13 tydzień ciąży – co się dzieje u mamy i dziecka?

Spis treści:

• 13 tydzień ciąży - który to miesiąc?
• Rozwój dziecka w 13 tygodniu ciąży
• Wielkość dziecka w 13 tygodniu ciąży
• Brzuch w 13 tygodniu ciąży
• 13 tydzień ciąży - objawy
• 13 tydzień ciąży – badania
• 13 tydzień ciąży bliźniaczej

13 tydzień ciąży – który to miesiąc?

13 tydzień ciąży to 3 miesiąc ciąży, a dokładnie ostatni tydzień 3 miesiąca. Właśnie kończy się też 1 trymestr ciąży. Poranne mdłości powoli ustępują. Zmniejsza się ryzyko poronienia. To wystarczające powody, aby zacząć cieszyć się swoim odmiennym stanem.

Jeśli liczylibyśmy tygodnie ciąży od momentu zapłodnienia, to minęło od tego momentu około 11 tygodni (tej metody obliczania ciąży nie preferują lekarze, ponieważ trudno z całą pewnością ustalić, kiedy doszło do zapłodnienia).

Aby mieć pewność, w którym tygodniu ciąży jesteś, wpisz datę pierwszego dnia ostatniej miesiączki w kalkulatorze ciąży, a otrzymasz prawidłowy wynik. To nim posługują się lekarze, ustalając wiek ciąży.

Rozwój dziecka w 13 tygodniu ciąży

Dziecko w 13 tygodniu ciąży niemal cały czas się rusza. W bezruchu wytrzymuje najwyżej 15 minut. Ta aktywność świetnie wzmacnia mięśnie i pomaga ćwiczyć koordynację ruchową.

W 13 tygodniu ciąży nie odczuwa się jeszcze ruchów dziecka – będzie to możliwie dopiero około 20 tygodnia ciąży.

Co jeszcze potrafi płód w 13 tygodniu ciąży:

• ssie swój kciuk i lubi to robić,
• ma odruch szukania piersi (to jeden z odruchów noworodka, przyda się, gdy dziecko będzie już na świecie),
• wykonuje pierwsze ruchy oczami,
• reaguje na dźwięk, choć jego uszy nie są jeszcze w pełni ukształtowane,
• prawdopodobnie czuje wibracje poprzez skórę,
• zaczyna robić różne miny – otwiera usta, krzywi się, marszczy,
• zaczynają się kształtować jego struny głosowe.

Jak wygląda dziecko w 13 tygodniu ciąży?

Na tym etapie życia płodowego dziecko coraz bardziej przypomina małego człowieka. Ale ma inne proporcje – głowa dziecka stanowi połowę wielkości całego ciała. Organizm płodu rozwija się jednak błyskawicznie, więc do porodu główka będzie stanowiła zaledwie jedną czwartą ogólnej długości dziecka. Oczy które wcześniej były umiejscowione z boku u podstawy głowy, zaczynają się do siebie zbliżać. Uszy również stopniowo przesuwają się na właściwe miejsce. Nos i broda stają się bardziej wystające.

Gdyby można było zrobić zdjęcie dziecka w 13 tygodniu ciąży, to wyglądałoby mniej więcej tak, jak na poniższej ilustracji.

Wyrenderowane zdjęcie USG płodu wykonane w 13 tygodniu ciąży, fot Adobe Stock

Wielkość dziecka w 13 tygodniu ciąży

Pod koniec pierwszego trymestru dziecko osiągnęło wielkość dużej mandarynki. Ma ok. 7,5 cm długości. Warto wiedzieć, że wzrost płodu mierzy się od czubka głowy do pośladków (to tzw. CRL, czyli długość ciemieniowo-siedzeniowa). ,

Pozostałe średnie wymiary płodu w 13 tygodniu ciąży (szacowane na podstawie badania USG) wynoszą:

• BPD (wymiar dwuciemieniowy główki płodu) – 24 mm,
• OFD (wymiar potyliczno-czołowy) – 29 mm,
• HC (obwód główki w najszerszym miejscu) – 82 mm,
• AC (obwód brzucha płodu) – 68 mm,
• FL (długość kości udowej) – 11 mm.

Brzuch w 13 tygodniu ciąży

Macica w 13 tygodniu ciąży osiąga rozmiary małego melona i przypomina niedużą, gładką piłkę. Zaczyna coraz silniej wypychać powłoki brzuszne. Teraz zaczyna się etap wyraźnego przybierania na wadze (idealny przyrost masy ciała w ciąży to nie więcej niż pół kilograma na tydzień).

Z powodu zmian zachodzących w organizmie ciężarnej na brzuchu może pojawić się ciemna kreska, a dokładnie linia biegnąca od pępka w dół (tzw. linea negra, z łac. czarna linia). Wzrost poziomu progesteronu powoduje, że w niektórych miejscach na skórze rośnie stężenie pigmentu (czyli ciemnego barwnika). Stąd właśnie ciemna kreska. Z tego samego powodu może również pojawić się ciemniejsze zabarwienie brodawek sutkowych, wyraźniejsze stają się piegi i pieprzyki.

13 tydzień ciąży - objawy

Kończy się pierwszy trymestr, a wraz z nim łagodnieją lub całkiem zanikają charakterystyczne objawy ciąży: poranne nudności, senność i ciągłe zmęczenie. Jeśli dolegliwości nie ustępują, warto przeanalizować swoją dietę – być może nie jest wystarczająco odżywcza.

W 13 tygodniu ciąży niektóre ciężarne odczuwają następujące dolegliwości:

• ból więzadeł,
• duszności,
• nadmierne wydzielanie śliny,
• obfitą wydzielinę z pochwy,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• spadek libido,
• zmęczenie.

W 13 tygodniu ciąży w organizmie ciężarnej zachodzi mnóstwo zmian, których nie widać gołym okiem. W żyłach krąży teraz o wiele więcej krwi niż przed ciążą. Powiększyło się również serce, które szybciej bije.

Niepokojące objawy w 13 tygodniu ciąży

13 tydzień ciąży to czas, kiedy przyszła mama powinna odzyskać dawną werwę i dobre samopoczucie. Jeśli zły nastrój, zmęczenie oraz zaparcia nie mijają, a waga szybuje w górę, warto sprawdzić poziom hormonów tarczycy.

U części kobiet niepokój budzi konieczność częstszego korzystania z toalety (boją się infekcji dróg moczowych). Powodem częstszego oddawania moczu w 13 tygodniu jest ucisk rosnącej macicy na pęcherz. To sprawia, że wizyty w toalecie muszą odbywać się także w nocy. Dobra wiadomość jest taka, że lada moment macica uniesie się ponad spojenie łonowe i nie będzie uciskać pęcherza – to kwestia kilku dni.​

Kłucie w dole brzucha, które odczuwa na tym etapie ciąży wiele kobiet, prawdopodobnie związane jest z zachodzącymi zmianami w ciele. Macica zwiększa swój rozmiar, to powoduje nacisk na sąsiadujące narządy i może objawiać się uczuciem kłucia brzuchu (w ten sposób może też objawiać się kolka jelitowa, spowodowawa np. zbyt intensywnym wysiłkiem fizycznym).

Ryzyko poronienia w 13 tygodniu ciąży jest minimalne. Nie znaczy to jednak, że można mniej na siebie uważać. Nie należy dźwigać, ani się przemęczać. Dobrze jest też unikać sytuacji grożących upadkiem.

Wszelkie niepokojące przyszła mamę objawy warto konsultować z lekarzem.

13 tydzień ciąży - badania

Na tym etapie ciąży lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań prenatalnych. Najczęściej kierowane są na nie ciężarne po 35. roku życia lub te, w których rodzinach zdarzały się wady genetyczne. Badania te nie są obowiązkowe.

W 13 tygodniu ciąży można wykonać test PAPP-A, który polega na pobraniu krwi i badaniu jej współczynników: poziomu białka PAPP-A i wolnej podjednostki beta hCG. Badanie pozwala ocenić, czy dziecku zagraża wada genetyczna. Jeśli istnieją ku temu wskazania, wykonuje się także test prenatalny z krwi np. NIFTY lub Harmony i biopsję trofoblastu.

W kolejnych tygodniach ciąży konieczne będzie wykonanie morfologii krwi i badania ogólnego moczu.

USG w 13 tygodniu ciąży

W 13 tygodniu ciąży należy wykonać badanie USG (tzw. USG genetyczne), jeśli nie udało się go zrobić tydzień wcześniej. Podczas USG genetycznego, czyli zwykłego nieinwazyjnego badania, lekarz oceni wymiary czaszki, kości udowej i grubość fałdu karkowego (tzw. przezierność karkową).

Normy przezierności karkowej (NT) w 13 tygodniu ciąży zależą od wielkości płodu, ale przyjmuje się, że wartość NT nie powinna przekraczać 2,5 mm. Im większa przezierność karkowa płodu, tym większe ryzyko wystąpienia trisomii płodu.

Uwaga! Aż 65 proc. płodów z nieprawidłową przeziernością karkową nie ma wad genetycznych, nie należy więc traktować nieprawidłowych wyników tego badania jako ostatecznego potwierdzenia zaburzeń chromosomalnych u płodu.

Poza USG prenatalnym 2D, można wykonać także badanie USG 3D lub 4D. Podczas nich możliwa jest obserwacja dziecka w różnych płaszczyznach i pod różnym kątem. Są to jednak badania dodatkowo płatne, gdyż refundowanym, obowiązkowym badaniem jest zwykłe USG 2D.

13 tydzień ciąży – płeć dziecka

W 13 tygodniu ciąży podczas badania USG nie można jeszcze zobaczyć płci dziecka. Trzeba na to poczekać przynajmniej do 16 tygodnia ciąży, a najprawdopodobniej do USG połówkowego (około 20 tygodnia ciąży). O tym, kiedy lekarzowi uda się rozpoznać płeć dziecka decyduje kilka czynników, do najważniejszych należy ułożenie dziecka, umiejętności lekarza i sprzęt, którym dysponuje.

Na tym etapie ciąży płeć dziecka można poznać tylko wykonując badania prenatalne z krwi.

Dziecko na zdjęciu USG w 13 tygodniu ciąży

13 tydzień ciąży bliźniaczej

Na tym etapie życia płodowego płody bliźniacze nadal mają bardzo dużo miejsca i nie odczuwają tego, że rosną w towarzystwie. Nawet czworaczki w 13 tygodniu ciąży jeszcze się ze sobą nie stykają. Lada moment jednak dzieci z ciąż mnogich odkryją, że mają rodzeństwo.

Co dzieje się u mamy i dziecka w 14. tygodniu ciąży?

Zobacz także:

• Czy to prawda, że już w 13. tygodniu ciąży mogą się pojawić żylaki?
• Dlaczego mój lekarz na comiesięcznej wizycie dokładnie oglądał moje dłonie i stopy?
• Jak długo w ciąży można przebywać na zwolnieniu?

12 tydzień ciąży 14 tydzień ciąży