Reklama

Cykl miesiączkowy trwa zwykle 28 dni, ale może też być krótszy (21 dni) lub dłuższy (do 35 dni) – wszystko zależy od organizmu kobiety. Znajomość swojego cyklu miesiączkowego jest ważna, kiedy planujesz ciążę i... kiedy nie chcesz mieć już więcej dzieci. Co powinnaś o nim wiedzieć?

Reklama

Spis treści:

Co to jest cykl miesiączkowy?

Cykl miesiączkowy, zwany inaczej cyklem menstruacyjnym, to po prostu kilka następujących po sobie faz, w których zmienia się poziom niektórych hormonów w organizmie kobiety. Zmiany te następują po sobie cyklicznie i mają związek z okresem płodności, kiedy jest największa szansa na zajście w ciążę.

Jakie znaczenie ma znajomość swojego cyklu miesiączkowego?

Znajomość faz cyklu miesiączkowego jest ważna dla kobiet, które nie planują już dzieci, a także tych, które starają się o dziecko i chcą szybko zajść w ciążę. Jeśli je znasz, z większym prawdopodobieństwem możesz wyznaczyć dni płodne. Możesz to zrobić także na podstawie miesięcznego wykresu, na którym będziesz zaznaczała temperaturę ciała codziennie po przebudzeniu oraz obserwowała śluz, szczególnie przed okresem. Przed i w dni płodne śluz jest śliski, wodnisty i ciągnący – przypomina nieco białko jaja kurzego. Innym sposobem na wyznaczenie dni płodnych jest test owulacyjny, który wyznaczy dni płodne na podstawie poziomu hormonu LH. Dni płodne i niepłodne możesz też wyznaczyć za pomocą internetowych narzędzi czy aplikacji w telefonie albo użyć komputera cyklu czy kalendarza kosmobiologicznego.

Jak prawidłowo obliczyć długość cyklu?

Pierwszy dzień cyklu miesiączkowego to pierwszy dzień miesiączki. Krwawienie miesiączkowe trwa średnio 5-7 dni. W połowie cyklu, najczęściej między 13. a 15. dniem przed wystąpieniem kolejnego krwawienia (zależy od długości cyklu), następuje owulacja. W tych dniach (1-2 dni) temperatura ciała wzrasta o pół stopnia. W drugiej połowie cyklu temperatura ciała spada o pół stopnia Celsjusza. Ostatniego dnia cyklu miesiączkowego (zwykle 28–31 dzień lub później, w zależności od długości cyklu) błona śluzowa jest gotowa do złuszczania i pojawia się krwawienie – pierwszy dzień krwawienia to także pierwszy dzień nowego cyklu. Dokładnie wtedy kobieta wkracza w kolejny cykl miesiączkowy.

Jak obliczyć długość cyklu przy nieregularnych miesiączkach?

W przypadku nieregularnego cyklu dokładne wyliczenie dni płodnych może być trudne, a nawet niemożliwe. Teoretycznie można obliczyć dni płodne, biorąc pod uwagę najdłuższy i najkrótszy cykl w ostatnim półroczu. Określenie dni płodnych polega na odjęciu 18 dni od czasu trwania najkrótszego cyklu, a ich koniec to odjęcie 11 dni od czasu trwania najdłuższego cyklu.

By mieć pewność, lepiej skorzystać z testów owulacyjnych dostępnych w aptece bez recepty. W niektórych przypadkach ginekolog może zalecić dokładniejszą obserwację cyklu za pomocą badania dopochwowego USG. W określonych dniach lekarz wykonuje USG dopochwowe, zazwyczaj 3-4 razy w trakcie jednego cyklu.

Jak obliczyć długość cyklu przy antykoncepcji hormonalnej?

W czasie przyjmowania tabletek cykl trwa modelowe 28 dni, a ostatni dzień 7-dniowej przerwy jest zarazem ostatnim dniem cyklu w danym miesiącu. W trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej nie można mówić o „prawdziwym” cyklu menstruacyjnym, gdyż komórka jajowa nie jest uwalniana.

Jakie fazy ma kobiecy cykl?

U każdej kobiety cykl miesiączkowy ma inną długość i jest ona zależna od wielu czynników. Wpływa na nią przede wszystkim układ hormonalny. Umownie mówi się o 28 dniach cyklu, ale w zakresie normy jest nawet cykl, który ma 35 dni. Cały cykl dzieli się na 4 fazy, z których każda ma inną długość. To kolejno:

  • faza krwawienia miesiączkowego (menstruacja),
  • faza pęcherzykowa, zwana też folikularną,
  • faza owulacyjna,
  • faza lutealna.

Pierwsza miesiączka pojawia się najczęściej między 12. a 13. rokiem życia. Miesiączkowanie kończy się wraz z okresem przekwitania, czyli menopauzy, między 45. a 55. rokiem życia. Niezaburzony cykl miesiączkowy jest oznaką gotowości do zajścia w ciążę i prawidłowego funkcjonowania hormonów kobiecych.

FAZA 1: menstruacja

Czyli okres lub miesiączka. Podczas tej fazy cyklu występuje krwawienie z dróg rodnych – organizm pozbywa się łuszczącego się nabłonka, który wyścielał macicę, ponieważ nie doszło do zapłodnienia w czasie dni płodnych. Czas menstruacji jest zależny od wielu czynników i każda kobieta ma inną długość krwawienia, średnio jest to jednak około 5 dni (od 3 do 8). W tej fazie cyklu można zauważyć zmiany w gruczołach piersiowych, spadek temperatury ciała, uspokojenie (wcześniej podczas napięcia przedmiesiączkowego, tzw. PMS, następuje wzrost drażliwości i huśtawka nastrojów). Menstruacji mogą towarzyszyć bóle w podbrzuszu albo w dolnej części pleców. Podczas tej fazy kobieta nie jest płodna, ale nie oznacza to, że w czasie okresu w ogóle nie ma szansy na poczęcie!

FAZA 2: folikularna (pęcherzykowa)

Po krwawieniu następuje faza wzrostu, zwana też folikularną. Podczas niej odbudowuje się błona śluzowa macicy, która została złuszczona i wydalona wcześniej z organizmu. Wzrasta poziom FSH (hormon folikulotropowy) oraz estrogenów, które wpływają na pracę jajników, doprowadzając do dojrzewania pęcherzyki Graafa. Jeden z nich po osiągnięciu dojrzałości pęka i uwalnia dojrzałą komórkę jajową – wtedy następuje owulacja. W czasie fazy folikularnej można zaobserwować przejrzysty, wodnisty i rozciągliwy śluz – oznacza on, że zbliżają się dni płodne.

FAZA 3: owulacja

Faza kluczowa, jeśli staracie się o dziecko. W tym czasie następuje wzrost poziomu estrogenu, który odpowiada za pęknięcie pęcherzyka Graafa i uwolnienie komórki jajowej. Następnie wzrasta poziom hormonu LH (hormon luteinizujący), dzięki któremu komórka dojrzewa i jest gotowa do zapłodnienia. Uwolnienie komórki z pęcherzyka do jajowodu to tzw. jajeczkowanie, czyli owulacja. Po niej następuje kluczowa doba, czyli najbardziej płodny dzień w cyklu. Jeśli w czasie dni płodnych w jajowodzie z komórką jajową znajdą się plemniki, szansa na zajście w ciążę jest bardzo duża.

By wyznaczyć, kiedy następuje owulacja u ciebie, polecamy wykorzystać kalendarz owulacji. Możesz też skorzystać z testów owulacyjnych, które pozwolą zaplanować poczęcie, jeśli staracie się o ciążę. Tego typu testy są dostępne w aptekach i mierzą poziom hormonu LH (wydziela się pod koniec fazy folikularnej i zapowiada zbliżającą się owulację). Dzięki testowi owulacyjnemu wyznaczysz szczyt dni płodnych.

FAZA 4: lutealna

Po zakończeniu owulacji, jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, komórka jajowa obumiera, a pęcherzyk Graafa pod wpływem hormonów FSH i LH przekształca się w ciałko żółte. Następuje wzrost poziomu progesteronu, który jest odpowiedzialny m.in. za wzrost temperatury ciała (to istotne, jeśli wyznaczasz dni płodne na podstawie temperatury ciała). Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, poziom hormonu LH zmniejsza się, a ciałko żółte zanika. Spada poziom progesteronu, dochodzi do złuszczania nabłonka w macicy i do... kolejnej menstruacji.

Jeśli jednak doszło do zapłodnienia, zygota, która powstaje po połączeniu się komórki jajowej z plemnikiem, zaczyna produkować hormon hCG (gonadotropina kosmówkowa). Jest on odpowiedzialny za podtrzymywanie życia ciałka żółtego, brak okresu, a także sprawia, że na teście ciążowym pojawiają się dwie kreski (testy ciążowe reagują właśnie na poziom hCG).

Zobacz na filmie cykl miesiączkowy w 2 minuty:

Czy karta obserwacji cyklu pomaga kontrolować płodność?

Żeby prawidłowo obliczyć długość cyklu, warto zaznaczać w kalendarzu pierwszy dzień miesiączki. Natomiast karta obserwacji cyklu miesiączkowego (zamieszczamy ją poniżej) pomoże ci kontrolować, kiedy wypadają dni płodne. W obliczaniu dnia cyklu pomoże ci również nasz kalendarz dni płodnych.

Jakie są metody obserwacji cyklu miesiączkowego?

Są trzy metody obserwacji cyklu miesiączkowego (kartę do jednej z nich zamieściliśmy poniżej). Sprawdź, jak prowadzić kalendarzyk miesiączkowy:

  • Metoda podwójnego sprawdzania (zwaną też wieloobjawową) polega na rozpoznaniu początku i końca fazy płodności w danym cyklu. Wymaga obserwacji 3 objawów płodności: temperatury, śluzu i szyjki macicy. Obserwacji zapisuje się na karcie obserwacji cyklu. Do prawidłowego odczytania dni płodnych potrzebne są przynajmniej 2 wskaźniki. Im więcej wskaźników zaznaczysz, tym odczyt będzie dokładniejszy.
  • Metoda termiczna poszerzona, tak jak metoda termiczna ścisła, opiera się na obserwacji podstawowej temperatury ciała. Określa się dodatkowo okres niepłodności przedowulacyjnej wyznaczanej na podstawie czasu trwania cyklu – aby to określić, potrzeba co najmniej 6-12 poprzednich cykli lub fazy niskiej temperatury.
  • Metody objawowo-termiczne opierają się na wyznaczaniu fazy płodności oraz jej końca na podstawie wszystkich znanych objawów płodności: podstawowej temperatury ciała, zmiany struktury śluzu szyjkowego i położenia szyjki macicy. Najbardziej znane metody objawowo termiczne to: austriacka dr. J. Rotzera, amerykańska S.J. Kippleyów oraz polska dr T. Kramarek.

Karta obserwacji cyklu:

Kara obserwacji cyklu
Edipresse

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama