ospa
Adobe Stock
Zdrowie

Ospa: objawy, przebieg, jak leczyć, jak długo trwa

Ospa jest jedną z typowych dla wieku dziecięcego chorób zakaźnych. Objawia się charakterystycznymi krostkami, a leczenie ospy polega na łagodzeniu objawów. Wirus ospy może powodować też półpaśca. Powikłania po wiatrówce mogą być bardzo poważne, przed zachorowaniem chroni szczepionka.
dr Małgorzata Czyżewska
Konsultacja merytoryczna

Ospa wietrzna (wiatrówka) to choroba dziecięca, którą najczęściej zarażają się dzieci do 9. roku życia. Ospa u dziecka przebiega łagodniej niż u osoby dorosłej, ale nie w każdym przypadku. Charakterystycznym objawem ospy jest wysypka, a gorączka u dziecka przy tej chorobie może dochodzić nawet do 40°C. Szczepionka na ospę chroni przed tą infekcją lub bardzo łagodzi jej przebieg. Sprawdź, jak wygląda ospa, ile trwa i jak ją leczyć. 

Spis treści:

  1. Ospa: choroba wirusowa czy bakteryjna?
  2. Ospa: jak długo trwa?
  3. Ospa: przebieg
  4. Ospa: objawy
  5. Jak wygląda ospa?
  6. Ospa: jak leczyć?
  7. Ospa u dziecka: jak mu pomóc?
  8. Ospa: powikłania po chorobie
  9. Czy szczepionka na ospę chroni przed chorobą?
  10. Szczepienie na ospę u dzieci
  11. Ospa u dorosłych

Szczepienia – przed jakimi chorobami chronią? [WIRTUALNE WARSZTATY]

Ospa: choroba wirusowa czy bakteryjna?

Ospa to choroba wirusowa. Wywołuje ją wirus VZV (Varicella zoster virus), który jest przyczyną nie tylko zachorowania na ospę, ale również na półpasiec. Wirus przenosi się drogą kropelkową, a także z ruchem powietrza, nawet na odległość kilkudziesięciu metrów. Wirus ospy przenosi się przez bezpośredni kontakt oraz na ubraniach, zabawkach, pościeli itd. Chory na ospę zaraża już 2-3 dni przed pojawieniem się wysypki, a przestaje dopiero po przyschnięciu i odpadnięciu ostatnich strupków.

Ospa: jak długo trwa?

Ile trwa ospa? Od zetknięcia się z wirusem ospy do pojawienia się objawów mija od 10 do 21 dni. Ospą wietrzną można też zarazić się od chorego na półpasiec, bo za obie choroby odpowiedzialny jest ten sam wirus.

Ospa: przebieg

Charakterystycznym objawem ospy wietrznej jest wysypka. Najpierw na skórze dziecka pojawiają się niewielkie plamki. Z plamek tworzą się grudki, z grudek wypełnione płynem surowiczym pęcherzyki, a z pęcherzyków strupki, które odpadają po tygodniu, dwóch (a nawet trzech). W ich miejscu jeszcze przez jakiś czas widać niewielkie przebarwienia. Jeśli dziecko się nie drapie, na jego ciele nie pozostaną żadne blizny.

Ospa: objawy

Wykwity pojawiają się w kilku lub nawet kilkunastu rzutach (co kilka godzin), chory ma więc równocześnie i pęcherze, i strupki. Wysypka podczas ospy u dzieci może być niewielka i pojawić się wyłącznie na plecach i brzuchu. Czasem jednak obejmuje całe ciało, w tym narządy płciowe, odbyt, powieki i wnętrze ust. Zdarza się, że pęcherze są nawet na gałce ocznej. Dziecko musi wówczas jak najszybciej zostać zbadane przez lekarza – zlekceważenie ich mogłoby doprowadzić do uszkodzenia wzroku.

Gorączka u dzieci może być bardzo wysoka, nawet do 40°C. Na ogół pojawia się 1 dzień przed wysypką. Jeśli ospa wietrzna przebiega łagodnie, dziecko ma tylko stan podgorączkowy.

Zobacz też: Bostonka czy ospa? Jak odróżnić te dwie choroby?

Jak wygląda ospa?

Jak wygląda ospa u dziecka? Oto charakterystyczna wysypka towarzysząca ospie wietrznej u dzieci:
 

Ospa u dzieci wysypka na plecach
Fotolia
Ospa u dziecka - zdjęcia wysypki /Fot. Adobe Stock
 
Zdjęcie pojedynczego pęcherzyka ospowego:
 
ospa u dzieci pojedynczy pęcherzyk
Zeimusu at wikipedia
Ospa u dziecka - zdjęcia wysypki /Fot. Adobe Stock

Ospa: jak leczyć?

Z dzieckiem chorym na ospę wietrzną zgłoś się do pediatry. Jeśli ospa ma wyjątkowo ostrą postać, lekarz może przepisać leki hamujące namnażanie się wirusów, np. Acyklowir. Na ogół leczenie ospy polega na:
  • obniżaniu gorączki. Możesz podać paracetamol. Nie wolno podczas ospy podawać ibuprofenu.
  • zapobieganiu swędzenia. Gdy dziecko się drapie, może nadkazić ranki bakteriami, a po zdrapanych strupkach zostają brzydkie dołki. Nie smaruj zmian płynnym pudrodermem (przywiera do nich i utrudnia gojenie, a pod tworzącą się na skórze skorupką namnażają się bakterie). Pomóc mogą także krótkie kąpiele w letniej wodzie. Jeśli dziecko nie może wytrzymać swędzenia, stosuje się także doustne leki przeciwhistaminowe (np. Fenistil) i uspokajające (ziołowe, np. Melisal w syropie).
UWAGA! Choremu na ospę nie podawaj ibuprofenu. Może być niebezpieczny dla dziecka! Zwiększa ryzyko powikłań skórnych po ospie.

Ospa u dziecka: jak mu pomóc?

  • Nie zmuszaj dziecka chorego na ospę wietrzną do jedzenia. Jeśli ma w buzi pęcherze, serwuj „gładkie”, łagodne potrawy – ziemniaki purée, jogurty, delikatne zupy... Unikaj potraw mocno przyprawionych i kwaśnych.
  • Kąp krótko, by przysychające strupki nie rozmiękły, a najlepiej myj dziecko pod prysznicem. Jeśli lekarz zaleci, możesz dodać do wanny nadmanganian potasu (do kupienia w aptece). Roztwór powinien być jasnoróżowy.
  • Delikatnie wycieraj. Nie trzyj, przykładaj ręcznik miejsce przy miejscu.
  • Obetnij krótko paznokcie. Zmniejszysz w ten sposób ryzyko zadrapań i nadkażenia ran bakteriami.
UWAGA! Jeśli wykwity nadkażą się bakteriami, konieczny będzie antybiotyk, który uchroni malca przed bliznami.

Ospa: powikłania po chorobie

Ospa u dzieci może być niebezpieczna w przypadku noworodków i osób z obniżoną odpornością. Konsekwencją ospy mogą być:
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • zapalenie żołądka i jelit,
  • zapalenie płuc.
UWAGA! Kobiety planujące ciążę powinny się zaszczepić, jeśli wcześniej nie chorowały na ospę. W wypadku kobiet w ciąży powikłaniem po ospie mogą być nawet wady rozwojowe u dziecka.

Czy szczepionka na ospę chroni przed chorobą?

Dziecko, które przeszło ospę wietrzną, zdobywa pełną odporność i nie zachoruje na nią nigdy więcej. Wirus może jednak „obudzić” się po latach i spowodować półpasiec. Chorują na niego wyłącznie ci, którzy w przeszłości mieli ospę. To również choroba zakaźna z wysypką, ale inną niż w przypadku ospy wietrznej. 

Szczepionka przeciwko ospie wietrznej zabezpiecza przed objawami i powikłaniami tej choroby na całe życie. Jej skuteczność jest bardzo wysoka, ponieważ przekracza 95%. Dotychczasowe badania i obserwacje nie wykazały, że z biegiem czasu po szczepieniu na ospę odporność na tę chorobę spada lub że ludzie zaszczepieni chorują w późniejszym wieku. Nie zaobserwowano także zwiększonej zachorowalności na półpasiec u osób zaszczepionych na ospę.

Szczepienie na ospę u dzieci

Kalendarz szczepień
Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl
Ministerstwo Zdrowia zaleca szczepienie przeciwko ospie wietrznej dzieciom i dorosłym, które nie chorowały na ospę. Szczepienie obowiązkowe jest tylko dla dzieci z grupy ryzyka, np. z upośledzeniem odporności, gdy jest duże ryzyko, że choroba będzie miała ciężki przebieg. Szczepić można już dziewięciomiesięczne maluszki. Cykl składa się z dwóch dawek, które powinno się podać w odstępie co najmniej 6 tygodni (najlepiej 3 miesięcy). Osoby zdrowe, które miały kontakt z chorym, mogą chronić się przed zachorowaniem, szczepiąc się w ciągu 72 godzin. Dzięki temu nawet jeśli nie uda im się uniknąć ospy, przejdą ją zdecydowanie łagodniej.

Ospa u dorosłych

Ospa jest chorobą dziecięcą, jednak może także wystąpić w późniejszym wieku. Ospa u dorosłych objawia się w taki sam sposób, jak u najmłodszych, jednak jej przebieg zazwyczaj jest cięższy. Dorosłe osoby chorujące na ospę często wymagają pobytu w szpitalu. U osób dorosłych możliwe są powikłania po ospie, między innymi:
  • zapalenie opon mózgowych,
  • zapalenie płuc,
  • zapalenie wątroby,
  • zapalenie stawów,
  • kłębuszkowe zapalenie nerek,
  • zapalenie mięśnia sercowego,
  • zakażenia bakteryjne.

Zobacz też:
Mama i chora na ospę dziewczynka
Fotolia
Psychotesty i quizy
Co wiesz o ospie wietrznej? - quiz
Dr Marian Ołpiński
Małgorzata Rutkiewicz/Anna Kołacz
Zdrowie
Tak nie powie ci polski pediatra! Powikłania po szczepieniach - film
Pamiętam, jak po szczepieniu przeciw ospie prawdziwej lała mi się ropa, krew, odpadał strup, ale nie pamiętam, żeby moja mama się bała. Każdy lek, a szczepionkę też uważam za lek, może powodować skutki uboczne, nawet najpoważniejsze - dr Marian Ołpiński, pediatra z USA, mocno i prawdziwie o szczepieniach.

Rodzice w Polsce, podobnie jak rodzice w USA, coraz częściej boją się szczepić dzieci z obawy przed niepożądanymi odczynami po szczepieniach . Dr Marian Ołpiński , pediatra, który od kilku lat mieszka w USA, opracował metodę, jak rozmawiać rodzicami o szczepieniach i niepożądanych odczynach poszczepiennych. Jak? Szczerze i subiektywnie . Warto zobaczyć. Zobacz też filmy: Pediatra z USA ostro o szczepionkach i autyzmie Szczepionki wywołują raka dzięki wszczepionym mikroczipom

Czy szczepić noworodka
Fotolia
Zdrowie
Szczepić dziecko, czy nie szczepić? - radzi pediatra
Jakie korzyści niosą za sobą szczepienia dzieci, a jakie mogą przynieść zagrożenia? Zobacz wypowiedź lekarza pediatry o tym, czy warto szczepić nasze dzieci, czy nie.

W dobie narastających obaw i od czasu do czasu pojawiającej się paniki wśród młodych rodziców, warto zgłębić wiedzę, co tak naprawdę na przestrzeni lat dały nam szczepienia, jakich pozbyliśmy się chorób i czy rzeczywiście możemy tak śmiało i nieprzemyślanie podejmować decyzje o nieszczepieniu kosztem zdrowia naszych dzieci i całej populacji. Szczepić dziecko, czy nie szczepić - zobacz wypowiedź eksperta: Film powstał we współpracy z: Zobacz także: Szczepić dziecko, czy nie szczepić - film

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
1000 zł na wakacje
Prawo i finanse
Bon 1000 zł na wakacje: od kiedy bon turystyczny 2023? Nowe informacje
Magdalena Drab
świadectwo z paskiem
Wychowanie
Czerwony pasek na świadectwie — od jakiej średniej? Wymagania i kryteria 2023
Joanna Biegaj
początek roku szkolnego 2023
Newsy
Będą dłuższe wakacje: początek roku szkolnego 2023/2024 został przesunięty
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
Życzenia na Dzień Ojca
Święta i uroczystości
Życzenia na Dzień Ojca 2023: od małego i dorosłego dziecka (krótkie, wzruszające, śmieszne)
Joanna Biegaj
ile dać na komunię
Święta i uroczystości
Ile dać na komunię w 2023: ile do koperty od gościa, dziadków, chrzestnej i chrzestnego?
Maria Nielsen
wniosek u urlop rodzicielski
Prawo i finanse
Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór do druku
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
gdzie nad morze z dzieckiem
Czas wolny
Gdzie nad morze z dzieckiem? TOP 10 sprawdzonych miejsc dla rodzin z maluchami
Ewa Janczak-Cwil
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Szkarlatyna - co to oznacza
Zdrowie
Szkarlatyna u dzieci: co to za choroba? Przyczyny, objawy i leczenie płonicy
Beata Turska
larwy kleszczy
Edukacja
Larwy kleszczy – jak wygląda larwa kleszcza i czy jest niebezpieczna? [ZDJĘCIA]
Joanna Biegaj
czy można przykrywać wózek pieluchą
Pielęgnacja
Zakrywanie wózka pieluchą to nie sprytna ochrona przed słońcem. Dziecku grozi szpital!
Magdalena Drab
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
pas poporodowy
Połóg
Pas poporodowy: kiedy i ile godzin nosić pas brzuszny? [EFEKTY I OPINIE]
Agnieszka Majchrzak
latające kleszcze
Święta i uroczystości
Latające kleszcze – czy strzyżak sarni jest niebezpieczny?
Magdalena Drab
angielskie imiona
Imiona
Angielskie imiona żeńskie i męskie: popularne i ładne (+ ich polskie odpowiedniki)
Joanna Biegaj
uczulenie na słońce
Pielęgnacja
Uczulenie na słońce u dziecka: jak wygląda wysypka od słońca u dziecka? Leczenie, zapobieganie
Małgorzata Wódz