Laktacja po cesarce: jak ją pobudzić i w jakich pozycjach karmić noworodka?

Karmienie naturalne po cesarskim cięciu zwykle nie jest tak łatwe jak po porodzie fizjologicznym. Jeśli jednak wszystko przebiegnie dobrze i dziecko urodzi się zdrowe, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby karmić piersią. Ze względu na ranę po cięciu cesarskim konieczna jest fachowa pomoc w doborze najwygodniejszej pozycji dla mamy karmiącej. Opieka powinna polegać również na zachęcaniu do jak najczęstszego bezpośredniego bliskiego kontaktu mamy z dzieckiem, a w przypadku trudności laktacyjnych – natychmiastowej pomocy. Za produkcję pokarmu w piersiach kobiety odpowiadają dwa hormony: oksytocyna i prolaktyna. Gdy kobieta rodzi przez cesarskie cięcie, ich poziom może być zbyt niski, stąd czasami brakuje pokarmu. Najlepszym sposobem, by pobudzić laktację po cesarce, jest częste przystawianie noworodka do piersi matki.

Spis treści:

1. Laktacja po cesarce
2. Jak pobudzić laktację po cesarce?
3. Pierwsze karmienie piersią po cesarskim cięciu
4. Kiedy pojawia się pokarm po cesarce?
5. Brak pokarmu po cesarskim cięciu
6. Jakie pozycje są najlepsze do karmienia piersią po cesarce?
7. Jak karmić noworodka, który leży w inkubatorze?

Laktacja po cesarce

Cesarskie cięcie nie zaburza laktacji. Produkcja pokarmu w piersiach przyszłej matki rozpoczyna się już około 16. tygodnia ciąży. Sygnałem, by produkcja mleka ruszyła pełną parą, jest brak łożyska w łonie matki, czyli rodzaj porodu nie ma tu zupełnie znaczenia. Po przyjściu na świat dziecka zwiększa się poziom oksytocyny i prolaktyny, dwóch hormonów odpowiedzialnych za produkcję pokarmu w piersiach.

Jak pobudzić laktację po cesarce?

Laktację przede wszystkim pobudza przystawianie dziecka do piersi matki (powinno mieć to miejsce w ciągu kilku godzin od porodu). Dlatego właśnie tak ważne jest, by maluch od początku mógł przebywać z matką – kobieta będzie mogła mieć przystawione dziecko do piersi, a tym samym będzie pobudzać laktację po cesarce. Poleca się także stosowanie laktatora, który dodatkowo pobudzi gruczoły do produkcji mleka.

Pierwsze karmienie piersią po cesarskim cięciu

Bez względu na to, czy poród był naturalny, czy odbywał się poprzez cesarskie cięcie – pierwsze karmienie powinno odbyć się tuż po narodzinach dziecka. Możesz nakarmić noworodka jeszcze na sali porodowej lub już na sali poporodowej. Przy pierwszych karmieniach możesz mieć problemy z ułożeniem noworodka, dlatego przyda się pomoc – najlepiej położnej. Samodzielne przystawienie noworodka do piersi po cesarskim cięciu jest szczególnie trudne, jeśli miałaś znieczulenie ogólne. Możesz być zmęczona i senna. Dziecko zresztą też, bo przez łożysko leki przeniknęły do jego organizmu (choć podaje się je teraz w minimalnych dawkach). Jeżeli dasz radę, przystaw noworodka do piersi. Gdyby dziecko nie chciało ssać, nie ma wyjścia – pozwól mu odpocząć i ponownie przystaw je po przebudzeniu.

Kiedy pojawia się pokarm po cesarce?

Poziom oksytocyny i prolaktyny zwiększa się, gdy malec ssie pierś, dlatego tak istotne jest, by noworodek został przystawiony do piersi jak najszybciej. Pamiętaj jednak, że opóźnienie karmienia piersią może być mniej stymulujące do produkcji pokarmu niż karmienie piersią od razu po urodzeniu dziecka, ale nie znaczy, że będzie zupełnie nieskuteczne czy nieudane.

Na pojawienie się nawału pokarmu po cesarskim cięciu czasami trzeba poczekać dłużej niż po porodzie naturalnym. W przypadku tego drugiego nawał mleczny pojawia się po ok. 40 godzinach od porodu, natomiast po cesarce może nastąpić on dopiero w 5-6 dobie po porodzie. Warto uzbroić się w cierpliwość, regularnie przystawiać maluszka do piersi. Jeżeli z jakichś przyczyn nie możesz przystawić dziecka do piersi albo dziecko nie potrafi uchwycić prawidłowo brodawki, pamiętaj, żeby regularnie odciągać pokarm tak, żeby stymulować gruczoł piersiowy. Początkowo pojawia się siara, żołądek dziecka jest tak mały, że można podać noworodkowi, który nie potrafi chwycić brodawki, 2 ml siary strzykawką. Będzie to najlepsze, co może dostać!

Brak pokarmu po cesarskim cięciu

Problemy z karmieniem piersią po cesarskim cięciu mają związek z niewystarczającym poziomem hormonów – prolaktyny i oksytocyny. To właśnie one są odpowiedzialne za wywoływanie laktacji. Gdy dziecko rodzi się w sposób naturalny, hormony te osiągają wystarczający poziom, dzięki czemu kobieta produkuje dużą ilość mleka. Cesarskie cięcie trwa krótko i narodziny są nagłe, przez co hormony nie mają wystarczająco dużo czasu, by osiągnąć poziom, który wystarcza do produkcji odpowiedniej ilości kobiecego mleka. Dlatego właśnie zdarza się, że po cesarce brakuje pokarmu lub jest go mało. Problemy z karmieniem po cesarskim cięciu można zminimalizować, przystawiając maluszka jak najszybciej i jak najczęściej do piersi, w ten sposób pobudzając laktację. Jeżeli nie przystawiasz dziecka do piersi lub nie odciągacz pokarmu, to pokarm zalega w pęcherzykach mlecznych i daje sygnał do mózgu, żeby nie produkować więcej mleka!

Czasem po cięciu cesarskim ze względu na dużą podaż płynu dochodzi do obrzęku piersi i nowo narodzone dziecko może sobie nie radzić z uchwyceniem obrzękniętej otoczki. Poproś położną na oddziale o pomoc – one mają na to sposoby.

Zobacz także: Kryzys laktacyjny: czym jest, skąd się bierze i jak zlikwidować problem?

Jakie pozycje są najlepsze do karmienia piersią po cesarce?

Zastanawiasz się, jak przystawić dziecko do piersi po cesarce? Jeśli chcesz karmić dziecko piersią tak, żeby było wygodnie i tobie, i dziecku, wybierz jedną z dwóch pozycji:

• Leżącą na plecach. W pierwszych dniach po porodzie będziesz mogła karmić tylko w takiej pozycji. Dziecko leży na tobie tak, by nie uciskać rany. Mleko płynie wolno, noworodek więc pije powoli. Zasysa je jak napój przez słomkę. I nie połyka dużej ilości powietrza.
• Spod pachy. W takiej pozycji możesz karmić, gdy będziesz już bez problemu siedzieć. Noworodek ma brzuszek skierowany do twojego boku, nóżki malucha wystają za twoimi plecami, a ty dłonią podtrzymujesz jego główkę i plecki. Dzięki tej pozycji nie naciskasz na bolącą jeszcze ranę brzucha po cesarce. Pilnuj, by noworodek zawsze prawidłowo ssał (powinien mieć w buzi całą brodawkę wraz z jak największą częścią otoczki). Jeśli musisz go dokarmiać, rób to łyżeczką, kubeczkiem lub strzykawką, by nie przyzwyczajał się na samym początku do smoczka, który ssie się inaczej niż pierś.

Jak karmić noworodka, który leży w inkubatorze?

Jeżeli noworodek leży w inkubatorze i nie może być z niego wyjmowany na czas karmienia, staraj się odciągać mleko. Jeśli nie masz pokarmu, lekarze dobiorą dla twojego dziecka mieszankę, a u ciebie mleko może pojawić się w drugiej dobie po porodzie, a nawet później. Warunek: odciągaj pokarm, nawet jeśli są to tylko kropelki. Rób to co trzy godziny (przynajmniej dwa razy w nocy). W ten sposób rozkręcisz laktację, a kiedy będziesz już miała dziecko przy sobie, przystaw je do piersi. Pojawi się jeszcze więcej mleka.

Zobacz także:

• Jak karmić dziecko, gdy mama się przeziębi albo złapie grypę?
• Pierwsze dni po porodzie: higiena, pielęgnacja, dieta
• Planowana cesarka: 9 rzeczy, które musisz o niej wiedzieć

Konsultacja merytoryczna

mgr Malwina Sierzan

Położna środowiskowa, pedagożka, doradczyni chustonoszenia. Przygotowuje kobiety do porodu, wspiera mamy w opiece nad noworodkiem