Dzięki eksperymentom dziecko poznaje świat wszystkimi zmysłami. Nie dostaje gotowej odpowiedzi: jest odkrywcą. Uczy się bez wysiłku, świetnie się przy tym bawiąc. Tak gromadzona wiedza zostaje z nim na zawsze. Dzieci eksperymentują wszędzie: w domu (np. wtedy, gdy zaciskają łapkę na lecącej z kranu wodzie), w piaskownicy, podczas zabawy piłką i spaceru po lesie albo parku. Warto jednak zabierać je także w miejsca, które właśnie temu służą, takich jak np. przeznaczona dla dzieci w wieku od 2 do 6 lat galeria Bzzz! w warszawskim Centrum Nauki Kopernik. Oddajemy głos Emilii Chudak, opiekunce galerii:
Kolorowa „magma’’ po rozgrzaniu tworzy fascynujące twory. Tak działa lampa lawa. Teraz możecie eksperyment dla dzieci „lampa’’ lawa zrobić w domu i jest to równie proste jak liczenie do trzech! Choć zasada tworzenia się „magmy’’ jest tu nieco inna niż w lampie z lawą, to efekt jest bardzo podobny. Gdy eksperyment ruszy, warto zgasić światło i podświetlić to, co będzie działo się w butelce małą lampką – widowisko będzie robiło jeszcze lepsze wrażenie.
Lampa lawa: to wam się przyda do eksperymentu
Do przygotowania tego domowego eksperymentu dla dziecka potrzebne wam będą:
- ponad połowa butelki oleju,
- musująca tabletka (np. wapno, magnez itp.),
- barwnik spożywczy,
- butelka plastikowa lub szklana,
- woda.
Eksperyment dla dzieci: lampa lawa – jak to zrobić
Tabletkę przekrój na 4 części. Wlejcie olej do ¾ wysokości butelki, a resztę uzupełnijcie wodą (powinno zostać ok. 2,5 cm luzu). Teraz pora na barwnik – wystarczy ok. 10 kropli. Wrzućcie jedną część tabletki, a kiedy zacznie musować, dorzućcie kolejną i powtórzcie to z pozostałymi. Prawda, że wspaniałe? Uwaga! Dzieci będą chciały powtarzać tę kreatywną zabawę w nieskończoność (dorośli też...). Dobra wiadomość jest taka, że wystarczy zakręcić butelkę, a kiedy będziecie mieć na to ochotę, możecie „lawę’’ ożywić, wrzucając do środka nową tabletkę.
Lampa lawa jako doświadczenie
Olej jest lżejszy od wody (ma mniejszą gęstość). Woda nie miesza się z olejem. To trochę jak z magnesami: cząstki wody przyciągają się z innymi cząstkami wody, a cząstki oleju przyciągają inne cząstki oleju. Rozpuszczając się w butelce, tabletka zaczyna musować, a pęcherzyki powietrza unosząc się, zabierają ze sobą cząsteczki kolorowej wody. Gdy bąbelki gazu dopływają do w powierzchni, gaz ucieka, a woda opada na dół.
W lampie lawie kupowanej w sklepie nie ma tabletek musujących. Tam ruch wymusza temperatura. Ciecz, która przyjmuje postać kolorowych bąbli, unoszona jest przez nagrzaną w dolnej części lampy ciecz nośną. Wypchnięty do góry bąbel lawy opada, gdy ciecz nośna ostygnie. Zjawisko to nosi nazwę konwekcji i zachodzi w naturze, np. atmosferze. Wykorzystują je ptaki szybujące, paralotniarze oraz piloci szybowców – unosi ich ogrzane przy powierzchni ziemi powietrze.
Inne eksperymenty dla dzieci: