Gry i zabawy matematyczne nie powodują u dzieci znudzenia, a wręcz przeciwnie – zachęcają do zdobywania nowych umiejętności i rozwiązywania problemów. Tworzą też atmosferę nauki, której towarzyszą dobre emocje. Jest to bardzo istotne, bo dzięki temu podejmowanie wyzwań intelektualnych kojarzy się dziecku z przyjemnością i nawet dzieci wycofane i bardziej nieśmiałe chętniej biorą w nich udział.
Spis treści:
Gry i zabawy matematyczne warto wprowadzać jak najwcześniej. Aby wesprzeć zdolności matematyczne dzieci, można wykorzystać metodę Domana. Zajrzyj do linku, gdyż opisaliśmy ją zarówno od strony nauki czytania, jak i nauki matematyki. Dzięki niej nawet niemowlęta mogą nauczyć się liczyć w zakresie 100!
Zacznij już z kilkumiesięcznym dzieckiem. Gdy wchodzisz po schodach, powtarzaj: raz, dwa, raz, dwa... Dzięki temu dziecko uczy się, co to jest rytm. Gdy dziecko jest starsze, licz schodki i zachęcaj je, by robiło to razem z tobą.
Co daje taka zabawa?
To świetna wprawka! Pokazuje dziecku, że matematyka jest wszędzie i można się nią dobrze bawić.
Ukryj w pokoju pięć winogron i poproś maluszka, aby je odnalazł. Po zjedzeniu każdego gronka, pytaj ile jeszcze zostało. Gdy maluch odnajdzie wszystkie, zacznijcie od nowa! A może maluch ukryje kilka smakołyków i będzie głośno liczył, ile jeszcze zostało do znalezienia?
Co daje taka zabawa?
Dziecko poznaje zasady odejmowania i dodawania, a także uczy się zastosowania matematyki w praktyce.
Pokaż dziecku, jak działa waga. Sprawdźcie, co jest cięższe: ziemniak, czy pomarańcza; masło, czy płatki kukurydziane? Najprostszą wagę możecie skonstruować sami z ułożonej na stabilnym pudełku cienkiej deseczki.
Co daje taka zabawa?
Zabawa uczy maluszka podstawowych pojęć: wagi i wielkości. Dzięki niej dziecko poznaje nowe metody obserwacji świata.
Przygotuj dwa dzbanki lub filiżanki. Wsyp do jednego z naczyń surowy ryż albo kaszkę mannę i pokaż brzdącowi, w jaki sposób może przesypywać zawartość do drugiego naczynia. Zabawa w kucharza nigdy się nie nudzi.
Co daje taka zabawa?
Uczy pojęcia objętości, rozumienia relacji: mniej, więcej, tyle samo. Przesypywanie ćwiczy sprawność dziecięcych paluszków, czyli znakomicie przygotowuje do nauki pisania.
Przygotuj przezroczyste naczynia różnego kształtu i objętości. Wodę, którą napełnisz naczynia, można zabarwić farbką plakatową. Dobrym pomysłem jest też napełnienie naczyń różnymi napojami – sokami i herbatkami o różnych kolorach i smakach oraz np. cukrem, kaszą, makaronem. Im więcej naczyń, tym lepiej. Dziecko może przelewać wodę godzinami. Jeśli bawi się „jadalnymi” cieczami, może smakować, zmieniać kolory cieczy. Daj dziecku strzykawkę, kubeczki, do których mogłoby przelewać ciecze i robić „eksperymenty” – raz wody jest pełno, raz malutko.
Co daje taka zabawa?
Podobnie jak poprzednia zabawa, i ta uczy podstawowych pojęć (objętość). Uczy także rozumienia relacji: mniej, więcej, tyle samo. Poza tym dziecko poznaje konsystencję, kolory, zapachy i smaki cieczy. Eksperymentuje, rozwija wyobraźnię.
Podziel talię kart na dwie części i zachęć malca do wspólnego wykładania kart na stolik. Gdy zdarzy się, że na stole pojawią się w tym samym czasie dwie takie same figury, Ty lub dziecko zawołajcie: „Zabieram!’’ – kto pierwszy zawoła, ten zabiera wszystkie wyłożone karty. Wygrywa ten, kto zgromadzi całą talię.
Co daje taka zabawa?
Gra w karty uczy dziecko rozróżniać cyfry, znajdujące się na kartach. Maluch uczy się także świadomej zabawy i refleksu.
Czterolatek może już zacząć grać w gry planszowe. Świetne będą chińczyk, grzybobranie i wszystkie inne gry, w których pionek przesuwa się o tyle pól, ile pokazują oczka na kostkach.
Co daje taka zabawa?
Maluch poprzez zabawę uczy się dodawania. Współzawodnictwo w grach dodaje mu pewności siebie i rozwija umiejętność zabawy.
Powyżej zaproponowaliśmy proste gry i zabawy dla najmłodszych, które nie budzą żadnych wątpliwości, że mają związek z matematyką. Poniżej jeszcze kilka propozycji, które w mniej oczywisty sposób mają z nią związek.
1. Kalambury
Pokazywanie haseł za pomocą gestów i ruchów ciała, wbrew pozorom, także jest zabawą matematyczną. Kształtuje wyobraźnię i orientację przestrzenną. Zabawa może polegać np. na tym, że dziecko poprzez ruch pokazuje, jakim jest zwierzęciem.
2. Ciągi figur
Wytnij z papieru po 10 figur: koła, trójkąty, kwadraty, prostokąty. Zacznij od ułożenia z dzieckiem kilku ciągów geometrycznych, w których 2 różne figury występują na przemian, np. koło, kwadrat, koło, kwadrat itd. Następnie poproś dziecko, aby samodzielnie ułożyło kilka ciągów geometrycznych – mogą składać się z 2, 3 lub 4 różnych figur, w których ich kolejność powinna się powtarzać. Zabawa kształtuje poczucie rytmu, dostrzeganie powtarzalności wzoru i uczy nazw figur geometrycznych.
3. Pasuje, nie pasuje
Przygotuj kartki z wydrukami lub rysunkami przedmiotów, które można pogrupować według logicznego związku między nimi. Mogą to być np.: różne kwiaty, narzędzia ogrodnicze, zwierzęta, meble itp. Każdy obrazek trzeba wyciąć, a wszystkie umieścić pomieszane na stole lub dywanie przed dzieckiem. Zadaniem dziecka jest pogrupowanie ich zgodnie z logiką – np. zwierzęta to jedna grupa, kwiatu – druga, a narzędzia ogrodnicze – trzecia. Zabawa uczy klasyfikowania przedmiotów i kształtuje pojęcie zbioru.
4. Co jest dalej?
Na spacerze stań z dzieckiem w dowolnym bezpiecznym miejscu, np. w parku. Zadaj dziecku pytanie: co jest dalej od ciebie – to drzewo czy tamta ławka? Niech dziecko oszacuje i porówna odległości, a następnie zmierzcie je z pomocą kroków. Zabawa uczy dokonywania pomiarów bez użycia narzędzi i szacowania odległości.
Dzieci od wczesnego dzieciństwa uczą się poprzez zabawę. Właśnie dlatego taka forma nauki jest dla nich najbardziej atrakcyjna i przyjazna. Gry i zabawy matematyczne pomagają dziecku:
Specjaliści podkreślają, że gry i zabawy matematyczne pełnią wiele funkcji:
Nie każda zabawa zainteresuje dziecko i będzie dla niego przyjemnością. Niewłaściwy dobór gier i zabaw matematycznych, a także wadliwe ich przeprowadzenie, może wręcz zniechęcić przedszkolaka do podejmowania tego typu aktywności. Żeby tak się nie stało, trzeba:
Matematyka to bardzo pojemna dziedzina nauki, a nie tylko dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie. Właściwy dobór gier i zabaw matematycznych pozwala dziecku nauczyć się wielu przydatnych umiejętności, które niezbędne są nie tylko na lekcjach matematyki w szkole, ale i w codziennym życiu.
Przez gry i zabawy matematyczne dziecko uczy się orientacji przestrzennej, dokonywania pomiarów, np. długości i objętości, a także ważenia, zdobywa intuicję geometryczną oraz umiejętność zapisywania czynności matematycznych, a także tworzenia reguł i prawideł.
Źródło: Jacek Stańko, Monika Spławska „Gry i zabawy matematyczne dla najmłodszych’’, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017
Przeczytaj także:
Zabawy z mamą i tatą rozwijają dziecięcą wyobraźnię , pozwalają dziecku lepiej zrozumieć świat oraz budują jego więź z rodzicami. Dlatego też warto bawić się z maluchem jak najczęściej. Proponowane przez nas zabawy będą idealne np. na deszczowe dni, które trzeba spędzać w domu. Wśród naszych propozycji nie brakuje też pomysłów na zabawy, podczas których dziecko może się wybiegać i wyszaleć. Niektóre propozycje sprawdzą się też idealnie na Dzień Matki lub Dzień Ojca w przedszkolu. Spis treści: 1. Zabawy z mamą i tatą w domu - Rysowanie na plecach - Łaskotanie na dywanie - Masażyki - Zamknij oczy - Wojna na miny - Znajdź różnicę 2. Zabawy ruchowe z mamą i tatą - Rzucanie piłeczek do kosza - Przeprawa przez rzekę - Tor przeszkód - Skok w dal - Mam chusteczkę haftowaną – zabawa 3. Dzień Mamy i Taty: zabawy z rodzicami - Rozpoznanie mamy po dłoniach - Taniec na gazecie - Czyj to portret? - Jak pomagam mamie Zabawy z mamą i tatą w domu Siedzenie w domu np. w deszczowe dni wcale nie musi oznaczać nudy! Wspólny czas można spędzić na przeróżnych zabawach. Nie potrzebujecie do nich żadnych specjalnych przedmiotów. Wystarczy odrobina chęci i kreatywności. Oto nasze propozycje na zabawy z mamą i tatą w domu. Rysowanie na plecach Ułóż dziecko na brzuszku, może też usiąść w wygodnej pozycji. Rysuj mu na plecach proste rysunki (domek, kwiatek, słońce), symbole, figury. Dziecko musi odgadnąć, co narysowałaś. Jeśli odgadnie, zamieńcie się rolami. Jeśli nie, rysuj dalej. Taka zabawa uczy delikatności i bardzo rozwija wyobraźnię. Łaskotanie na dywanie Ułóż dziecko na wznak na podłodze. Uklęknij obok, dotykaj placami nóżek, rączek, żeber malucha, by znaleźć miejsca, w których ma on łaskotki. Dziecko stara się...
Już półroczne niemowlę zaczyna ćwiczyć przeliczanie , gdy paluszkiem pokazuje przedmioty, które ty musisz nazwać. A dwulatek bez kłopotu odróżnia większy stosik cukierków od mniejszego. Dzieci rodzą się gotowe do nauki liczenia . Są wyposażone w tzw. intuicje matematyczne , które możesz rozwijać w codziennych sytuacjach. Wybierz się w podróż po własnym mieszkaniu, by zobaczyć, ile naukowych możliwości dają zwyczajne przedmioty. Przyporządkowanie na stole Dzieci lubią nakrywać do stołu, a przy okazji mogą rozwiązywać ważne matematyczne zadanie : ile osób usiądzie do stołu, tyle talerzyków, filiżanek, krzeseł trzeba przygotować. Rozkładając sztućce, malec ma szansę podzielić je na kategorie: łyżki, widelce, noże. Stara się zapamiętać kierunki: z lewej strony widelec, z prawej nóż, u góry łyżeczka ( orientacja w przestrzeni to ważna matematyczna podstawa). Nauka rozmiarów w okolicy piekarnika Wspólne pieczenie szarlotki to okazja do porównywania wielkości . Poproś malucha, by ułożył jabłka według wielkości: mniejsze, średnie, duże, a po ich obraniu niech porówna długość skórek, przykładając jedną do drugiej. Zagniatanie ciasta to przykład na zmianę formy: z kuli można uformować placek i odwrotnie. A pieczenie według przepisu pokazuje, co znaczy kolejność działań – nie będzie ciasta, jeśli najpierw nie wsypiecie mąki, cukru, jajek itp. Nauka objętości w łazience Napełnianie wodą kubeczków i przelewanie jej z jednego naczynia do drugiego – czy jest jakiś maluch, który nie bawi się tak w kąpieli? Młodsze dziecko poznaje przy okazji pojęcia „pełen”, „pół” lub „pusty”. Starsze, jeśli ma dwa różnej wielkości naczynka, przekona się, ile wody mieści się w jednym, a ile w drugim. A po zabawie, myjąc jedną nóżkę, a potem drugą, mały matematyk uczy się, że pewne...
Dlaczego warto jak najwięcej biegać, skakać, turlać się po trawie, kąpać się i budować zamki z piasku? Bo ruch nie tylko wzmacnia organizm dziecka, ale także pozwala maluchowi nauczyć się czegoś o sobie, innych ludziach i otaczającej go przestrzeni i przedmiotach. Ruch to nie tylko zdrowie fizyczne, ale także dobra kondycja psychiczna oraz lepszy rozwój umysłowy. Dlatego podczas letnich miesięcy ruszajmy się całą rodziną! Harce na placu zabaw Jedną z pierwszych dziecięcych zabaw jest zjeżdżanie z podwórkowej zjeżdżalni. Żeby jednak poczuć wiatr na twarzy, dziecko musi najpierw wdrapać się po drabince, usiąść w odpowiednim miejscu, odepchnąć się, zjechać, a potem wstać i... wszystko zaczynać od nowa. Podczas wykonywania tych czynności kształtuje się odwaga i koordynacja ruchowa. Bujanie się na huśtawce czy kręcenie na karuzeli reguluje za to siłę napięcia mięśni tułowia, ramion i nóg. Stymuluje również układ przedsionkowy, który wpływa na koordynację naszych zmysłów – ruchu, dotyku, słuchu, wzroku. Wspinanie się na drabinki uczy planowania przestrzennego ruchu – dziecko musi zastanowić się, jaki ruch wykonać, by dostać się w konkretne miejsce. Warto więc malucha zachęcać do tego typu zabaw – zacząć od prostych, łatwych dla niego zadań, powoli zwiększając stopień trudności. Przez cały czas dziecko musi mieć poczucie bezpieczeństwa i świadomość, że mu się udaje. Jeśli smyk nigdy nie chce bawić się na podwórku, warto poradzić się specjalisty – psychologa, terapeuty integracji sensorycznej bądź rehabilitanta dziecięcego. Budowanie zamków z piasku Codziennie dotykamy czegoś gołymi dłońmi. A stopy? Są poszkodowane przez większość roku. I wielka szkoda, bo kryją w sobie receptory odpowiadające wszystkim narządom wewnętrznym. Dlatego latem maluch jak najczęściej powinien chodzić boso po piasku, kamieniach,...
