Opuchlizna w ciąży: co pomoże na obrzęki i kiedy iść do lekarza?

Opuchlizna w ciąży dotyka aż 3/4 przyszłych mam. Nogi i stopy zwykle puchną pod koniec ciąży. Opuchlizna przed porodem to często jeden z najwcześniejszych objawów zbliżającego się rozwiązania. Organizm gromadzi bowiem zapasy wody i w ten sposób przygotowuje się na utratę krwi. Czasem jednak opuchlizna w ciąży to sygnał, by jak najszybciej odwiedzić lekarza.

Spis treści:
1. Opuchlizna w ciąży: jakie części ciała puchną najczęściej?
2. Czy puchnięcie nóg i stóp w ciąży jest groźne?
3. Kiedy z obrzękiem w ciąży należy udać się do lekarza?
4. O czym świadczy duża opuchlizna w ciąży?
5. Czym są niewidoczne obrzęki w ciąży?
6. Jak sprawdzić, czy masz ukryte obrzęki w ciąży?
7. Co stosować na opuchliznę nóg i stóp w ciąży?

Opuchlizna w ciąży: jakie części ciała puchną najczęściej?

Obrzęki w ciąży zwykle pojawiają się na kończynach górnych i dolnych. Najczęściej w ciąży puchną dłonie i nogi w okolicy kostki, a także stopy. Widać to szczególnie wieczorem. Czasem – niestety – obrzęk występuje również na twarzy, udach i brzuchu. Zdarza się nawet opuchlizna wzgórka łonowego (ból i obrzęk spojenia łonowego po porodzie to wskazanie do niezwłocznej konsultacji lekarskiej). Kiedy opuchlizna w ciąży pojawia się na kilku częściach ciała jednocześnie, należy udać się z nią do lekarza, ponieważ może być sygnałem o niepokojących zmianach w organizmie ciężarnej, tj. gestozie ciężarnych.

Czy puchnięcie nóg i stóp w ciąży jest groźne?

Zwykle opuchlizna w ciąży nie jest niebezpieczna. Nie ma powodów do niepokoju, gdy obrzęki występują na nogach i stopach, oraz gdy:

• pojawiają się po 36. tygodniu ciąży, czyli tuż przed porodem
• są niewielkie
• dotyczą stawu skokowego, stóp i palców dłoni
• ustępują po nocy
• nie towarzyszą im inne, niepokojące objawy

Obrzękom może towarzyszyć drętwienie rąk w ciąży (zespół cieśni nadgarstka). Choć to przykra i niepokojąca dolegliwość, zazwyczaj nie jest groźna.

Kiedy z obrzękiem w ciąży należy udać się do lekarza?

Jeśli masz obrzęki w ciąży, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem, gdy:

• opuchlizna pojawia się na wcześniejszym etapie ciąży (przed 9. miesiącem)
• puchnie ci twarz i inne części ciała, np. brzuch
• obrzęki widoczne są rano
• towarzyszy im np. zbyt wysokie ciśnienie krwi
• opuchlizna jest duża

Do lekarza wybierz się również, gdy opuchlizna w ciąży bardzo ci dokucza, a obrzęki nóg, stóp, rąk i innych części ciała nie ustępują mimo stosowania naturalnych środków zaradczych.

O czym świadczy duża opuchlizna w ciąży?

Dużych obrzęków w ciąży nie wolno lekceważyć. Choć taki objaw może nie mieć znaczenia, zdarza się, że zwiastuje gestozę (inna nazwa: stan przedrzucawkowy, dawniej określany zatruciem ciążowym). Nieleczona gestoza może doprowadzić do rzucawki, czyli niebezpiecznych drgawek podobnych do ataku padaczki, którym może towarzyszyć przedwczesne odklejenie się łożyska. To bardzo poważne powikłanie i dla matki, i dla dziecka. Dlatego przyczynę silnego puchnięcia zawsze trzeba wyjaśnić.

Aby stwierdzić, czy opuchlizna w ciąży ci nie zagraża, ginekolog sprawdzi m.in., czy puchnięciu nie towarzyszy wysokie ciśnienie krwi (wartości powyżej 140/90 mmHg) lub białkomocz (jeśli białko wydalane jest z moczem, woda przenika z naczyń do tkanek miękkich, tworząc obrzęki).

Czym są niewidoczne obrzęki w ciąży?

Opuchlizna w ciąży może być również ukryta. Zdarza się, że nadmiar wody równomiernie gromadzi się w tkance podskórnej i w całym organizmie. O ukrytych obrzękach w ciąży może świadczyć zbyt gwałtowne przybieranie na wadze – powyżej 0,5 kg w ciągu tygodnia.

Jak sprawdzić, czy masz ukryte obrzęki nóg w ciąży?

• Uciśnij palcem kość piszczelową w połowie podudzia.
• Poczekaj 5 sek. Jeśli po zabraniu palca zobaczysz małe wgłębienie, to znaczy, że masz obrzęknięte nogi. Wtedy koniecznie powinnaś wybrać się do swojego lekarza.

To, że masz duże lub ukryte obrzęki w ciąży, nie musi oznaczać, że dzieje się coś złego. Zawsze jednak trzeba wyjaśnić, w czym rzecz. Podczas ciąży wszelkie niepokojące objawy należy zgłaszać lekarzowi. Lepiej dmuchać na zimne!

Ginekolog wyjaśnia:

• Dr n. med. Marzena Jurczak-Czaplicka - O czym świadczą obrzęki w ciąży po nocy?
• Dr n. med. Tadeusz Oleszczuk: Sposoby na obrzęki i żylaki w ciąży?

Co stosować na opuchliznę w ciąży?

Istnieją sprawdzone i bezpieczne sposoby na opuchliznę w ciąży. Choć organizm przed porodem musi gromadzić zapasy wody, nogi w ciąży wcale nie muszą być obrzmiałe jak balony. Te sposoby sprawią, że obrzęki będą mniejsze:

1. Nie stój i nie siedź w bezruchu – jeśli nadal pracujesz i musisz spędzać wiele godzin za biurkiem, rób sobie przerwy. Od czasu do czasu wstań, pospaceruj, rozruszaj się albo nawet połóż na chwilę.
2. Odpoczywaj z nogami w górze – gdy leżysz lub siedzisz, zadbaj, by stopy znalazły się wyżej niż twoje biodra. To ułatwia odpływ krwi z nóg. Możesz także spać w tej pozycji.
3. Noś wygodne buty – nie powinny być zbyt ciasne ani na zbyt wysokim obcasie, bo to również utrudnia krążenie krwi.
4. Nie noś skarpetek z ciasnym ściągaczem – podobnie jak zbyt ciasne buty utrudniają krążenie.
5. Pij dużo wody – odpowiednie nawodnienie organizmu wspiera pracę nerek.
6. Ogranicz solenie – nadmiar soli może zatrzymywać wodę w organizmie. Ale pamiętaj, przyszła mama nie może całkiem wyeliminować soli ze swojej diety.
7. Używaj żeli i kremów chłodzących
8. Rób okłady i kąpiele nóg w wodzie z dodatkiem olejków ziołowych (rumianek, lawenda, rozmaryn, drzewo herbaciane). Wypróbuj okłady z wody z octem (zmieszanych w proporcji 1:1): opuchnięte kostki owiń namoczonym w roztworze ręcznikiem (naprzemiennie ciepłym i zimnym) na ok. 5 minut.

Na to się przygotuj: W pierwszych dniach, a czasem nawet tygodniach po porodzie nogi czy ręce mogą puchnąć jeszcze bardziej niż w ciąży. Dzieje się tak, ponieważ organizm nie od razu pozbywa się nagromadzonych zapasów wody. Z czasem to się unormuje.

Zobacz także:

• Leukocyty w moczu w ciąży: czy to groźne?
• Sposoby na żylaki w ciąży
• Obrzęki nóg po połogu. Czy to normalne?

Konsultacja merytoryczna

lek. med. Artur Kucharski

Specjalista ginekolog-położnik, zajmuje się również chirurgią i medycyną estetyczną. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging Polskiego Towarzystwa Ginekologii Estetycznej i Rekonstrukcyjnej oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego