Reklama

Według wielu uczniów przydawka to jedna z części zdania, która sprawia najmniej kłopotów. Dużo łatwiej jednak zaprzyjaźnić się z przydawką, gdy znamy części mowy. Zwłaszcza jeśli chodzi o rzeczownik, przymiotnik, wyrażenie przyimkowe, liczebnik, zaimek czy imiesłowy przymiotnikowe.

Reklama

Spis treści:

Przydawka: co to jest, na jakie pytania odpowiada?

Jak już wiesz, przydawka to jedna z części zdania. Rozpoznasz ją po tym, że zawsze określa rzeczownik.

Przydawka odpowiada na pytania:

  • jaki? jaka? jakie?
  • który? która? które?
  • czyj? czyja? czyje?
  • z czego?
  • ile?

Jakie części mowy mogą być przydawką w zdaniu?

Przydawka może być wyrażona:

  • przymiotnikiem,
  • zaimkiem przymiotnym,
  • rzeczownikiem,
  • wyrażeniem przyimkowym,
  • liczebnikiem,
  • zaimkiem,
  • imiesłowem przymiotnikowym czynnym,
  • imiesłowem przymiotnikowym biernym,

Spójrz na poniższe przykłady zdań, w których występuje przydawka wyrażona różnymi częściami mowy:

  • Radosne dziecko bawiło się w piaskownicy. (przydawka wyrażona przymiotnikiem: radosne)
  • Ten hałas denerwował sąsiadów. (przydawka wyrażona zaimkiem przymiotnym: ten)
  • Szarlotka cioci smakowała wszystkim. (przydawka wyrażona rzeczownikiem: cioci)
  • Napis wzdłuż muru szpecił ulicę. (przydawka wyrażona wyrażeniem przyimkowym: wzdłuż muru)
  • Marysia wygrała już trzeci konkurs. (przydawka wyrażona liczebnikiem: trzeci)
  • Nasz kot wyzdrowiał bardzo szybko (przydawka wyrażona zaimkiem: nasz)
  • Pachnące fiołki kwitły na samym skraju lasu. (przydawka wyrażona imiesłowem przymiotnikowym czynnym: pachnące)
  • Zebrane wpłaty przekazano na rzecz schroniska. (przydawka wyrażona imiesłowem przymiotnikowym biernym)

Rodzaje przydawek

Wyróżniamy takie rodzaje przydawek jak: przymiotna, dopełniaczowa, rzeczowna, przyimkowa.

Przydawka przymiotna

Przydawka przymiotna może być wyrażona:

  • Przymiotnikiem (Ładna pogoda dopisywała przez cały dzień)
  • zaimkiem dzierżawczym (Moja przyjaciółka wyjechała za granicę)
  • zaimkiem wskazującym (Ten kolor jest bardzo twarzowy)
  • imiesłowem przymiotnikowym (Biegnąca dziewczynka zgubiła bucik)
  • liczebnikiem porządkowym (Pierwszy film podobał się jej najbardziej)

Przydawki przymiotne dzielą się na:

  • jakościowe (odpowiadają na pytania: jaki? jaka? jakie?), np. Ładna pogoda dopisywała przez cały dzień.
  • ilościowe (odpowiadają na pytania: ile? ilu? który/która z kolei?), np. Dwóch łobuzów zniszczyło ogrodzenie.
  • wyodrębniające (odpowiadają na pytania: który?, jakiego rodzaju?), np. Pokaz modowy rozpoczął się z opóźnieniem.
  • dzierżawcze: (odpowiadają na pytania: czyj? czyja? czyje?), np. Twój ogród wydaje się zaniedbany.

Przydawka dopełniaczowa

Jak nazwa wskazuje, przydawka ta jest wyrażona za pomocą dopełniacza (przypadek odpowiadający na pytania: kogo?, czego?). Rodzaje przydawki dopełniaczowej to:

  • jakościowe, np. Minister (kogo?, czego?) rolnictwa odwiedził Przasnysz.
  • wyodrębniające, np. Wybrali liceum (kogo?, czego?) Batorego.
  • dzierżawcze, np. Szkoła (kogo?, czego?) Bartka mieści się niedaleko.

Przydawka rzeczowna

Przydawka rzeczowna wyrażona jest rzeczownikiem (ale nie w dopełniaczu), np.

  • Rzeka Świder jest bardzo malownicza.
  • Lekarz pediatra wypisał siostrze receptę.
  • Maturzystka Kasia zasługuje na gratulacje.

Przydawka przyimkowa

Przydawka przyimkowa wyrażona jest wyrażeniem przyimkowym. Przykłady tej przydawki w zdaniach to:

W tym sezonie modne są spodnie w kratkę.
Fale na morzu piętrzyły się coraz wyżej.
Nazwisko na okładce wydało się jej znajome.

Przydawka: ćwiczenia (z odpowiedziami)

Ćwiczenie 1. Wskaż rzeczowniki, które określone są przez przydawki.

Poproszę szklankę wody.
Bardzo podoba mi się twoja nowa bluzka.
Pańskie oko konia tuczy.
Wielkie ognisko płonęło do północy.
Ten pediatra jest bardzo dobrym lekarzem.

Ćwiczenie 1. Wskaż w zdaniach przydawki.

Kompot wiśniowy był na deser.
Sweter babci pachniał lawendą.
Kasia marzyła o górskiej wyprawie.
Łaska pańska na pstrym koniu jeździ.
W sadzie dziadka panowała niezwykła atmosfera.

Ćwiczenie 3

W poniższych zdaniach podkreśl przydawki. Jakimi częściami mowy zostały wyrażone? Na jakie pytania odpowiadają?

Paweł założył najgrubszy sweter.
Pytanie nauczycielki wywołało ciszę w klasie.
Piotrek zaliczył piąte spóźnienie w tym tygodniu.
Maria czekała na dwie przesyłki.
Lubimy kompot z gruszek.

Odpowiedzi:

Ćwiczenie 1.

Poproszę szklankę wody.
Bardzo podoba mi się twoja nowa bluzka.
Pańskie oko konia tuczy.
Wielkie ognisko płonęło do północy.
Ten pediatra jest bardzo dobrym lekarzem.

Ćwiczenie 2

Kompot wiśniowy był na deser.
Sweter babci pachniał lawendą.
Kasia marzyła o górskiej wyprawie.
Łaska pańska na pstrym koniu jeździ.
W sadzie dziadka panowała niezwykła atmosfera.

Ćwiczenie 3

Paweł założył (jaki?) najgrubszy sweter. (przymiotnik)
Pytanie (czyje?) nauczycielki wywołało ciszę w klasie. (rzeczownik)
Piotrek zaliczył (które?) piąte spóźnienie w tym tygodniu. (liczebnik)
Maria czekała na (ile?) dwie przesyłki. (liczebnik)
Lubimy kompot (z czego?) z gruszek (wyrażenie przyimkowe)

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama