Konwencja o Prawach Dziecka, nazywana Światową Konstytucją Praw Dziecka, została uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dokładnie 20 listopada 1989 r. Dlatego tego dnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka.
W 2014 roku na wniosek ówczesnego Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił ten dzień Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka. Wszystkie dzieci mają takie same prawa – bez względu na pochodzenie, rasę, płeć, język, religię, status materialny czy stan zdrowia. To, że dziecko ma swoje prawa, podkreślał już Janusz Korczak. Ten wspaniały pedagog i działacz społeczny mówił: „Nie ma dzieci. Są ludzie”.
Spis treści:
W 1989 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Konwencję o Prawach Dziecka, czyli dokument określający ogólnoświatowy system ochrony praw najmłodszych. Polska była inicjatorem powstania takiego dokumentu i przedłożyła Komisji Praw Człowieka ONZ pierwszy projekt Konwencji. Konwencja o Prawach Dziecka powstała po to, by objąć dzieci dodatkową ochroną, także instytucjonalną. Konwencja jest najpowszechniej ratyfikowanym dokumentem międzynarodowym. 20 listopada – w rocznicę uchwalenia Konwencji o Prawach Dziecka – ustanowiono Międzynarodowym Dniem Praw Dziecka. Jest to dzień, w którym uwaga wszystkich kierowana jest na dzieci i ich prawa.
Święto to zostało uchwalone przez Sejm 7 listopada 2014 r., by przypomnieć wszystkim, że „prawa człowieka zaczynają się od praw dziecka”. Wnioskodawcą ustanowienia 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka był ówczesny Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak.
W uchwale sejmowej, która zatwierdziła święto, napisano: „Dnia 20 listopada 2014 r. przypada 25. rocznica przyjęcia przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych Konwencji o prawach dziecka. To wydarzenie ma szczególne znaczenie dla Polski jako inicjatora działań i prekursora prac nad stworzeniem tego najważniejszego na świecie dokumentu chroniącego prawa dzieci. Jako Polacy jesteśmy dumni z faktu, że to właśnie nasz kraj w 1978 r. przedstawił projekt Konwencji i zaproponował Komisji Praw Człowieka ONZ jej uchwalenie. Był to niewątpliwie jeden z największych polskich sukcesów na arenie międzynarodowej. Przypominając szczególny wkład i rolę Polski w tworzeniu światowego systemu ochrony praw dziecka, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka”.
Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka to bardzo radosny dzień, ale z poważnym przesłaniem. W wielu krajach tego dnia to właśnie dzieci podejmują wspólne działania i inicjatywy po to, aby ich głos został usłyszany przez dorosłych, polityków i media. Podejmują wiele działań także w imieniu swoich rówieśników – tych, których prawa często są łamane.
Ze względu na panującą pandemię z pewnością w tym roku święto będzie obchodzone z pewnymi ograniczeniami. Często jest to wydarzenie szkolne, w które zaangażowany jest Samorząd Szkolny wpierany przez dyrekcję i nauczycieli. Organizowane są akademie czy konkursy. Zazwyczaj tego dnia nauczyciele prowadzą również zajęcia dydaktyczne, które mają na celu nie tylko zapoznanie dzieci z ich prawami, a także ich zrozumienie. Gotowe scenariusze zajęć oraz pomoce dla nauczycieli dotyczące Międzynarodowego Dnia Praw Dziecka można pobrać ze strony UNICEF.
Dzieci, bardziej niż dorośli, są narażone na doznawanie przemocy. Dlatego to bardzo ważne, by dzieci wiedziały, jakie przysługują im prawa. Pamiętaj:
Każde dziecko ma prawa i obowiązki, które należy egzekwować, jednak w poszanowaniu praw innych ludzi. Przypomniał o tym były RPD Marek Michalak w swoim wystąpieniu z okazji drugich obchodów Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka: „Kochane dzieci! W tym dniu nie chodzi o zabawę i prezenty, ale o chwilę refleksji. Prawo gwarantuje Wam kontakt z mamą i tatą, bezpieczeństwo, nietykalność cielesną, opiekę lekarza czy bezpłatną edukację. Możecie wypoczywać, pytać i wypowiadać się. Pamiętajcie jednak, że takie same prawa mają Wasze koleżanki, Wasi koledzy i także dorośli – mama, tata czy nauczyciel. Szacunek do ich praw jest najwyższą wartością”.
Prawa dziecka są zagwarantowane w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w artykule 72:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Ale to wszyscy dorośli powinni brać udział w rozwoju umysłowym i fizycznym dziecka, gdyż dzieci są największym bogactwem każdego społeczeństwa i w przyszłości to one będą decydowały o swojej wspólnocie, państwie, globie. Należy je więc bardzo dobrze do tej roli przygotować. Ma to robić rodzic, nauczyciel, lekarz, policjant, polityk itd.”.
Dziecko nie jest własnością dorosłych. Jest słabsze od dorosłych, dlatego też musi posiadać dodatkową ochronę przed siłą dorosłych. Taką ochronę dają im prawa dziecka zapisane w Konwencji o prawach dziecka. Pamiętajmy o tym na co dzień, nie tylko podczas Międzynarodowego Dnia Praw Dziecka!
Źródło: brpd.gov.pl
Zobacz także:
Dzieci znanymi sobie sposobami pokazują, że brakuje im naszej uwagi, opieki czy pomocy w trudnych chwilach . Bądźmy jednak uważni, bo skrzywdzić dziecko możemy nie tylko brakiem miłości i zaniedbaniem, ale także zbyt wielką gorliwością w wychowaniu - przestrzega Marek Michalak w swoim liście okolicznościowym kierowanym do rodziców z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka. Dziecko to człowiek . Podobny do nas pod wieloma względami, ale osobny i niezależny na tyle, na ile pozwala jego wiek, umiejętności i rozwój. Wspomagajmy więc dziecko, ale nie zmuszajmy do licznych zajęć dodatkowych , ponad jego siły. Cieszmy się z jego sukcesów i stwarzajmy warunki dla doskonalenia jego umiejętności. Kochajmy mądrze! Z treścią całego listu można zapoznać się na na stronie Rzecznika Praw Dziecka . O prawach dziecka na obradach Sejmu Dzieci i Młodzieży 1 czerwca Marek Michalak miał również okazję przemawiać do dzieci i młodzieży z trybuny sejmowej. Prawa Dziecka to nie tylko przywileje, nie tylko coś, co się wam należy, gdy jesteście grzeczni - tymi słowami zwrócił się do młodych posłów, którzy zebrali się na obrady 21 sesji Parlamentu Dzieci i Młodzieży w Sejmie RP przy ulicy Wiejskiej w Warszawie. Rzecznik przypominał, że na prawa dziecka nie trzeba zasłużyć, że należą się każdej osobie do 18. roku życia. Zwrócił także uwagę młodych na jedno z najważniejszych praw wymienianych przez gimnazjalistów i uczniów szkół średnich - prawo do wyrażania własnego zdania , do prywatności i do możliwości wypowiedzenia się, które jest zapisane w Konwencji o Prawach dziecka i w 72 artykule Konstytucji RP. Rzecznik przypomniał, że prawo to daje bardzo duże możliwości, z których młodzi ludzie powinni korzystać, pamiętając jednak, że świadomość własnych praw niesie również konsekwencje. Pamiętam, że mam prawo do szacunku (...)...
Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka apeluje do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zdecydowane działania zabezpieczające dobra dzieci w przestrzeni medialnej oraz do rodziców, o rozsądek w zarządzaniu wizerunkiem dzieci . - Bywa, że to już małe gwiazdy, ale to ciągle dzieci i trzeba je chronić. Media nie mogą być przestrzenią bezprawia w tym zakresie – uważa RPD. Rzecznik mówi: Nie - komercjalizacji dzieciństwa Rzecznik Praw Dziecka jest zaniepokojony trwającym procesem komercjalizacji dzieciństwa. Jego zdaniem coraz częściej sposoby kreowania w mediach, zarówno wizerunku dziecka , jak i samego dzieciństwa naruszają fundamentalną podstawę ochrony praw człowieka jaką jest godność ludzka. - O ile na pozór w tworzeniu i emisji programów telewizyjnych, materiałów prasowych czy w organizowaniu konkursów z udziałem dzieci trudno doszukiwać się łamania praw dziecka , to nierzadko do ich naruszenia dochodzi, zwłaszcza w sytuacji, gdy biorące udział w tych projektach dzieci są narażone na krytykę, ośmieszenie, czy nawet poniżenie. Problem dotyczy głównie programów interwencyjnych, coraz popularniejszych paradokumentów, audycji w konwencji tzw. talent show, czy konkursów piękności – pisze Rzecznik w swoim wystąpieniu. RPD uważa, że to co dla dorosłego widza jest miłą rozrywką, dla małoletnich uczestników programów może stać się zagrożeniem dla ich rozwoju psychicznego. Emocje dziecka wabikiem mediów - Występ w programie telewizyjnym czy konkursie powinien być dla młodych uczestników zabawą, nowym doświadczeniem pełnym radości, nie zaś twardą rywalizacją, odsłanianiem problemów życia prywatnego, ukazywaniem słabości, krzywdy, czy niepowodzeń - przekonuje Marek Michalak. Rzecznik nie ma wątpliwości, że dzieci przyciągają uwagę odbiorców , a co za tym idzie przysparzają ogromne zyski dla organizatorów. Nie sposób...
