W ostatnich latach czterokrotnie wzrosła liczba pań, które rodzą w wieku 30-44 lat. Późne macierzyństwo niewątpliwie niesie ze sobą wiele zalet, ale także i ograniczeń. Do pierwszej grupy zaliczane jest doświadczenie, stabilizacja, wiedza życiowa i większa świadomość własnego ciała. Natomiast wadą późnego macierzyństwa jest to, że dziecko jest bardziej zagrożone wystąpieniem wad wrodzonych (np. zespołem Downa). Dojrzała mama musi być też świadoma tego, że istnieje większe prawdopodobieństwo, że wystąpi u niej nadciśnienie lub cukrzyca ciążowa.
Przeczytaj: Najlepszy czas na dziecko
Tylko 29 proc. respondentów biorących udział w badaniu na potrzeby projektu „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn” planuje posiadanie dziecka w najbliższej przyszłości. Połowa odrzuca plany rodzicielskie, z czego ponad 30 proc. - zdecydowanie. Co ciekawe, częściej kategoryczne odrzucanie rodzicielstwa deklarowały kobiety.
Poznaj 5 korzyści z późnego macierzyństwa
W świetle przeprowadzonych badań, największy wpływ na założenie rodziny, a także jej późniejszy kształt, mają czynniki zewnętrzne związane z funkcjonowaniem rynku pracy i sytuacją ekonomiczną w Polsce. O ile w przypadku rodzin bezdzietnych partnerzy mogą swobodnie realizować się na gruncie zawodowym, o tyle pojawienie się dziecka oznacza, zwłaszcza w pierwszych latach jego życia, zastój w rozwoju kariery przynajmniej jednego z rodziców.
Świadomość niestabilnej sytuacji na rynku pracy oraz potrzeba zapewnienia dziecku stałej opieki bez udziału osób trzecich sprawiają, że przed podjęciem decyzji o powiększeniu rodziny partnerzy stają przed kilkoma dylematami. Najważniejszy z nich to możliwość zapewnienia bytu materialnego nowemu członkowi rodziny przy ograniczonym lub zerowym wkładzie finansowym matki (rzadziej ojca). Często problemem jest zorganizowanie opieki dla dziecka, gdy sytuacja finansowa nie pozwala na rezygnację z pracy żadnego z partnerów. Uczestnicy przeprowadzonych badań podkreślali, że główną przeszkodą jest też niewystarczająca ilość placówek opiekuńczych w Polsce (baza przedszkoli w Polsce). Natomiast prywatna opieka dla dziecka przekracza materialne możliwości większości rodzin. Podobne problemy mają pary już posiadające potomstwo, kiedy zastanawiają się nad kolejnym dzieckiem (przeczytaj: Kiedy pora na drugie dziecko?). Dopiero wychowanie choćby jednego malucha daje rodzicom możliwość właściwej oceny wpływu powiększenia rodziny na całokształt jej funkcjonowania. To wtedy matki i ojcowie przekonują się czy osoba, która przerwała aktywność zawodową lub znacznie ją ograniczyła miała szansę wrócić do pracy.
Coraz częstszym problemem jest też nie tyle decyzja o posiadaniu dziecka, co ciągłe odkładanie jej w czasie. Trend ten (paradoksalnie) wyraźniej zaznacza się w rodzinach dobrze sytuowanych: wysoki status społeczny i wykształcenie idą w parze z dużymi aspiracjami zawodowymi i większą świadomością ograniczeń, jakie na rodzica nakłada posiadanie dziecka lub dzieci. W przypadku osób dobrze zarabiających także decydujące okazują się czynniki ekonomiczne. Pary przyzwyczajone do pewnego poziomu życia nie chcą lub nie potrafią łatwo z niego rezygnować, a także pragną podobny status i warunki rozwoju zapewnić swojemu dziecku. Rodziny zajmujące niższe pozycje w hierarchii społecznej mają mniejsze trudności z podjęciem decyzji o posiadaniu dzieci – tu zwycięża tradycyjny podział ról, według którego mężczyzna bierze na siebie całą odpowiedzialność za utrzymanie rodziny, a kobieta rezygnuje z pracy na rzecz opieki nad dzieckiem. Często praca kobiety jest w takich rodzinach na tyle słabo wynagradzana, że nie pokrywałby nawet ewentualnych kosztów ponoszonych na opiekę nad dzieckiem w sytuacji, gdy matka zdecyduje się na kontynuowanie pracy zawodowej po urodzeniu dziecka.
Poznaj 8 sygnałów, że jesteś gotowa na dziecko
Badanie przeprowadzone wśród Polaków wykazało też, że kobiety i mężczyźni patrzą na kwestię powiększenia rodziny z odmiennych perspektyw. Dla mężczyzny decydujący jest czynnik ekonomiczny i to chęć zapewnienia bytu partnerce i dziecku wpływa na odkładanie w czasie decyzji o posiadaniu potomka. Tymczasem dla kobiety najistotniejsza wydaje się kwestia rezygnacji z pracy. Coraz częściej specjaliści od zatrudnienia oczekują doświadczenia w pracy już od świeżo upieczonych absolwentów uniwersytetów. A jaki dorobek ma wpisać do CV dziewczyna, która urodziła dziecko, mając 21 lat? Decyzja o ciąży jest często odkładana właśnie z powodu pracy i kariery. Kobiety robią rodzinny „biznesplan”, a dziecko jest elementem całej wieloletniej strategii życiowej.
Lista 12 badań, które musisz zrobić przed ciążą
Trudno się dziwić parze, że po wielu miesiącach starań o dziecko, powoli traci nadzieję na ciążę. Że po roku prób zaczyna się kłócić, unika tematu niepłodności (więcej: problemy z poczęciem ), a przy okazji jakiejkolwiek bliskości. Padają też oskarżenia, że to druga strona jest winna. Kobieta czuje się karana, a mężczyzna obawia się badań potwierdzających niepłodność. Jak rozwiązać taką sytuację, spytaliśmy dr Eleonora Bielawska-Batorowicz, psycholożkę. Szukanie pomocy Zwykle dzieje się tak, że wraz z podjęciem decyzji o posiadaniu dziecka pojawia się oczekiwanie, że do ciąży dojdzie bardzo szybko. Stąd takie rozczarowanie. Jeśli trudności z zajściem w ciążę trwają dłużej niż rok, warto wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje (sprawdź: niepłodność – objawy i przyczyny ). Być może jest to sytuacja przejściowa. Na pocieszenie powiem, że wiele par ma problemy z płodnością, więc lekarze z dużym doświadczeniem potrafią te zaburzenia diagnozować i leczyć. Również psycholodzy mają sporą wiedzę na ten temat – warto skorzystać z ich pomocy i wsparcia. Reakcja na diagnozę: niepłodność Zwykle pierwszą reakcją na wiadomość, że trudności z zajściem w ciążę są czymś więcej niż przypadkiem, jest zdziwienie i niedowierzanie. Potem oboje partnerzy (lub tylko jeden) mogą zaprzeczać niepłodności , co uniemożliwia lub opóźnia leczenie (czytaj: niepłodność to problem obojga partnerów ) . A gdy zostanie podjęte, pojawia się: gniew i złość wobec lekarza, wymaganych badań itd. napięcie między partnerami – negatywne emocje wobec tego, po którego stronie leży przyczyna niepłodności, choć odczuwane, nie zawsze są otwarcie ujawniane chęć izolacji – niepłodny partner może zamykać się w sobie, ukrywać swoje uczucia, nie mówić o trudnościach, a także unikać kontaktów ze znajomymi, zwłaszcza tymi, którzy...
Czekanie na mężczyzn = wyginięcie ludzkości - Gdybyśmy miały czekać, aż oni zechcą mieć dzieci ludzkość by wymarła – słyszałam od kolejnych osób, gdy wkroczyłam w wiek, w którym kobiety zdanie "pragnę zostać matką" mają wypisane na czole. - Jak to nie czekać? Przecież to musi być wspólna decyzja dwojga kochających się ludzi – rzucałam kolejnym (często starszym) osobom idealistyczne gatki, a one się wtedy tylko tak dziwnie uśmiechały. Zupełnie, jakby chciałby powiedzieć "Kiedyś zrozumiesz". Marzenia o wspólnym planowaniu dziecka a rzeczywistość Któregoś jesiennego wieczoru popijając z koleżanką grzane wino, zwierzyłam się: "Chciałabym już mieć dziecko". - Dlaczego więc go sobie nie zrobisz? - zapytała zdziwiona Anka, matka dwójki dzieci. - Bo on mówi, że nie jest jeszcze gotowy . Wiesz, tłumaczy, że nie mamy własnego mieszkania, stabilnej sytuacji finansowej itp. - I??? - nie rozumiała Anka, kontynuując – Naprawdę chcesz czekać, aż on to wszystko osiągnie? A jeśli mu się nie uda (czego oczywiście mu i tobie nie życzę)? Lub zrobi to za 10 lat? Twój zegar biologiczny tyka ! Marta, słyszę głośne tik-tak-tik-tak. To już pora, jeśli tego chcesz. - Ale ja go kocham, nie mogłabym zrobić czegoś wbrew jemu. Zdradź lepiej, jak ty swojego namówiłaś – rzuciłam pełna nadziei na usłyszenie romantycznej opowieści. - Przestałam brać pigułki, a potem pokazałam mu test ciążowy. Jak każda. - dodał niewzruszona Anka. Mąż to partner do rozmów na każdy temat czy dawca nasienia? Czy decyzja o posiadaniu dziecka powinna należeć tylko do kobiety? Starsze ciotki, babki utwierdzały mnie, że dawniej tylko i wyłącznie kobiety o tym decydowały, nie pytając mężczyzn o zdanie. Sugerowały, że rozmawianie o tym z mężczyzną było wręcz nie na miejscu. Przerażało je modne obecnie późne macierzyństwo i czekanie na moment, aż mężczyzna...
Godzenie pracy z życie rodzinnym nie jest proste, jak wiele osób chciałoby nas przekonać, ale nie jest też niewykonalne. Badanie przeprowadzone wśród ponad 2 tys. rodziców obu płci, przeprowadzone przez amerykański Pew Research Center, nie pozostawia złudzeń: zarówno pracujące matki, jak i ojcowie, mówią, że wymaga to wysiłku i wyrzeczeń. Jednak – co zapewne nikogo nie dziwi i przykro mi, że nie mam dla was, drogie mamy, dobrych wiadomości – matkom jest trudniej niż ojcom. Za to wiem kiedy – bez względu na płeć – jest łatwiej i chętnie się z wami tą wiedzą podzielę: może wasz powrót do pracy będzie dzięki temu łatwiejszy! Pracujące mamy mają trudniej? Sytuacja kobiet na rynku pracy jest być może lepsza niż jeszcze 20-30 lat temu, ale i tak analizy nie pozostawiają złudzeń: kobiety nadal zarabiają mniej od mężczyzn zatrudnionych na tych samych stanowiskach i to matki częściej niż ojcowie (jak wynika z raportu Pew) uważają, że posiadanie dzieci utrudnia awans w pracy . Z obojga zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin rodziców to nadal częściej mężczyzna zarabia więcej, to samo dotyczy tylko 22 proc. ankietowanych przez Pew kobiet. I chociaż dochód na osobę w rodzinach, w których pracuje oboje rodziców są średnio wyższe niż te, w których aktywny zawodowo jest tylko jeden rodzic, to ponad połowa ojców i matek przyznaje, że znalezienie równowagi pomiędzy życiem rodzinnym a zawodowym jest trudne (14 proc, mówi, że to bardzo trudne, a 42 proc., że dość trudne). Nieco częściej niż mężczyźni skarżą się kobiety, ale różnica nie jest zbyt znacząca. Jeśli boisz się, że nie dasz rady , rozważając swój powrót do pracy, pomyśl: tylko jedna matka na pięć mówi, że jest jej bardzo trudno pogodzić pracę z rodziną. No dobrze, może to aż jedna na pięć, ale zobacz, jaka duża szansa, ze znajdziesz się w tej czwórce, prawda? Zobacz...
