1. tydzień życia niemowlaka – jak zająć się tak kruchą istotką?
08 września 2022
Spis treści:
- Rozwój niemowlaka w 1. tygodniu
- Jak wspomagać rozwój dziecka w 1. tygodniu życia?
- 1. tydzień życia – pielęgnacja i zdrowie noworodka
- Karmienie niemowlaka w 1. tygodniu życia
- Co może niepokoić w 1. tygodniu życia dziecka?
Rozwój niemowlaka w 1. tygodniu
Patrzysz na noworodka z niedowierzaniem i lękiem. Boisz się wziąć go na ręce. Jest taki mały i delikatny. Już za kilka dni będziesz obchodzić się z nim doskonale. Bez trudu rozpoznasz, czego potrzebuje. Zanim to nastąpi, sprawdź, co cię czeka w pierwszym tygodniu i jak rozwija się tygodniowy noworodek.
Jak wygląda dziecko?
Jeśli nigdy wcześniej nie widziałaś noworodka, jego widok może cię zdziwić. W 1. tygodniu życia dziecko ma specyficzną urodę. Nosi ślady przeciskania się przez kanał rodny. Nie martw się – te dziwne objawy wkrótce znikną. Co zaskoczy cię wyglądzie noworodka?
- lekko zniekształcona główka,
- opuchnięte powieki,
- krwiaki na ciele i na twarzy,
- mocno zaróżowiona (czasem pomarszczona) skóra,
- zaskórniki jako skutek niedojrzałej pracy gruczołów łojowych,
- opuchnięte brodawki piersiowe (wynik działania hormonów matczynych),
- lanugo, czyli delikatne włoski pokrywające ciałko (czasem też małżowiny uszne),
- dwa miękkie miejsca na główce, tzw. ciemiączka.
Wzrost i waga niemowlaka
Większość noworodków przychodzi na świat z wagą 2800-3800 g i 46-55 cm wzrostu. Ale już w 2 lub 3 dniu życia dziecko zaczyna tracić na wadze. To normalny proces, nazywany fizjologicznym spadkiem masy ciała. Powoduje go wydalanie smółki, utrata płynów i przyjmowanie niewielkich ilości pokarmu. Donoszony noworodek może stracić do 10 proc. swojej masy urodzeniowej. Tyle uznaje się za normę. Około 10. dnia życia wróci do początkowej wagi
Co potrafi dziecko?
Noworodek przede wszystkim śpi. Sen zajmuje mu ok. 20 godzin w ciągu doby. Wydaje ci się, że tak małe dziecko niewiele jeszcze potrafi? Jego umiejętności na pierwszym etapie życia są bardzo niedoceniane. Noworodek w 1. tygodniu życia:
- bardzo dobrze słyszy,
- nieźle widzi, np. twarz osoby, która się nam nim pochyla,
- doskonali się w ssaniu piersi,
- porozumiewa się płaczem.
Sen jest dla dziecka rodzajem pancerza ochronnego. Pod jego osłoną wzmacnia się układ nerwowy noworodka. Sen przechodzi co ok. 30 min. z fazy snu głębokiego do fazy drzemania. W tym czasie dziecko może zaskoczyć cię szybkimi, nieskoordynowanymi ruchami rąk i nóg i podobnym do uśmiechu drganiem mięśni twarzy. Niektórzy twierdzą, że dzieciom już od pierwszych dni życia coś się śni.
Jak wspomagać rozwój dziecka w 1. tygodniu życia?
Choć noworodek dużo śpi, między kolejnymi drzemkami występują u niego krótkie okresy czuwania. Leży wtedy spokojnie z otwartymi oczami. W tym stanie spędza około 10 proc. czasu. To dobry moment na pierwsze próby kontaktu: mówienie do niego lub nucenie.
W 1. tygodniu możesz wspomagać rozwój dziecka poprzez:
-
Kangurowanie – czyli kontakt z ciałem rodzica skóra do skóry. Dziecko przytulone brzuszkiem do twojej klatki piersiowej rodzica czuje się bezpiecznie, uspokaja się, jest mu ciepło. Często w tej pozycji maluchy zasypiają. Dowiedz się jak najwięcej o zaletach kangurowania i staraj się codziennie zapewnić maluchowi porcję takiej bliskości.
- Kołysanie – dziecko w 1. tygodniu życia nie jest przyzwyczajone do leżenia w bezruchu, na płaskiej powierzchni jaką jest materacyk w łóżeczku. Przez 9 miesięcy w brzuchu kołysało się w rytm twoich ruchów i kroków. Nadal dobrze to pamięta. Większość noworodków uspokaja się, gdy rodzic bierze je na ręce. Nie martw się, że dziecko się przyzwyczai do noszenia. Ono potrzebuje takiej bliskości.
1. tydzień życia – pielęgnacja i zdrowie noworodka
Pierwsze 2–3 doby po narodzinach dziecko spędza w szpitalu. Tu odbywają się pierwsze badania noworodka (także badania przesiewowe) i pierwsze ważne szczepienia (przeciwko gruźlicy i WZW B). Stan zdrowia dziecka jest oceniany wg 10-punktowej skali Apgar. Urodzone w dobrej formie noworodki zwykle otrzymują 7-10 punktów. Dziecko ogląda lekarz neonatolog. W razie potrzeby kieruje maluszka na specjalistyczne badania. Noworodek opuszcza szpital z wpisanymi do książeczki zdrowia zaleceniami. Dotyczą one dalszej opieki i pielęgnacji. Jakie wyzwania przed tobą:
- Pierwsze przewijanie – pierwszą pieluchę zmienisz dziecku jeszcze w szpitalu. Aby noworodek nie miał odparzeń, zmieniaj ją co 2-3 godziny i zawsze, gdy dziecko zrobi kupę. Podczas przewijania smaruj pupę dziecka kremem ochronnym.
- Pierwsza kąpiel – w 1. tygodniu życia noworodka czeka pierwsza kąpiel. Według aktualnych zaleceń, dziecko nie musi być kąpane od razu po narodzinach. Personel może wykąpać noworodka, jeśli rodzi się ubrudzony np. krwią. Wykąpanie dziecka po powrocie ze szpitala jest konieczne – pozwala pozbyć się szpitalnych zarazków. Niemowlaka można kąpać 2-3 razy w tygodniu, ale codziennie trzeba umyć miejsca, które się brudzą (pupę, buzię).
- Pierwsze obcinanie paznokci – dzieci często rodzą się z długimi paznokietkami. Aby uniknąć infekcji, nie obcina się ich w szpitalu. Zrób to po powrocie do domu, gdy dziecko zaśnie. Do tego czasu chroń jego rączki, nakładając na nie rękawiczki–niedrapki albo małe skarpetki.
Karmienie niemowlaka w 1. tygodniu życia
Nie jest ważne, jak urodziłaś – naturalnie czy przez cesarskie cięcie – w ciągu dwóch pierwszych godzin po porodzie powinnaś podjąć pierwszą próbę karmienia piersią. To najlepszy sposób żywienia dziecka. Noworodek nie wyssie dużo pokarmu. Ale nie jest też głodny. Ma jeszcze zapasy z życia płodowego. Choć piersi produkują jeszcze mało mleka, jest ono szczególnie wartościowe. To tzw. siara, która ma duże korzyści dla zdrowia dziecka. W 3 lub 4 dobie pojawi się nawał pokarmu – piersi staną się twarde i przepełnione mlekiem.
Karmienie piersią
Karmienie piersią jest naturalne. Ale sporo kobiet na początku ma z nim problem. Jak uniknąć kłopotów?
- znajdź wygodną pozycję do karmienia,
- karm na żądanie, czyli gdy dziecko tego chce,
- sprawdzaj, czy noworodek dobrze chwyta brodawkę,
- słuchaj, czy przełyka pokarm (odgłos cichego postękiwania),
- o wątpliwościach rozmawiaj z doradcą laktacyjnym.
Karmienie butelką
Karmienie butelką to rozwiązanie dla tych mam, które nie są w stanie lub nie chcą karmić piersią. Jeśli nie możesz karmić piersią:
- wspólnie z lekarzem wybierz rodzaj mleka dla dziecka,
- przygotuj mieszankę ściśle z przepisem na opakowaniu,
- używaj wyparzonej butelki i smoczka,
- proszek rozpuszczaj w przegotowanej wodzie,
- karm dziecko na żądanie, zachowując 2-3 godzinne przerwy między posiłkami.
Karmienie piersią po cesarskim cięciu jest jak najbardziej możliwe, jednak pokarm może pojawić się nieco później. W każdym przypadku należy podjąć próbę karmienia i korzystać z pomocy doradcy laktacyjnego. Pokarm mamy to najlepsze, co możesz dać swojemu dziecku.
Co może niepokoić w 1. tygodniu życia dziecka?
Dziecko w pierwszym tygodniu życia jest jedną wielką zagadką. Każde jego zachowanie, każdy objaw może być powodem do niepokoju. Co rodziców martwi najczęściej?
- Sapka – w pierwszych dniach po urodzeniu w nosie dziecka może zalegać śluz utrudniający oddychanie. Noworodek wydaje lekki świst, a nawet może kichać. W takiej sytuacji rodzice obawiają się, że dziecko się przeziębiło. Ten objaw może utrzymywać się dłużej.
- Żółtaczka – pojawia się u ok. 70 procent zdrowych donoszonych noworodków i nawet u 90 proc. wcześniaków. Nie jest chorobą – stąd nazwa żółtaczka fizjologiczna. Zwykle widać ją na drugi lub trzeci dzień po narodzinach. Dziecko z żółtaczką jest wypisywane do domu.
- Pępek – kikut pępowinowy nie wygląda ładnie. To kawałek tkanki, który obsusza się, a potem odpada. Pielęgnacja pępka jest bardzo prosta. Aby pępek szybko odpadł, musisz dbać, żeby był suchy i czysty. Jeśli przypadkiem zamoczy się w kąpieli, wystarczy go umyć i wysuszyć. Według najnowszych zaleceń kikuta pępowinowego nie należy niczym polewać.
Więcej o 1. tygodniu:
