
Szczepienie przeciwko pneumokokom znajduje się na liście szczepień obowiązkowych (od 1 stycznia 2017 roku). Podanie szczepionki w ponad 90 proc. eliminuje zachorowania wywołane serotypami zawartymi w szczepionce.
Szczepionka na pneumokoki: cena
Ministerstwo Zdrowia wybrało szczepionkę 10-walentną. Obydwie szczepionki znacznie różnią się ceną i przetargu, przy wyborze szczepionki decydowała w 60 proc. własnie cena szczepionki, a w 40 proc. jakość. Szczepionka 10-walentna jest stosowana m.in. Islandii, Belgii, Holandii, Finlandii, Austrii. Szczepionka 13-walentna: jest stosowana m.in. we Francji, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Norwegii. W Hiszpanii, Niemczech, Czechach, Słowacji – są stosowane obydwie.
Szczepionka wybrana przez Ministerstwo Zdrowia (Synflorix) jest bezpłatna, natomiast za szczepionkę 13-walętną (Prevenar 13) należy zapłacić ok. 220 zł za dawkę.
Szczepionki przeciw pneumokokom: Synfilorix czy Prevenar 13
Na rynku są dwie szczepionki poliwalentne przeciw pneumokokom, które można podać najmłodszym dzieciom. Czym się różnią oprócz ceny?
- Szczepionka 10-walentna: w jej skład wchodzą polisacharydy otoczkowe 10 serotypów pneumokoków (1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F),
- Szczepionka 13-walentna: w skład wchodzą polisacharydy otoczkowe 13 serotypów pneumokoków: wszystkie obecne w szczepionce 10-walentnej plus dodatkowe trzy: 3, 6A, 19A.
Na pierwszy rzut oka widać różnicę: druga szczepionka zawiera o 3 serotypy więcej, co wydaje się istotne zwłaszcza z tego powodu, że w dodatkowych trzech zawarty jest serotyp 19A, który jest jednym z najczęściej odpowiedzialnych za zakażenia inwazyjną chorobą pneumokokową serotypów pneumokoków. Tylko że biologia nie jest prostą matematyką: okazuje się, że jeden z obecnych w szczepionce "10" serotypów - serotyp 19 F zapewnia odporność krzyżową przeciw serotypowi 19 A. Najważniejsze jest to, że nie pojawiają się żadne wątpliwości co do bezpieczeństwa obydwu szczepionek – eksperci uważają, że obydwie są bezpieczne i można je podawać dzieciom.
Która jednak jest skuteczna? Badania wykonane w wielu krajach (Brazylia, Kanada, USA, Niemcy) pokazują podobną skuteczność obydwu szczepionek w zapobieganiu inwazyjnej chorobie pneumokokowej. Jak jednak wskazuje prof. Jacek Wysocki, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Wakcynologii: "Skuteczność dwóch różnych szczepionek można porównywać jedynie na podstawie oceny bezpośredniej w tym samym badaniu. Niestety, aktualnie nie dysponujemy takimi danymi".
Kiedy zaszczepić dziecko przeciw pneumokokom?
Dzieci urodzone od 1 stycznia 2017 dostają szczepionkę przeciwko pneumokokom w schemacie 2+1:
• pierwszą w 2. miesiącu życia,
• drugą w 4. miesiącu życia,
• trzecią (dawkę przypominającą) w 13 miesiącu życia.
Kiedy nie szczepić przeciwko pneumokokom?
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do szczepień przeciwko pneumokokom jest natychmiastowa reakcja anafilaktyczna, która wystąpiła po wcześniejszej dawce szczepionki oraz nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki.
Szczepienie należy odłożyć, jeśli dziecko ma ostre zakażenie lub chorobę przebiegającą z gorączką.
NOP po szczepionce przeciwko pneumokokom
Po każdej szczepionce mogą pojawić się niepożądane odczyny poszczepienne, o każdym takim przypadku trzeba jak najszybciej powiedzieć lekarzowi. Do najczęstszych NOP po szczepieniu przeciw pneumokokom zalicza się odczyny miejscowe:
- zaczerwienienie,
- obrzęk,
- wrażliwość na dotyk,
- ból w miejscu wstrzyknięcia.
Mogą też wystąpić odczyny ogólne, najczęściej gorączka, rozdrażnienie, niespokojny sen, obniżenie łaknienia, wymioty, biegunka i wysypka.
Choć obecne badania pokazują, że obydwie szczepionki przeciw pneumokokom mają podobną skuteczność, może to się zmienić. Pneumokoki są bardzo "sprytnymi" bakteriami – potrafią "mutować". Wkrótce może się więc okazać, że za inwazyjną chorobę pneumokokową odpowiada już nie serotyp 19A, ale zupełnie inny, nowy. Problemem jest też to, że niektóre z serotypów pneumokoków są oporne na stosowane antybiotyki: gdy dziecko zachoruje na inwazyjną chorobę pneumokokową, nie jest łatwo je leczyć. Dlatego tak ważne jest monitorowanie, jakie serotypy pneumokoków powodują inwazyjną chorobę pneumokokową i wybieranie do szczepienia tych szczepionek, które najlepiej przed nią chronią.

Jak już pisaliśmy , minister zdrowia podjął decyzję, że wszystkie dzieci urodzone po 1 stycznia 2017 będą szczepione bezpłatnie i obowiązkowo szczepionką przeciw pneumokokom. Tylko wciąż nie wiadomo, jaką dostaną szczepionkę przeciw pneumokokom . Wybrana "słabsza", producent "silniejszej" protestuje Pisaliśmy też, że spośród 2 szczepionek przeciw pneumokokom , Ministerstwo Zdrowia wybrało tę "słabszą", która chroni przed 10 serotypami (podtypami) pneumokoków. Producent drugiej szczepionki, która chroni przed 13 serotypami pneumokoków , odwołał się do Krajowej Izby Odwoławczej, zaskarżając sposób przeprowadzenia przetargu. Rzecz w tym, że Ministerstwo Zdrowia zgodziło się na zastosowanie przepisów o klęsce żywiołowej (a żadnej klęski żywiołowej nie było) i sprowadzenie partii szczepionek spoza Unii Europejskiej . Krajowa Izba Odwoławcza do tej pory nie podjęła decyzji, czy uznać przetarg za ważny. To dlatego wciąż nie ma opublikowanego nowego kalendarza szczepień na 2017 rok . Tymczasem pierwsza partia szczepionek przeciw pneumokokom miała być dostarczona przez firmę do 16 grudnia. Media straszą, rodzice się boją Po ogłoszeniu wyników przetargu, w mediach pojawiło się wiele artykułów na ten temat. "Lekarze alarmują: szczepionka nie będzie odpowiednio chronić dzieci" , " Nie zabezpiecza przed najgroźniejszymi szczepami bakterii ". Takie artykuły to młyn na wodę ruchów antyszczepionkowych : po co szczepić, skoro szczepionka nie chroni. A rodzice wpadają w panikę, bo szczepionka ma być obowiązkowa (a jaki sens szczepić, skoro mówi się, że szczepionka jest nieskuteczna). Prof. Jackowska: obie szczepionki są bezpieczne O opinię na temat szczepionek przeciw pneumokokom poprosiliśmy prof. Teresę Jackowską, krajowego konsultant ds. pediatrii . Jeśli Ministerstwo Zdrowia nie...

Eksperci to członkowie Pediatrycznego Zespołu ds Programu Szczepień Ochronnych , który od kilku lat działa przy Ministerstwie Zdrowia . Zespół walczył o wprowadzenie do obowiązkowego kalendarza szczepień szczepionek przeciw pneumokokom . Dzieci urodzone po 1 stycznia 2017 r. mają być szczepione za darmo szczepionką pneumokokową (znajdzie się ona w obowiązkowym kalendarzu szczepień 2017 ). Eksperci z Pediatrycznego Zespołu uważają jednak, że ministerstwo powinno wybrać inny preparat . Obawiają się, że najbardziej ucierpią dzieci z grup ryzyka, które są najbardziej zagrożone inwazyjną chorobą pneumokokową . Dzieci z grup ryzyka najbardziej zagrożone pneumokokami Dzieci z grup ryzyka już od 2008 roku dostają bezpłatnie szczepionkę przeciw pneumokokom, gdyż dla nich zakażenie pneumokokami jest najbardziej groźne. Obecnie szczepionkę otrzymują bezpłatnie m.in. np. wcześniaki , dzieci urodzone z wagą poniżej 2500 g, z wadą ośrodkowego układu nerwowego, z przewlekłymi chorobami serca , z przewlekłą niewydolnością nerek, pierwotnymi zaburzeniami odporności, cukrzycą. Dzieci z grup ryzyka do tej pory dostawały jedną z dwóch szczepionek: szczepionkę 10-walentą , która chroni przeciw 10 serotypom (podtypom) pneumokoków, ALBO: szczepionkę 13-waletną , która chroni dodatkowo przeciw 3 serotypom pneumokoków, których nie ma w szczepionce 10-walentej. Tylko szczepionka 13-walentna jest zarejestrowana do szczepienia dzieci z grup ryzyka z powodu chorób współistniejących – przekonuje Pediatryczny Zespół ds Szczepień. Co z pneumokokami od 2017 roku Wszystkie dzieci urodzone po 1 stycznia 2017 roku mają dostawać bezpłatnie szczepionkę przeciw pneumokokom. Ministerstwo Zdrowia w wyniku przetargu wybrało dla dzieci szczepionkę 10-walentną ( pisaliśmy, jak do tego doszło , choć sprawa nie jest jeszcze rozstrzygnięta,...

Szczepionki dla wcześniaków w znakomitej większości to te same preparaty, jakich używa się do szczepienia dzieci zdrowych, donoszonych. Wyjątkiem są szczepionki przeciw pneumokokom oraz wysoko skojarzona szczepionka 5w1. Tych bardziej nowoczesnych preparatów NFZ nie refunduje w przypadku dzieci donoszonych – na szczęście wcześniakom należą się one bezpłatnie. Darmowe szczepionki dla wcześniaków Refundowane szczepienia dla wcześniaków obejmują wszystkie szczepionki z obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych. Są jednak pewne różnice w podawaniu tych szczepionek u dzieci urodzonych przed terminem. Dzieci urodzone przedwcześnie (przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży) otrzymują bezpłatnie: szczepionki z bezkomórkowym składnikiem krztuśca ( szczepionka wysoko skojarzona 5w1 tj. DTaP-IPV-Hib (przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B), szczepionki przeciw pneumokokom ; do podania w możliwie szybkim terminie ze względu na ryzyko zakażenia pneumokokami. Przy szczepieniu rozpoczynanym w pierwszych miesiącach życia obowiązuje schemat 3+1, przy szczepieniu rozpoczynanym w 6. (lub później) miesiącu życia stosuje się schemat 2+1. Ważne! W przypadku wcześniaków bardzo istotne jest terminowe podanie dawki przypominającej między 12 a 15 miesiącem życia, co ma szczególne znaczenie dla utrzymania ochrony przeciw zakażeniom pneumokokami. Dzieci urodzone przed ukończeniem 27. tygodnia ciąży są szczepione preparatem PCV-13, pozostałe – preparatem PCV-10. W wielu innych krajach europejskich, a także w USA wszystkim wcześniakom, a więc także tym urodzonym między 27 a 37 tygodniem życia płodowego podawana jest szczepionka PCV-13, ze względu na zdecydowanie szerszą ochrone przed tym groźnym patogenem. szczepionka przeciw WZW B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) podawana jest dzieciom z masą ciała poniżej 2000 g...