Strona zawiera treści tylko dla osób dorosłych

estrogeny sterują kobiecą płodnością
Adobe Stock
Starania o dziecko

Estrogeny - kluczowy hormon w płodności i cyklu miesiączkowym kobiety

Nazywane są hormonami kobiecości. I nie ma w tym nawet cienia przesady. Bez nich nie mogłabyś urodzić dziecka. Zobacz dlaczego!

 


Drzemie w nich potężna siła – sterują najważniejszymi procesami związanymi z płodnością kobiety. Jednak ich niedobór lub nadmiar może być groźny. Sprawdź, za co odpowiadają estrogeny i co robić, gdy ich poziom nie jest w normie!

Spis treści:
 

 

Co to są estrogeny

To bardzo ważne hormony płciowe kobiety, sterujące rozwojem, a następnie funkcjonowaniem żeńskich narządów płciowych. Estrogeny warunkują wykształcenie się 2- i 3-rzędowych kobiecych cech płciowych. Odpowiadają za:
 

  • wzrost macicy,
  • jajowodów,
  • pochwy,
  • zewnętrznych narządów płciowych,
  • sutków.


Pod ich nazwą kryje się cała grupa hormonów będących różnymi postaciami estrogenu, takich jak:
 

  • estron,
  • estriol,
  • estradiol,
  • estetrol (wytwarzany tylko w ciąży).


Poziom estrogenów w organizmie kobiety sterowany jest przez przysadkę mózgową i zmienia się w trakcie całego cyklu miesiączkowego.

Estrogeny produkowane są w:
 

  • jajnikach,
  • nadnerczach,
  • komórkach tkanki tłuszczowej.

Jaka jest rola estrogenów w organizmie kobiety?

Estrogeny wpływają u kobiety na:
 


Prawidłowy poziom estrogenów pozytywnie działa na:
 

  • przemianę tłuszczową,
  • układ krążenia,
  • równowagę emocjonalną.


Estrogeny odgrywają bardzo ważną rolę w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego. Po zakończeniu krwawienia (wtedy ich poziom jest najniższy) następuje wzrost estrogenów w organizmie i rozrost błony śluzowej macicy. W ten sposób ciało kobiety przygotowuje się do zapłodnienia i do zagnieżdżenia się w nim zarodka. Dzieje się tak aż do momentu owulacji, czyli połowy cyklu miesięcznego kobiety. Kiedy dojdzie do pęknięcia pęcherzyka Graafa i przekształcenia się go w ciałko żółte, zaczyna się spadek wydzielania estrogenów.

Estrogeny w ciąży i podczas karmienia piersią

Estrogeny odgrywają bardzo ważną rolę podczas ciąży. W jej trakcie wydzielanie estrogenów jest szczególnie wysokie - ich ilość zwiększa się prawie dziesięciokrotnie.

Po zapłodnieniu przygotowują śluzówkę macicy na przyjęcie zarodka i podtrzymują ciążę. Dzięki estrogenom macica się powiększa, więcej jest w niej naczyń krwionośnych, dzięki czemu podczas porodu jej mięsień jest podatny na działanie pobudzającej skurcze oksytocyny.

Wysokie stężenie estrogenów w ciąży powoduje, że zwiększa się ukrwienie okolic intymnych i piersi, na skutek czego stają się one bardziej miękkie, obrzmiałe i szczególnie wrażliwe. Estrogeny wpływają też na rozwój kanalików mlekowych w piersiach. Dodają przyszłym mamom urody:
 

  • piersi stają się większe,
  • sylwetka zaokrąglona,
  • włosy gęstsze i błyszczące,
  • skóra gładsza.


Wpływają również na psychikę przyszłej mamy, budząc instynkt budowania gniazda, pod którego wpływem kobieta urządza mieszkanie na przyjęcie dziecka.

Po porodzie poziom estrogenów gwałtownie spada, co może nasilać u matki nastroje depresyjne. Podczas karmienia piersią poziom estrogenów jest tak niski w ciele kobiety, że mają w tym czasie bardzo niewielką ochotę na zbliżenia intymne z partnerem.

Od czego zależy poziom estrogenów?

Jest wiele czynników, które mogą zmienić poziom estrogenów i spowodować zaburzenia hormonalne. Ogromne znaczenie ma w tym przypadku:
 

  • dieta,
  • wysiłek fizyczny,
  • stres,
  • wiek,
  • geny.
Zdaniem lekarzy, najlepszym dowodem na prawidłowe funkcjonowanie estrogenu w organizmie kobiety są jej regularne cykle miesiączkowe.

Jakie są skutki niedoboru estrogenów u kobiety?

Niedobór estrogenów występuje u kobiet w okresie menopauzy - organizm przestaje stopniowo produkować ten hormon. Zdarza się jednak także u znacznie młodszych kobiet. Do najczęstszych skutków niedoboru należą:
 

  • zaburzenia miesiączkowania (np. cykle bezowulacyjne),
  • niepłodność,
  • osteoporoza,
  • objawy związane z zanikiem cech płciowych - obniżenie barwy głosu, hirsutyzm (męski typ owłosienia), męska sylwetka.

Jakie są skutki nadmiaru estrogenów?

Nadmiar estrogenów - hiperestrogenizm - pojawia się w organizmie kobiety w przypadku przyjmowania zbyt dużych dawek leków zawierających hormony. Ich większa ilość może także wynikać z nowotworów jajnika.

Zbyt duża ilość estrogenów objawia się w ciele kobiety w postaci:
 

  • zaburzenia miesiączkowania,
  • zwiększonego ryzyka wystąpienia zakrzepów i zatorów,
  • nadmiernego przyrostu błony śluzowej macicy,
  • obrzęków,
  • przyrostu masy ciała,
  • migreny,
  • nudności,
  • wymiotów,
  • powiększonych piersi,
  • zaburzeń pracy wątroby.

Badanie poziomu estrogenów

Badania na płodność
Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl

Zaburzenia miesiączkowania i problem z płodnością to główne powody, dla których lekarz ginekolog może zlecić zbadanie poziomu estrogenów. Ponieważ ilość hormonów płciowych u kobiet zmienia się w ciągu miesiąca dlatego trzeba zbadać poziom estrogenów w kilku fazach cyklu miesiączkowego.

Przy 28-dniowym cyklu pierwsze badania najlepiej wykonać między 3. a 5. dniem cyklu, drugie w trakcie owulacji, między 12-14 dnia cyklu lub na 12-14 dni przed spodziewaną miesiączką (w przypadku cykli odbiegających długością od 28 dni), zaś trzecie już po jajeczkowaniu - zazwyczaj ok. 21. dnia cyklu.

 
Normy estrogenów

 

Faza cyklu miesiączkowego Wynik

faza folikularna, po krwawieniu miesiączkowym
 

0-587 pmol/l

owulacja
 

124-1468 pmol/l

faza lutealna, po owulacji
 

101-110 pmol/l

menopauza
 

0-110 pmol/l

 


Podwyższony poziom estrogenów może świadczyć o:
 

 

  • nowotworze lub guzach jajników, nadnerczy,
  • chorobach wątroby,
  • nadczynności tarczycy.
Poziom estrogenu wzrasta u kobiet, które przyjmują tabletki antykoncepcyjne zawierające ten hormon. U dziewczynek świadczy o przedwczesnym dojrzewaniu.


Obniżony poziom estrogenów występuje w przypadku:
 


Poziom tego hormonu obniża się także u anorektyczek, w wyniku niedożywienia.

Jak leczyć nadmiar estrogenów?

Jeżeli badanie wykaże za dużą ilość estrogenów, lekarz przepisze preparaty hormonalne blokujące nadmierne wytwarzanie hormonów. Poziom estrogenu można też obniżyć za pomocą diety. Opiera się ona na:
 

  • świeżych owocach (grejpfruty, pomarańcze) i warzywach (fasola, brokuły, kalafior, brukselka),
  • niskotłuszczowym nabiale,
  • naturalnie dojrzewających serach,
  • produktach pełnoziarnistych,
  • rybach morskich niehodowlanych,
  • owocach morza,
  • orzechach, migdałach, ziarnach słonecznika lub dyni.


Na obniżenie poziomu estrogenów wpływa również dieta śródziemnomorska, bazująca na tłuszczach roślinnych zawierających nienasycone kwasy tłuszczowe.

Niewskazane jest:
 

  • jedzenie mięsa hodowlanego, które może być ulepszane sztucznymi hormonami,
  • soi,
  • picia piwa, napojów słodzonych,
  • kupowania owoców i warzyw pryskanych chemicznymi środkami ochrony.
Pamiętaj! Nie używaj plastikowych pojemników do przechowywania żywności oraz produktów antybakteryjnych zawierających triklosan (mydła, płyny do mycia naczyń). Jest to składnik o budowie chemicznej podobnej do estrogenu i może zaburzać produkcję hormonów.

 

Zobacz także
Test z wiedzy o dniach płodnych

Czy wiesz wszystko o dniach płodnych? Sprawdź się! [QUIZ]

Dni płodne

Dni płodne po okresie: kiedy są, jak je obliczyć przy regularnym i nieregularnym cyklu

śluz płodny

Śluz płodny: jak wygląda śluz w dni płodne i niepłodne?

Porady na temat płodności. Chcą być hitem a są zwykłym mitem!





 

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA