KTG - najważniejsze informacje o badaniu kardiotokograficznym płodu

KTG płodu jest nieinwazyjnym badaniem wykorzystywanym pod koniec ciąży, podczas wywoływania porodu i w czasie porodu. Na tej podstawie lekarz ocenia kondycję dziecka oraz akcje porodową. KTG wykonuje się w przychodni lub szpitalu.

KTG:

• Przebieg badania
• Cel badania
• Wskazania do KTG
• Interpretacja wyników
• Przygotowanie do badania

Przebieg KTG

Badanie KTG jest bezbolesne i bezpieczne zarówno dla mamy, jak i dla dziecka. Wykonuje się je, gdy ciężarna znajduje się w pozycji leżącej, najlepiej na lewym boku (by nie uciskać żyły głównej). Podczas badania na brzuch ciężarnej zakłada się dwa pasy wyposażone w czujniki (głowice). Jeden z nich analizuje czynność skurczową macicy (tokograf), drugi śledzi pracę serca dziecka (kardiograf). Oba czujniki KTG połączone są z monitorem, na którym wyświetlają się wszystkie parametry. Po badaniu ciężarna otrzymuje drukowaną wersję badania (wydruk na papierze milimetrowym + opis badania) lub w formie elektronicznej.

Cel badania KTG płodu

KTG wykonuje się, by monitorować pracę serca dziecka. KTG ocenia też czynność skurczową macicy. Badanie pozwala sprawdzić, czy zaczął się poród i monitorować jego postęp, a także sprawdzić, jak dziecko reaguje na czynność skurczową. Obserwacja parametrów tętna płodu pozwala wychwycić moment, gdy pojawia się zagrożenie dziecka niedotlenieniem – jest to wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia.

Wskazania do badania KTG

• Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, badanie KTG wykonuje się około 40. tygodnia ciąży, w czasie wywoływania porodu oraz w czasie przedłużającego się porodu. Wskazaniami do wcześniejszego wykonania tego badania są też: niewyczuwalne przez matkę ruchy dziecka,
• wyczuwalne przez matkę zbyt gwałtowne ruchy dziecka,
• nieprawidłowości w badaniu USG,
• przedwczesne skurcze porodowe,
• choroby matki (np. cholestaza ciążowa).

Interpretacja wyników KTG

Prawidłowa liczba uderzeń serca płodu to 110-160 uderzeń na minutę. Podczas badania KTG mogą wystąpić niewielkie przyspieszenia akcji serca (o 15 lub więcej uderzeń na minutę) - to znak, że dziecko jest aktywne. Mniej niż 100 uderzeń serca na minutę może świadczyć o bradykardii (spowolnieniu rytmu serca), a więcej niż 180 uderzeń na minutę o tachykardii (przyspieszeniu rytmu serca), ale o ostatecznej diagnozie decyduje lekarz. Może się bowiem okazać, że dziecko w czasie badania KTG śpi i stąd wyniki badania mogą być zafałszowane. W takiej sytuacji lekarz lub położna mogą spróbować pobudzić dziecko do aktywności – poprosić mamę, by poruszała się trochę, wykorzystać bodźce akustyczne lub świetlne. Czasem wystarczy, że mama zje posiłek lub napije się wody. Można też zlecić dodatkowe badanie, np. badanie USG metodą Dopplera (kolorowe, z obserwacją przepływów krwi w naczyniach).

Druga głowica do badania KTG pozwala stwierdzić, czy występują porodowe skurcze macicy. Obserwacja częstotliwości i siły skurczów pozwala ocenić, na jakim etapie znajduje się poród.

Przygotowanie do KTG

KTG płodu nie wymaga szczególnych przygotowań i jest całkowicie bezpieczne dla dziecka i jego mamy. Warto jednak przed wyjściem z domu wygodnie się obrać (aby z łatwością odsłonić brzuch), a wkrótce przed podpięciem do urządzenia KTG skorzystać z toalety (badanie trwa około 30 minut, ale może zostać przedłużone, jeśli dziecko jest mało aktywne).

Konsultacja: położna Agnieszkę Danaj z Centrum Medycznego Damiana.

Więcej o badaniach w ciąży:

• Kalendarium i opis badań, które robi się w ciąży
• Morfologia – najważniejsze badanie ciężarnej
• Badania prenatalne: wskazania, rodzaje, koszt