syropie).
UWAGA! Choremu na ospę nie podawaj ibuprofenu. Może być niebezpieczny dla dziecka! Zwiększa ryzyko powikłań skórnych po ospie.

Ospa u dziecka: jak mu pomóc?

  • Nie zmuszaj dziecka chorego na ospę wietrzną do jedzenia. Jeśli ma w buzi pęcherze, serwuj „gładkie”, łagodne potrawy – ziemniaki purée, jogurty, delikatne zupy... Unikaj potraw mocno przyprawionych i kwaśnych.
  • Kąp krótko, by przysychające strupki nie rozmiękły, a najlepiej myj dziecko pod prysznicem. Jeśli lekarz zaleci, możesz dodać do wanny nadmanganian potasu (do kupienia w aptece). Roztwór powinien być jasnoróżowy.
  • Delikatnie wycieraj. Nie trzyj, przykładaj ręcznik miejsce przy miejscu.
  • Obetnij krótko paznokcie. Zmniejszysz w ten sposób ryzyko zadrapań i nadkażenia ran bakteriami.
UWAGA! Jeśli wykwity nadkażą się bakteriami, konieczny będzie antybiotyk, który uchroni malca przed bliznami.

Ospa: powikłania po chorobie

Ospa u dzieci może być niebezpieczna w przypadku noworodków i osób z obniżoną odpornością. Konsekwencją ospy mogą być:
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • zapalenie żołądka i jelit,
  • zapalenie płuc.
UWAGA! Kobiety planujące ciążę powinny się zaszczepić, jeśli wcześniej nie chorowały na ospę. W wypadku kobiet w ciąży powikłaniem po ospie mogą być nawet wady rozwojowe u dziecka.

Czy szczepionka na ospę chroni przed chorobą?

Dziecko, które przeszło ospę wietrzną, zdobywa pełną odporność i nie zachoruje na nią nigdy więcej. Wirus może jednak „obudzić” się po latach i spowodować półpasiec. Chorują na niego wyłącznie ci, którzy w przeszłości mieli ospę. To również choroba zakaźna z wysypką, ale inną niż w przypadku ospy wietrznej. 

Szczepionka przeciwko ospie wietrznej zabezpiecza przed objawami i powikłaniami tej choroby na całe życie. Jej skuteczność jest bardzo wysoka, ponieważ przekracza 95%. Dotychczasowe badania i obserwacje nie wykazały, że z biegiem czasu po szczepieniu na ospę odporność na tę chorobę spada lub że ludzie zaszczepieni chorują w późniejszym wieku. Nie zaobserwowano także zwiększonej zachorowalności na półpasiec u osób zaszczepionych na ospę.

Szczepienie na ospę u dzieci

Kalendarz szczepień
Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl
Ministerstwo Zdrowia zaleca szczepienie przeciwko ospie wietrznej dzieciom i dorosłym, które nie chorowały na ospę. Szczepienie obowiązkowe jest tylko dla dzieci z grupy ryzyka, np. z upośledzeniem odporności, gdy jest duże ryzyko, że choroba będzie miała ciężki przebieg. Szczepić można już dziewięciomiesięczne maluszki. Cykl składa się z dwóch dawek, które powinno się podać w odstępie co najmniej 6 tygodni (najlepiej 3 miesięcy). Osoby zdrowe, które miały kontakt z chorym, mogą chronić się przed zachorowaniem, szczepiąc się w ciągu 72 godzin. Dzięki temu nawet jeśli nie uda im się uniknąć ospy, przejdą ją zdecydowanie łagodniej.

Ospa u dorosłych

Ospa jest chorobą dziecięcą, jednak może także wystąpić w późniejszym wieku. Ospa u dorosłych objawia się w taki sam sposób, jak u najmłodszych, jednak jej przebieg zazwyczaj jest cięższy. Dorosłe osoby chorujące na ospę często wymagają pobytu w szpitalu. U osób dorosłych możliwe są powikłania po ospie, między innymi:
  • zapalenie opon mózgowych,
  • zapalenie płuc,
  • zapalenie wątroby,
  • zapalenie stawów,
  • kłębuszkowe zapalenie nerek,
  • zapalenie mięśnia sercowego,
  • zakażenia bakteryjne.

Zobacz też:
18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
do -30% na wybrany asortyment
do -30% na wybrany asortyment
Rabat do 30% na meble i dodatk... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
do -30% na wybrany asortyment
Online

Rabat do 30% na meble i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na sfmeble.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
-30% na wszystko
-30% na wszystko
Rabat 30% na nowoczesne meble,... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
-30% na wszystko
Online

Rabat 30% na nowoczesne meble, lampy i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na kare24.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Rabat -20% przy zakupach produ... więcej»
Kod rabatowy:CLARINS2024
Zobacz
+
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Online

Rabat -20% przy zakupach produktów za min. 99 zł. Rabat -25% przy zakupach za min. 299 zł. Rabat nalicza się po wpisaniu kodu promocyjnego: CLARINS2024. Rabat nie dotyczy produktów z linii Precious. Kod promocyjny działa do 25.04.2024 do godz. 7:00. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:CLARINS2024
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Moda ORSAY oferuje każdej kobi... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Online
Stacjonarnie

Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Przy zakupie min. 2 produktów,... więcej»
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
+
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Online
Stacjonarnie

Przy zakupie min. 2 produktów, -50% na drugi tańszy produkt. Rabat obejmuje wybrany asortyment dostępny we wszystkich salonach Triumph, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.sloggi.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA