Wysypka u niemowląt: jak wyglądają różne rodzaje wysypki? [ZDJĘCIA]

Wysypka u niemowląt to jeden z najczęstszych problemów malutkich dzieci. Skóra niemowlęcia jest bardzo niedojrzała, dlatego łatwo o jej podrażnienie. Niemowlęta miewają różne rodzaje wysypki: może pojawić się wysypka alergiczna, wysypka przy ząbkowaniu lub spowodowana przegrzaniem. W każdym z tych przypadków objawy wysypki są nieco inne i inne może być również jej leczenie.

Rodzaje wysypki u niemowląt:

• Potówki
• Trądzik niemowlęcy
• Prosaki
• Atopowe zapalenie skóry
• Pokrzywka
• Sepsa
• Ospa wietrzna
• Szkarlatyna
• Odra
• Różyczka
• Wysypka przy ząbkowaniu
• Wysypka alergiczna - alergia pokarmowa
• Wysypka alergiczna - alergia kontaktowa

Co robić, gdy niemowlę ma wysypkę?

Potówki

Jak wygląda wysypka? To drobne pęcherzyki lub czerwone grudki. Potówki u niemowlaka mogą pojawiać się na całej skórze, ale najczęściej widać je pod pachami, na plecach, z tyłu głowy, na brzuchu, udach, w pachwinach. Potówki to wysypka wywołana przegrzaniem (zbyt ciepłym ubieraniem lub zbyt wysoką temperaturą w pokoju). Niemowlę nie potrafi dostosować się do temperatury otoczenia. Często potówki mają też te dzieci, które były leczone naświetlaniami na żółtaczkę.

Jak leczyć potówki? Często przemywaj skórę (przegotowaną wodą), kąp dziecko w wodzie z dodatkiem emolientu (preparat, który nawilży i natłuści skórę, kupisz go w aptece). Do kąpieli warto dodać kilka kryształków nadmanganianu potasu (woda powinna być lekko różowa). Nie przegrzewaj niemowlęcia, nie ubieraj go za ciepło.

Potówki u niemowląt, fot. Adobe Stock

Ważne! Jeśli zmiany nasilają się, koniecznie skontaktuj się z lekarzem (może on zalecić nawet leczenie antybiotykiem). Przegrzewanie, które jest przyczyną potówek, to jeden z powszechnych błędów w pielęgnacji małego dziecka popełnianych przez rodziców - mówi położna i pielegniarka noworodkowa Dorota Lewandowska. Posłuchaj, jak zdaniem ekspertki należy ubierać dziecko i jak zadbać o miejsce, w którym śpi, żeby zapewnić mu komfort i dostęp powietrza.

Trądzik niemowlęcy

Jak wygląda wysypka? Na skórze widać zaskórniki (białe lub czarne), wykwity grudkowe, krosty, rzadko torbiele. Zmiany skórne występują głównie na buzi, czasem też na klatce piersiowej. Przyczyna wysypki to przerost gruczołów łojowych spowodowany obecnością hormonów androgennych (dziecko ma je od mamy, jeszcze z okresu ciąży, a potem dostaje w czasie karmienia piersią). Powodem nasilenia trądziku niemowlęcego może być też częste stosowanie oliwek do pielęgnacji skóry (to jeden z najczęstszych błędów w pielęgnacji niemowlęcia).

Jak leczyć trądzik niemowlęcy? Przemywaj delikatnie skórę dziecka wodą (najlepiej przegotowaną), do mycia nie używaj mydła, tylko tzw. emolientów, które nie wysuszają, a lekko natłuszczają skórę. Nie stosuj oliwek do pielęgnacji skóry. Jeśli zmiany skórne utrzymują się mimo właściwej pielęgnacji lub jeśli trądzik pojawia się później, około 4-6 miesiąca życia, idź z dzieckiem do lekarza.

Ważne! U dzieci, u których trądzik pojawia się wcześnie i długo trwa, problemy skórne mogą również przebiegać ostro w okresie dojrzewania.

Prosaki

Jak wygląda wysypka? Prosaki to białe, zaczopowane grudki. Najczęściej występują na czole i brodzie. Zmiany są spowodowane zablokowaniem mieszków włosowych.

Akademia Młodych Rodziców

Skóra maluszka wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Wiemy, jak robić to najlepiej! Czytaj więcej

Jak leczyć? Właściwie pielęgnuj skórę dziecka, myj wodą z dodatkiem delikatnego emolientu. Zmiany same ustępują po około 1-2 miesiącach. Jeśli zajęte nimi były duże powierzchnie skóry, mogą utrzymywać się dłużej. Nie przekłuwaj ich ani nie wyciskaj!

Prosaki u niemowląt, fot. Adobe Stock

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt

Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry? Skóra dziecka jest sucha, policzki wyglądają jak lakierowane, mogą pojawiać się krostki i grudki. Zmiany mogą obejmować całe ciało z wyjątkiem miejsc pod pieluszką oraz pleców. Uwaga! Bardzo swędzą! Dziecko jest niespokojne, rozdrapuje krostki. AZS to najczęściej wysypka alergiczna. Alergiczne zmiany skórne najczęściej pojawiają się około 3. miesiąca życia (lub później).

Jak leczyć? Kąp dziecko w wodzie z dodatkiem specjalnych płynów, które lekko nawilżają i natłuszczają skórę (tzw. emolientów). Kilka razy dziennie natłuszczaj skórę preparatami przeznaczonymi do skóry atopowej, które dodatkowo łagodzą swędzenie skóry.

Wysypka przy AZS, fot. Adobe Stock

Uwaga! W przypadku AZS u niemowląt konieczna jest wizyta u alergologa. Czasami dziecko musi brać leki na alergię (także doustne) oraz smarować skórę kremami przeciwzapalnymi. Warto też pamiętać, że każda zmiana może sie nadkazić, dlatego szczególnie przy swędzących zmianach warto dbać o higienę malucha.

Pokrzywka

Jak wygląda pokrzywka? Wysypka przypomina bąble podobne do zmian powstających po ukłuciu owada lub po dotknięciu pokrzywą (stąd nazwa choroby). Bąble swędzą. U niemowlęcia wysypka może być spowodowana spożyciem określonego pokarmu, zastosowaniem leku. Pokrzywka może też towarzyszyć infekcjom bakteryjnym, wirusowym i grzybiczym, pasożytniczym.

Jak leczyć pokrzywkę? Skontaktuj się z lekarzem (w celu postawienia diagnozy). Szybka konsultacja z lekarzem jest konieczna, jeśli pokrzywce towarzyszy obrzęk naczynioruchowy lub wstrząs anafilaktyczny. Zdarza się to rzadko, ale może zagrażać życiu!

Pokrzywka u niemowląt, fot. Adobe Stock

Sepsa a wysypka

Jak wygląda wysypka przy sepsie? Pojawiają się plamki, często zlewające się w większe. Mogą występować na całym ciele. Zmiany skórne towarzyszące rozwijającej się sepsie są najczęściej wybroczynami, w kolorze malinowym, na powierzchni skóry. Charakterystyczne jest to, że po ucisku zaczerwienionego miejsca, np. przyłożeniu szklanki, zaczerwienienie nie mija. Poza tym dziecko ma wysoką gorączkę, powyżej 39,5°C, światłowstręt, wymiotuje, źle się czuje, może mieć sztywny kark.

Jak leczyć? Od razu jedź z malcem do szpitala! Konieczne będzie natychmiastowe podanie silnego antybiotyku.

Ważne! Sepsa u dzieci nie jest chorobą, ale uogólnioną reakcją organizmu na ciężkie zakażenie. Zarazki przełamują odporność organizmu, przedostają się do krwi i wraz z nią rozsiewają po organizmie. Najczęściej przyczyną sepsy jest infekcja bakteriami z grupy pneumokoków lub meningokoków.

Ospa wietrzna

Jak wygląda wysypka przy ospie wietrznej? Początkowo są to czerwone, drobne plamki, które po kilku godzinach przekształcają się w pęcherzyki wypełnione surowiczym płynem. Po kilku dniach tworzą się z nich strupki, a po kolejnych kilku odpadają, pozostawiając na skórze jasne blizny (z czasem powinny zniknąć). Niektóre dzieci mają tylko pojedyncze krostki, częściej jednak wysypka obejmuje całe ciało, w tym buzię i narządy płciowe. Jest dokuczliwa i swędząca, dlatego malec denerwuje się, nie może spać.

Konkurs „Narodziny rodziny”

Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

Jak leczyć wysypkę przy ospie wietrznej? Idź z dzieckiem do lekarza. Zaleci smarowanie swędzących wykwitów gencjaną lub specjalnymi maściami przyspieszającymi gojenie, środki przeciwgorączkowe (jeśli dziecko ma podwyższoną temperaturę) oraz przeciwświądowe, a w wyjątkowych przypadkach też leki antywirusowe. Uważaj, by malec nie rozdrapywał strupków, bo pozostaną po nich blizny. Często zmieniaj mu pidżamę i pościel, by zakażenie się nie roznosiło.

Wysypka przy ospie, fot. Adobe Stock

Ważne! Koniecznie skonsultuj się z lekarzem, jeśli po 2-3 dniach leczenia gorączka nie spada, dziecko źle się czuje, dołączają się niepokojące objawy: senność, wymioty, krostki zrobiły się białe, ropne.

Szkarlatyna

Wysypka przy szkarlatynie jest drobna, a dziecko wygląda tak, jak gdyby było umyte na sucho szczotką ryżową. Często wysypka najpierw pojawia się na twarzy i szyi, potem na klatce piersiowej, brzuchu, a następnie na rękach i nogach. Charakterystyczne przy szkarlatynie jest to, że wysypka nie występuje wokół nosa i ust (tzw. trójkąt Fiłatowa). Niekiedy jest ona niewielka i widać ją tylko na brzuchu. Znika po 2-3 dniach. Zdarza się, że dziecko bardzo boli gardło, nie chce jeść ani pić, ma wysoką gorączkę (zwykle powyżej 38°C) i pokryty białym nalotem język. Później staje się on malinowy, pojawiają się na nim krostki (podobnie wygląda gardło).

Jak leczyć? Idź z dzieckiem do lekarza. Przy leczeniu szkarlatyny konieczny jest antybiotyk. Szkarlatyna nieleczona lub źle leczona może powodować powikłania (reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie serca, nerek).

Malinowy język przy szkarlatynie, fot. Adobe Stock

Ważne! 2-3 tygodnie po wyzdrowieniu zrób badanie ogólne moczu oraz badanie krwi u dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu ASO. Lekarz może też skierować malca na dodatkowe badania.

Odra

Wysypka przy odrze przypomina grube plamy, które się zlewają. Początkowo widać je za uszami, potem na twarzy, szyi, brzuchu, rękach, nogach. Buzia dziecka wygląda jak po długotrwałym płaczu. Dziecko ma też gorączkę, zaczerwienione oczy, razi go światło, boli gardło, ma katar i kaszel (suchy i męczący).

Jak leczyć wysypkę przy odrze? Idź z dzieckiem do lekarza. Może zalecić środki obniżające gorączkę, zmniejszające katar i kaszel, bo na samą odrę nie ma leku – organizm musi sam zwalczyć chorobę. Jeśli po spadku temperatury pojawia się ona ponownie, trzeba koniecznie jeszcze raz iść z malcem do lekarza (może to być oznaka pojawiających się powikłań, np. zapalenia ucha, krtani płuc, serca, mózgu).

Wysypka przy odrze u niemowląt, fot. Adobe Stock

Ważne! Odra może wystąpić, nawet jeśli dziecko było szczepione (szczepionka na odrę, świnkę i różyczkę jest obowiązkowa).

Różyczka

Jak wygląda wysypka przy różyczce? Drobna, różowa, w postaci grudek wysypka pojawia się na całym ciele. Dziecko ma też gorączkę, powiększone węzły chłonne.

Jak leczyć? Idź z dzieckiem do lekarza, by zdiagnozował chorobę. To też konieczne, jeśli po spadku temperatury znów zaczyna ona rosnąć.

Ważne! Choroba może pojawić się nawet wtedy, gdy dziecko było szczepione (choć jej przebieg jest wtedy lżejszy). Różyczka nie jest ciężką chorobą, ale dziecko musi zostać w domu przez cały czas jej trwania. Po chorobach zakaźnych dziecko często jest mniej odporne. Warto porozmawiać z lekarzem, jak wzmacniać odporność.

Wysypka alergiczna - alergia pokarmowa

Jak wygląda wysypka przy alergii pokarmowej? Zwykle pierwsze zmiany można zaobserwować między 2 a 3 miesiącem życia dziecka lub wtedy, gdy rozpoczęło się rozszerzanie diety niemowlaka. Charakterystyczna wysypka na tle alergii pokarmowej najczęściej ma postać suchych, łuszczących się ognisk na policzkach oraz zmian atopowych w zgięciach łokci i kolan i na nóżkach i rączkach niemowlęcia.

fot. Arkady Chubykin/Adobe Stock

Wysypce alergicznej pokarmowej najczęściej towarzyszą też inne objawy:

• ulewania,
• wymioty,
• wzdęcia,
• kolki,
• biegunki z domieszką krwi lub śluzu,
• płaczliwość,
• katar, kaszel, sapka – u dzieci karmionych mieszankami mlecznymi.

Wysypka alergiczna kontaktowa

Alergia kontaktowa objawia się tzw. wypryskiem kontaktowym lub egzemą. Wysypka przyjmuje postać podskórnych grudek lub pęcherzyków wypełnionych surowiczym płynem. Skóra w zmienionych miejscach jest zaczerwieniona, łuszczy się, swędzi. Gdy dziecko się podrapie, może uszkodzić pęcherzyki z płynem, wtedy powstają małe ranki, a później strupki.

Najsilniejsze zmiany skórne pojawiają się w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z alergenem, ale wysypka alergiczna kontaktowa może wystąpić też na innych częściach ciała.

Czasami w wyniku alergii kontaktowej na skórze pojawia się wysypka w postaci pokrzywki – silnie swędzących różowych lub bledszych na zaróżowionej skórze obrzęków i/lub bąbli.

Wysypka przy ząbkowaniu

Jak wygląda wysypka? To czerwone plamki i krostki, które zwykle pojawiają się wokół ust i na całej buzi, a także na szyi, czasem też na dłoniach czy brzuchu. Wysypkę wywołuje podrażnienie śliną, której podczas ząbkowania wydziela się wyjątkowo dużo.

Jak leczyć zmiany na skórze? Przede wszystkim jak najczęściej wycieraj skórę dziecka do sucha (twarz i ręce), jeśli trzeba – przemyj ją przegotowaną wodą. Wilgotne, zamoczone śliną ubranka zmieniaj, zakładaj dziecku śliniak.

Wysypka przy ząbkowaniu u niemowląt, fot. Adobe Stock

Co robić, gdy niemowlę ma wysypkę?

Leczenie wysypki u niemowlaka polega na pielęgnacji zmienionej skóry, która zależy od tego, w jakim stopniu skóra jest wysuszona i czy występują ranki, które mogą ulec nadkażeniu. I tak np. w przypadku wysypki przy ospie czy egzemie, kiedy dziecko drapie zmiany, można zastosować kąpiel w wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu – woda powinna być lekko różowa. Zadziała odkażająco.

Z kolei na wysypkę będącą skutkiem alergii lub przegrzania dobrze zadziała kąpiel w krochmalu, która działa łagodząco i zabezpiecza zmienioną skórę przed podrażnieniami.

Nie należy za to na własną rękę kąpać niemowląt z wysypką w naparach ziołowych, które mogą jeszcze mocniej wysuszyć skórę lub ją dodatkowo podrażnić.

Wysypka nie jest przeciwwskazaniem do kąpieli. Po umyciu dziecka najlepiej zastosować emolienty, które nawilżą zmieniona i przesuszoną skórę i są przy tym bardzo łagodne. Można też zastosować maści łagodzące świąd i reakcję zapalną, które dostępne są bez recepty.

Zobacz też:

• Koronawirus u dzieci: jak wygląda wysypka przy COVID-19?
• Wysypka na twarzy u dziecka - co może oznaczać?
• Przeziębienie, grypa, koronawirus: jak rozpoznać, co dolega dziecku?

Konsultacja merytoryczna

lek. Aleksandra Symonides

Lekarka, pracuje na Oddziale Neonatologii Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego