Witaminy z grupy B – dlaczego są tak ważne dla kobiet w ciąży?

Witaminy z grupy B – dzienne zapotrzebowanie

Ciąża to okres zwiększonego zapotrzebowania na witaminy, szczególnie te z grupy B, tj. witaminę B9 (kwas foliowy), B1, B2, B6, B12 i B3.
Jeśli chodzi o witaminę B1, to przyjmuje się, że kobiety w ciąży potrzebują jej 0,8 mg dziennie. Zapotrzebowanie na witaminę B2 wynosi 1,2 mg. W przypadku witaminy B6 kobietom w ciąży zaleca się przyjmowanie 2 mg dziennie, natomiast witaminy B12 – 4 mcg.
Zapotrzebowanie na witaminę B3 wynosi 15-20 mg dziennie, a witaminę B9, czyli kwasu foliowego, 0,4 mg dziennie (w przypadku kobiet, które urodziły dzieci z wadami układu nerwowego ta dawka powinna być wyższa, ale ustalona wspólnie z lekarzem). Niestety w przypadku kwasu foliowego sama dieta nie jest w stanie zaspokoić dziennego zapotrzebowania, dlatego często należy suplementować tę witaminę.

Ważne! Zwiększone zapotrzebowanie na te witaminy występuje w przypadku spożywania dużych ilości słodyczy, kawy, czarnej herbaty, a także u osób narażonych na silny stres czy palących papierosy.

Zobacz także: Jak stres w ciąży wpływa na poród? – wyjaśnia psycholog

Jakie znaczenie dla organizmu mają witaminy z grupy B?

Witaminy z grupy B są bardzo istotne dla organizmu, ponieważ koją nerwy, dbają o prawidłowy metabolizm, poprawiają przemianę materii i poprawiają zdolność koncentracji.
Witamina B1, czyli tiamina, uczestniczy w wielu procesach energetycznych i neurofizjologicznych. Zapewnia dobrą przemianę materii i ma korzystny wpływ na układ nerwowy (wspomaga pamięć). Działa korzystanie na układ mięśniowy – hamuje produkcję kwasu mlekowego. Wspomaga leczenie choroby wieńcowej, leczenie bólu pooperacyjnego, półpaśca, epilepsji. Nawilża i odżywia skórę.
Witamina B2, czyli ryboflawina, bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek.
Korzystnie wpływa na układ nerwowy. Poprawia samopoczucie, hamuje rozwój depresji, łagodzi lęki i stres. Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Jest konieczna do prawidłowego wzrostu organizmu i jego rozwoju. Ułatwia wchłanianie żelaza.
Witamina B3, czyli niacyna, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i pokarmowego, do syntezy hormonów płciowych oraz zachowania zdrowej skóry. Działa wspomagająco na układ krążenia – wpływa na rozszerzenie tętnic. Obniża poziom cukru we krwi, usuwa z krwi nadmiar złego cholesterolu. Witamina ta zapobiega utlenianiu i walczy z wolnymi rodnikami. Pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek i odtruwaniu organizmu.
Witamina B6 odgrywa ważną rolę w powstawaniu hemoglobiny i procesach immunologicznych. Uczestniczy aż w 100 reakcjach chemicznych. Umożliwia przemianę tłuszczów i węglowodanów. Bierze udział m.in. w tworzeniu hormonów i hemoglobiny. Wspomaga czynność mózgu i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Poprawia samopoczucie i reguluje procesy myślowe, zapewnia równowagę psychiczną. Działa jak środek uspokajający, ułatwia zasypianie, zmniejsza wahania nastrojów i bóle głowy. Łagodzi zespół napięcia przedmiesiączkowego. Zwiększa odporność.
Witamina B9, czyli kwas foliowy, jest niezbędna do prawidłowego rozwoju płodu już od pierwszych dni ciąży – zapobiega poważnym wadom układu nerwowego u dziecka. Witamina ta zwiększa odporność, ponieważ bierze udział w powstawaniu i funkcjonowaniu białych krwinek. Ma wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Wraz z witaminą B12 współuczestniczy w tworzeniu czerwonych krwinek, przeciwdziała anemii, pobudzając procesy krwiotwórcze.
Witamina B12 uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi (przeciwdziała niedokrwistości) i tworzeniu otoczki mielinowej ochraniającej komórki nerwowe. Wpływa na przemianę materii, wzrost, pracę mięśni, ułatwia przemianę żelaza, tłuszczu, pobudza apetyt. Wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego i rozrodczego.

Warto przeczytać: Wyspać się w ciąży – to jest możliwe

Gdy witamin jest za mało...

Niedobór witaminy B1 negatywnie wpływa na układ nerwowy, sercowo-naczyniowy i przewód pokarmowy płodu. Brak tej witaminy przejawia się w postaci przemęczenia, utraty apetytu, spadku masy ciała, nudności, osłabienia, zakłócenia pracy serca, bólów mięśni. Z powodu niedoboru tej witaminy dochodzi do zaburzeń pokarmowych (zaparcia, biegunki, nudności) oraz zaburzeń w układzie nerwowym (pogorszenie samopoczucia, stany depresyjne, zaburzenia umysłowe).
Niedobór witaminy B2 może powodować zapalenie języka, błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenia pracy narządu wzroku i układu nerwowego. Brak tej witaminy wpływa na zmniejszenie odporności i zwiększenie wrażliwości na zakażenia. Niedobór przejawia się w wyglądzie skóry (jest ona tłusta, czerwona, łuszczy się). Mogą pojawić się pęknięcia w kącikach ust, podrażnienie i zapalenie błon śluzowych jamy ustnej. Pogarsza się wzrok. Zbyt mała ilość tej witaminy prowadzi do bezsenności, zmniejszonej odporności układu nerwowego, a także niekorzystnie wpływa na układ rozrodczy kobiety.
Niedobór witaminy B3 prowadzi do pelagry – choroby objawiającej się zapaleniem skóry, biegunką, wzdęciami i problemami psychicznymi (amnezja, depresja, stany lękowe). Może do niego dojść w wyniku spożywania nadmiernej ilości cukru, słodyczy lub napojów słodzonych. Objawem niedoboru są: nieprzyjemny oddech, osłabienie, utrata apetytu, niestrawność, zmiany skórne (wykwity, szorstka skóra, przebarwienia).
Niedobór witaminy B6 powoduje zmiany skórne, stany zapalne jamy ustnej, anemię, zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, a nawet napady padaczkowe. Mogą pojawić się m.in. drgawki, apatia, bezsenność, obniżenie samopoczucia oraz sprawności myślenia, stany zapalne skóry, niedokrwistość. Brak tej witaminy zakłóca pracę serca. Niemowlęta stają się drażliwe i płaczliwe.
Nieodpowiednia ilość kwasu foliowego (witaminy B9) może skutkować u dziecka wadami cewy nerwowej, czego następstwem mogą być poważne wady wrodzone, takie jak rozszczepienie kręgosłupa, przepuklina mózgu i rdzenia kręgowego, bezmózgowie. Przy niedoborze witaminy B9 częstsze są także rozszczepy wargi i podniebienia oraz wady serca. Brak tej witaminy może prowadzić również do niedokrwistości (anemii) oraz zmian w szpiku kostnym. Osoby mające za mało kwasu foliowego są nerwowe, osłabione, mają trudności z zasypianiem i zapamiętywaniem.
Niedobór witaminy B12 może powodować niedokrwistość, upośledzenie wzrostu tkanek, a także zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu i układu nerwowego. Objawy niedoboru to: rozdrażnienie, irytacja, lęki, zmęczenie, drętwienie rąk i nóg, trudności z chodzeniem, choroby jamy ustnej, nieprzyjemny oddech.

Warto przeczytać: Na twardo, a może na miękko - jakie jajko dla kobiety w ciąży? (film)

Gdy witaminy jest za dużo...

Witamina B1 nie jest toksyczna. Charakterystyczne objawy nadmiaru tej witaminy to: drżenie mięśni, senność, opryszczka, obrzęki, kołatanie serca, nadpobudliwość. Nietoksyczne są również witamina B2 (o jej ewentualnym nadmiarze może świadczyć ciemnożółte zabarwienie moczu) oraz witamina B12.
W nadmiarze toksyczne są natomiast witaminy B3, B6 oraz B9.
Zbyt duża ilość witaminy B3 w organizmie może powodować uszkodzenie wątroby, arytmię serca, dolegliwości skórne (w postaci pieczenia i swędzenia). Zbyt duże dawki mogą prowadzić m.in. do ospałości, zaburzeń widzenia, spadku ciśnienia krwi. Nadmiar witaminy B6 może prowadzić do uszkodzenia nerwów, braku koordynacji mięśni, zwyrodnienia tkanki nerwowej. Uwaga! Niektóre zmiany mogą być nieodwracalne.
W przypadku nadmiaru witaminy B9 mogą wystąpić zaburzenia układu nerwowego i pokarmowego; mogą pojawić się również odczyny alergiczne skóry. Charakterystyczne objawy to utrata apetytu, wzdęcia, nudności.

Suplementy i witaminy w ciąży - sprawdź opinie

Gdzie jest najwięcej witamin z grupy B?

Witaminy z grupy B najczęściej występują razem, jako kompleks, w tych samych grupach produktów spożywczych. Sporo witamin z grupy B jest w kaszy jęczmiennej i gryczanej, podrobach, mięsie, ciemnym chlebie, migdałach, orzechach, jajach, kalafiorach, kapuście, cebuli, czosnku, brukselce, brokułach, szpinaku, fasoli, grochu.
Najbogatszym źródłem witaminy B1 są: zboża, wątróbka, mleko, jaja, drożdże. Witaminy B2 w pożywieniu jest niewiele. Stosunkowo najwięcej jest jej w wątrobie, wołowinie, nerkach, wieprzowinie, zarodkach pszennych, nabiale, mleku, zielonolistnych warzywach, pełnoziarnistym chlebie.
Źródłem witaminy B3 są podroby, mięso (wołowina, wieprzowina), ryby, orzechy, ziarna zbóż, biała fasola, pomidory, owoce róży, drożdże, natomiast witaminy B6 ryby, mięso, ziemniaki i inne warzywa skrobiowe, niektóre owoce (np. banany, ale nie cytrusy) i płatki śniadaniowe wzbogacone w tę witaminę.
Źródłem kwasu foliowego, czyli witaminy B9, są zielone liściaste warzywa (szpinak, brokuły, brukselka, szparagi, kapusta – zwłaszcza włoska i pekińska, a także natka i korzeń pietruszki), papryka, owoce kiwi, wątroba, żółtka jaj, drożdże.
Bogatym źródłem witaminy B12 są podroby (wątroba, nerki, serce), chude mięso, ryby, sery i jaja.
Wróć do talerza