Czego nie jeść w ciąży? [LISTA PRODUKTÓW ZAKAZANYCH]
Lista z informacjami, czego nie jeść w ciąży, nie jest długa. Tym bardziej warto się z nią uważnie zapoznać. Uzupełniliśmy ją o napoje, których nie powinna pić ciężarna. Wymieniamy także produkty, które nie są zakazane, ale należy je ograniczać.
- Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Zastanawiasz się, czego nie jeść w ciąży? I bardzo dobrze. Ciężarna powinna wiedzieć, z jakich produktów należy zrezygnować, ponieważ dieta w ciąży wpływa na rozwój i zdrowie płodu. Jeśli wcześniej nie zwracałaś uwagi na to, co trafia na twój talerz – czas to zmienić!
Spis treści:
Czego nie wolno jeść w ciąży?
W diecie przyszłej mamy nie powinny znaleźć się konkretne produkty spożywcze. Ciężarna powinna też czytać etykiety, aby unikać nieodpowiednich dla niej składników i żywności wysokoprzetworzonej. Spożywanie niżej wymienionych pokarmów może uszkodzić płód lub zakłócić jego rozwój.
Surowe i niedogotowane jajka
Zjedzenie surowego jajka może skutkować zakażeniem się salmonellą lub toksoplazmozą. W obu przypadkach może dojść do poronienia, obumarcia płodu lub ciężkich powikłań neurologicznych. Ciężarna powinna jeść jajka po obróbce cieplnej, a wcześniej umyć skorupkę jajka przed gotowaniem. Jeśli skorupka pęknie w trakcie gotowania, masz pewność, że do białka nie dostaną się żadne zanieczyszczenia.
W ciąży unikaj też jedzenia jajka na miękko (może być gotowane zbyt krótko). Unikaj też produktów, do których dodaje się surowe jajko, np. kremów, a zwłaszcza tiramisu, domowej roboty majonezów, sosu bearnaise, sosu holenderskiego i innych dressingów, które zawierają surowe jaja. Nie jedz także Natomiast kogla-mogla. Więcej tutaj: Jakie jajka dla kobiet w ciąży i ile?
Wątróbka
Zawiera spore ilości retinolu (witamina A), a jego nadmiar może powodować ciężkie wady rozwojowe płodu. Jedzenie wątróbki w ciąży może też wpływać na stan zdrowia przyszłej mamy. To produkt, który zawiera spore ilości cholesterolu. Z uwagi na obecność w składzie wątróbki ciężarne powinny zrezygnować również z jedzenia pasztetów i tzw. wątrobianki (kiełbasy produkowanej z wątróbki).
Niepasteryzowane mleko i produkty z niego wytworzone
Spożywanie w ciąży niepasteryzowanego mleka i produktów z niego wytworzonych, takich jak sery pleśniowe i miękkie typu brie, może prowadzić do listeriozy. Bakterie listeria monocytogenes mogą znaleźć się także w serze feta, camembert czy oscypkach. Kobiety spodziewające się dziecka są około 20 razy bardziej podatne na listeriozę niż pozostali dorośli. Choroba może być przeniesiona do płodu przez łożysko (nawet jeśli u matki nie ma żadnych jej objawów) i spowodować poród przedwczesny, poronienie lub powikłania zdrowotne u maleństwa. Zatem oscypek w ciąży odpada.
Surowe mięso: befsztyk, stek, tatar,
Jedzenie surowego mięsa często bywa przyczyną zakażenia toksoplazmozą i listeriozą. Choroby te mogą spowodować wady rozwojowe lub (na wczesnym etapie ciąży) doprowadzić do poronienia. Dlatego nie jedz niedogotowanego, niedosmażonego mięsa, krwistych befsztyków, steków oraz dań i wędlin z surowego mięsa (np. tatar, salami, niektóre pasztety, surowe kiełbasy typu metka lub szynki parmeńskiej) Jeśli jednak jesteś miłośniczką tatara i innych tego typu dań, skorzystaj z propozycji wegetariańskich – takie dania smakiem naprawdę bardzo przypominają mięso.
Niektóre ryby i sushi
Ciężarna nie powinna jeść surowych ryb i owoców morza (mule, przegrzebki, ostrygi itp.). Sushi w ciąży nie jest zakazane, jeśli zawiera rybę poddaną obróbce termicznej lub jest to sushi wegetariańskie.
W przypadku ryb poddanych obróbce cieplnej (czyli pieczonych, gotowanych czy smażonych) również są pewne ograniczenia. Ze względu na możliwe skażenie metalami ciężkimi, w ciąży nie należy jeść: łososia, szczupaka, okonia pręgowanego, makreli, miecznika, rekina, płytecznika. Lepiej też zrezygnować z ryb wędzonych.
Produkty wędzone i grillowane
Wędzonki nie powinny być spożywane przez ciężarne. Jeśli były wędzone w niskiej temperaturze, niosą zagrożenie takie jak surowe mięso. Zawierają też niezdrowe pochodne dymu wędzarniczego. Kupne wędzonki mają dodatkowo w składzie konserwanty. Choć są bardziej bezpieczne dla ciężarnych mogą nasilać zgagę, wzdęcia i alergie. Ze względu na szkodliwe substancje z dymu, lepiej też unikać potraw grillowanych.
Słodziki
Nie zostały przebadane pod kątem działania na płód, więc ich stosowanie w ciąży może, choć nie musi, być ryzykowne. Lepiej z nich zrezygnować.
Niektóre zioła
Niektóre zioła w ciąży działają silniej niż leki. Unikaj mieszanek i herbatek ziołowych. Szczególnie niebezpieczny dla ciężarnej jest żeń-szeń, rozmaryn, tymianek (w dużych ilościach), chmiel i cząber, które szkodliwie działają na płód. Wystrzegaj się moczopędnej kruszyny i aloesu – mogą powodować odwodnienie i przekrwienie narządów w obrębie miednicy.
Niemyte owoce i warzywa
Na brudnych, niemytych warzywach lub owocach mogą znaleźć się oocyty Toxoplasma gondii. Zakażenie u ciężarnych przechodzi bezobjawowo, natomiast infekcja może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych u płodu: wodogłowia, opóźnionego rozwoju psychoruchowego, padaczki. Poza tym warto usunąć substancje chemiczne i konserwujące znajdujące się na warzywach lub owocach.
Nadpleśniałe produkty spożywcze
Zjedzenie nadpsutych produktów może zakończyć się zatruciem pokarmowym, a w konsekwencji odwodnieniem ciężarnej (i zmniejszeniem ilość wód płodowych, a to może poważnie zaszkodzić dziecku). Zjedzenie pleśni może wywołać mikotoksykozę oraz choroby wątroby, wrzody, krwawienia w jelitach, w a skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Uwaga! Nie wystarczy odkroić kawałka, na którym zgaduje się pleśń. Toksyny znajdują się w całym produkcie, dlatego należy go wrzucić. Dlatego też unikaj świeżo wyciskanych soków lub soków niepasteryzowanych niewiadomego pochodzenia.
Leki i witaminy (bez konsultacji lekarskiej)
Suplementacja leków i witamin zawsze powinna być skonsultowana z lekarzem – przebieg każdej ciąży jest inny, przedawkowanie lub nieodpowiednie stosowanie leków może bardziej zaszkodzić niż pomóc. Niewielkie ilości witaminy A (retinol) mają bardzo dobry wpływ na rozwój płodu. Jednak jej przedawkowanie może doprowadzić do wodogłowia lub zaburzeń układu krążenia. Dlatego też zaleca się ostrożność przy spożywaniu wątróbki, która jest naturalnym źródłem witaminy A. Przedawkowanie witaminy D również może być niebezpieczne dla płodu.
Czego nie wolno pić w ciąży?
Kolorowe napoje gazowane (w tym energetyki)
Kolorowe napoje gazowane są niewskazane, ponieważ zawierają duże ilości cukru i sztucznych barwników oraz aromatów, a także kofeiny (cola, energetyki), która podnosi ciśnienie. Spożycie energetyków zwiększa ryzyko urodzenia martwego płodu.
Natomiast nie ma medycznych przeciwwskazań do picia np. wody gazowanej – często łagodzi mdłości, chociaż może być też przyczyną zgagi.
Alkohol
Zdecydowanie musisz o nim zapomnieć na 9 miesięcy lub dłużej, jeśli będziesz karmić piersią! Nawet bardzo niewielka ilość może zaszkodzić dziecku. Jeśli kobieta pije podczas ciąży alkohol, istnieje ryzyko wystąpienia FAS, czyli alkoholowego zespołu płodowego. FAS jest nieuleczalną chorobą, a przy tym najcięższą formą wad wrodzonych, somatycznych oraz neurologicznych wywołanych działaniem alkoholu na płód. Pamiętaj, nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży! Każda jego ilość stwarza ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych.
Jeśli zastanawiasz się, po jaki z napojów najlepiej sięgać, sprawdź, co pić w ciąży. Dowiesz się, czy herbata jest OK, jaki rodzaj wody poleca się ciężarnym i jaki napój złagodzi ciążowe mdłości.
Jakie produkty warto ograniczyć w ciąży?
Sól
Sól należy ograniczać, zwłaszcza w drugiej połowie ciąży. Jej nadmiar może zatrzymywać wodę w organizmie i powodować opuchliznę dłoni i nóg. Jeśli opuchlizna nie ustąpi po nocnym odpoczynku, powinnaś skontaktować się z lekarzem, a z diety szybko wyeliminować mocno dosalane produkty: śledzie, wędliny, konserwy, krakersy i oczywiście chipsy. To produkty, których i tak nie powinnaś jeść, bo są mocno przetworzone.
Pamiętaj, że sól znajduje się również w mieszankach przyprawowych, które możesz zastąpić suszonymi ziołami, np. bazylią, oregano lub majerankiem.
Słodycze (cukier)
Słodycze zawierają utwardzony tłuszcz cukierniczy, w którym są kwasy tłuszczowe trans. Mogą one niekorzystnie wpływać na rozwój dziecka – spowalniają przyrost masy jego ciała i zaburzają przemiany nienasyconych kwasów tłuszczowych, niezbędnych do budowy małego mózgu. Są też źródłem pustych kalorii.
Gdy w diecie będzie za dużo cukrów prostych, czyli ciastek, lodów, słodkich rogalików, pozbawisz swój organizm ważnych mikroelementów. Nadmierna ilość spożywanego cukru to także przyczyna powikłań, takich jak cukrzyca ciążowa, nawracające bakteryjne zapalenie pochwy, zatrucia żołądkowe.
Duże ilości mocnej kawy
Kawa nie jest zakazana – bezpieczna ilość to 200 mg kofeiny dziennie, czyli 1-2 filiżanki. Większe ilości mogą przyczynić się do wypłukania z organizmu cennych witamin i minerałów. Duże ilości kawy w ciąży (powyżej 200 mg na dobę) mogą również sprzyjać poronieniu, a także małej masie dziecka po urodzeniu. Należy więc ograniczyć picie kawy oraz mocnej herbaty.
Kiełki
Kiełki za zdrową przekąską, która dostarcza wiele witamin i składników mineralnych. Jednak może się na nich znajdować pleśń.
Żywność wysoko przetworzona
Produkty spożywcze takie jak: koncentraty zup, konserwy, głęboko mrożone wyroby mięsne i warzywno-mięsne, chipsy, soki na bazie koncentratów zawierają znaczne ilości substancji dodatkowych (konserwantów, sztucznych barwników, aromatów). Wysoko przetworzona żywność nie jest pełnowartościowym posiłkiem, a częste spożywanie produktów niskiej jakości powoduje zubożenie wartości odżywczej diety.
Zobacz także: