Przygotowując domowe przetwory na zimę, masz do wyboru co najmniej 6 technik. W zależności od tego, czy przetwarzasz warzywa czy owoce, czy chcesz zrobić słodkie czy słone przetwory, możesz wykorzystać: pasteryzację, janginizację, mrożenie, kiszenie, marynowanie, suszenie. Na czym konkretnie polegają te sposoby na przetwarzanie warzyw i owoców?
Pasteryzacja ma na celu zniszczenie drobnoustrojów, a polega na gotowaniu słoików z przetworami w wodzie (tzw. pasteryzacja na mokro), co powoduje, że nad powierzchnią przetworu tworzy się próżnia, a pokrywki zasysają się. Zwykle pasteryzuje się tak kompoty, konfitury, dżemy, galaretki. Oprócz pasteryzacji ich trwałość zapewnia cukier i kwas zawarte w owocach lub dodane do przetworów (np. sok z cytryny). Do przetworów z warzyw dodaje się sól (im mniej, tym lepiej).
Jak to zrobić? Na dnie garnka ułóż drewnianą kratkę lub złożoną na czworo ściereczkę. Nalej wody do wysokości połowy słoika. Nakryj garnek pokrywką i gotuj słoiki – małe 15 minut, większe 30 minut od zagotowania. Odczekaj, aż woda przestanie wrzeć i wyjmij słoiki. Zamiast pasteryzować na mokro, możesz też pasteryzować na sucho: do gorących słoików nałóż pod sam wierzch gorący dżem lub konfitury. Po zakręceniu i odwróceniu ich do góry dnem nakryj je kocem i zostaw do ostygnięcia. To metoda szybsza i skuteczniejsza. Zanim odstawisz dżem do piwnicy czy szafki z zapasami, sprawdź, czy pokrywka się zassała – można to stwierdzić po wgłębieniu na jej środku, nie powinna sprężynować.
To duszenie warzyw, ale też owoców we własnych sokach z dodatkiem soli – w ten sposób unika się dodawania cukru do przetworów z owoców, co sprawia, że są zdrowsze. Wbrew pozorom sól pozwala wydobyć z owoców słodycz, powoduje, że puszczają sok, zachowują naturalny kolor i walory smakowe. Sól sprawia też, że przetwory się lekko żelują. Do przetworów owocowych dodaje się niewielką ilość soli (zbyt duża ilość sprawi, że owoce staną się słodko-kwaśne), a owoce muszą być świeże, dojrzałe i słodkie.
Jak to zrobić? Umyj, obierz i pokrój owoce. Włóż do garnka, lekko posól, postaw na małym ogniu i pozwól im się dusić. Następnie włóż owoce do wyparzonych słoików, zakręć i pasteryzuj na mokro 15–25 minut – w zależności od wielkości słoika – lub na sucho.
Zobacz też: Czy janginizacja jest zdrowa? Wyjaśnia dietetyk
Mrozić możesz zarówno warzywa, jak i owoce, jeśli tylko masz odpowiednio duży zamrażalnik. Mrożone owoce zachowują nawet 80 proc. wartości odżywczych świeżych – dobrze zachowuje się witamina C i składniki mineralne. Zaletą mrożenia owoców jest to, że nie trzeba już do nich dodawać żadnych, nawet naturalnych, substancji konserwujących, np. cukru, octu. Najlepiej mrozi się drobne owoce: truskawki, wiśnie, śliwki, porzeczki, agrest, jagody, maliny.
Jak to zrobić? Porcje owoców włóż do szczelnych woreczków na mrożonki. Wygodnie jest mrozić niezbyt duże porcje – łatwiej je zamrozić, a potem rozmrozić żądaną ilość. Drobne owoce (np. jagody, porzeczki) dobrze jest zamrażać rozsypane luzem na tacce – w ten sposób zachowają swój kształt i nie posklejają się. Gdy stwardnieją, trzeba je wsypać do woreczka lub szczelnego pojemnika. Najlepiej zamrażać owoce partiami, mrożąc małe porcje w jak najkrótszym czasie i w jak najniższej temperaturze.
Najczęściej kisi się ogórki, kapustę, buraki. Warzywa zalewa się soloną wodą z przyprawami, a w procesie naturalnej fermentacji bakterie produkują konserwujący kwas mlekowy. Bakterie mlekowe to beztlenowce – nie tolerują dostępu powietrza. Kiszonka uda się, jeśli przez ugniatanie i ubijanie usuniesz z produktu tlen. Kiszonki dojrzewają około czterech tygodni, można je przechowywać do pół roku.
Jak to zrobić? W letniej wodzie rozpuść sól, wyparz słoiki lub naczynie do kiszenia i ułóż w nich ciasno umyte ogórki. Pomiędzy ogórki włóż ząbki czosnku, kawałek korzenia chrzanu, łodygi kopru. Całość zalej słoną wodą tak, by ogórki i przyprawy były przykryte wodą. Słoiki zakręć, a naczynie zakryj talerzykiem i obciąż – ogórki też muszą być pod wodą. Pilnuj, by warzywa i przyprawy nie dotykały nakrętek.
Polega na gotowaniu warzyw lub owoców w occie rozcieńczonym wodą z solą, cukrem, przyprawami. Marynować można wszystkie warzywa, np. cebulki, korniszony, paprykę, dynię, małą kukurydzę lub grzyby, ale i owoce, np. śliwki, gruszki. Przetworów zawierających ocet, choć są domowe, nie powinny jeść małe dzieci czy kobiety w ciąży, bo nadmiar octu w diecie może powodować anemię.
Jak to zrobić? Umyte i pokrojone warzywa lub owoce (nie zawsze trzeba je kroić) ułóż w słoiku i zalej wodą zmieszaną z octem, solą, cukrem. Dodaj przyprawy: koper, ziele angielskie, liść laurowy, czosnek. Pasteryzuj przez kilkanaście minut.
Polega na odparowaniu wody: na słońcu, w domowym piekarniku lub w elektrycznej suszarce. Suszyć można warzywa, owoce, grzyby, zioła. Nie będą zawierały substancji dodatkowych jak te ze sklepu.
Jak to zrobić? Przed suszeniem owoce i warzywa umyj, obierz, wydryluj, jeśli trzeba. Warzywa warto zblanszować (wrzucić do wrzątku na trzy minuty) i opłukać zimną wodą. Potem już tylko susz: na słońcu, w specjalnej suszarce lub piekarniku (maksymalnie w 40–50ºC).
Aby przetwory były naprawdę wysokiej jakości, czyli miały odpowiednią konsystencję, aromat, kolor i wartości, powinnaś wiedzieć kilka rzeczy. Wybierz odpowiednie składniki na przetwory Sięgaj tylko po te owoce i warzywa , które są zdrowe (bez zdrapanej skórki czy śladów obicia lub nadgnicia), dojrzałe i świeże. Najlepiej przygotowywać zapasy, wybierając plony z ekologicznych upraw albo z własnego ogródka. Wtedy mamy pewność, że nie leżały długo w skrzynkach czy chłodniach. Podczas zakupów zwróć uwagę na kolor warzyw i owoców , te o pięknej i intensywnej barwie są najbogatsze w składniki odżywcze. Umyj je dokładnie przed przygotowaniem. Drobne owoce najlepiej wymoczyć chwilę w wodzie. Dzięki temu „nieproszeni lokatorzy” z pewnością uciekną z owocu, a piasek ze wszystkich zakamarków opadnie na dno zlewu czy miski. Dopiero po tym wszystkim można przepłukać je na durszlaku. Przygotuj naczynia zanim kupisz owoce, czy warzywa Słoiki umyj w gorącej wodzie z detergentem, wypłucz je i wytrzyj. Oddziel małe słoiczki na dżemy od dużych (litrowych), które przydadzą się np. na ogórki. Sprawdź wszystkie pokrywki, czy nie są zardzewiałe, a ich wewnętrzna strona się nie kruszy. Nawet najmniejsza nieszczelność sprawi, że przetwór się zepsuje. Potrzebne ci też będą stalowe lub plastikowe miski do mycia i układania owoców. Jeśli będziesz przygotowywać dżem, naszykuj płaski, szeroki garnek stalowy o pojemności 3–4 litrów. Do robienia powideł i smażenia konfitur przyda się rondel z grubym dnem lub duża patelnia (o średnicy ok. 40 cm). Naszykuj wszystkie potrzebne akcesoria kulinarne Do krojenia warzyw i owoców używaj nierdzewnych noży (żelazo niszczy witaminy, np. witaminę C). Do przecierania składników potrzebne będzie sito o drobnych oczkach, drewniana pałka i przecierak. A jeśli przygotowujesz przetwory z wiśni, przyda się...
Aronia (z łac . Aronia melanocarpa ) to owoc, z którego można przygotować niezwykle szeroki wybór przetworów na zimowe wieczory. Jest nie tylko smaczna, ale i bardzo zdrowa – wykazuje wiele właściwości leczniczych. Zobacz, co można z niej zrobić. Nie jest to wcale trudne, przekonaj się! Właściwości aronii Aronia, ze swoim specyficznym, nieco cierpkim smakiem bywa niedoceniana w naszym kraju. To duży błąd, gdyż jej właściwości prozdrowotne są ogromne i uważana jest za jedno z najzdrowszych owoców świata. Pomaga w leczeniu: nadciśnienia , wysokiego cholesterolu, wzmacnia naczynia krwionośne, chroni przed bakteriami, wirusami i grzybami, rakiem, miażdżycą. Zawiera dużo: witamin (C, E, PP, B1, B2 i B6), kwasu foliowego , soli mineralnych, makro i mikroelementów ( żelaza, wapnia , miedzi, manganu, jodu, boru), przeciwutleniaczy (pomagają zwalczać wolne rodniki, zmniejszając ryzyko powstania komórek rakowych), Zawarte w aronii bioflawonoidy - rutyna i antocyjany - pozytywnie wpływają na: oczy (usprawniają pracę naczynek krwionośnych w oku, chroniąc przed zaćmą, jaskrą i innymi chorobami wzroku), odporność organizmu (mają działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne i antyzapalne), wygląd skóry. Aronia polecana jest dla osób pracujących przed komputerem – jej owoce niwelują szkodliwe skutki promieniowania z monitorów. Czy można jeść przetwory z aronii w ciąży? Przetwory z aronii, ze względu na swoje właściwości prozdrowotne mogą spożywać kobiety w ciąży. Ale w umiarkowanych ilościach , ze względu na dodawany do nich cukier. Przyszłe mamy muszą uważać na słodzone produkty, gdyż ich spożycie może przyczynić się do rozwoju cukrzycy ciążowej . W trakcie karmienia piersią nie ma przeciwwskazań do spożywania przetworów z aronii. Przetwory z aronii dobre dla dzieci? Nie...
Czarny bez zawiera wiele cennych witamin, dlatego warto po niego sięgnąć w trakcie leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Jego czarne jagody świetnie nadają się na różnego rodzaju soki, dżemy lub konfitury. Owoce tej rośliny dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Po zbiorze koniecznie trzeba odrzucić niedojrzałe owoce, zachowując do zrobienia przetworów tylko najciemniejsze jagody. Te jaśniejsze, zielonkawe zawierają glikozyd – sambunigrynę, która może wywołać lekkie zatrucie objawiające się nudnościami, a także wymiotami. Spis treści: Przepisy na przetwory z czarnego bzu Dlaczego warto jeść przetwory z czarnego bzu Kto może jeść przetwory z czarnego bzu Przepisy na przetwory z czarnego bzu Przetwory z owoców czarnego bzu zazwyczaj się gotuje i słodzi: tak przygotowane nie są kwaśne ani gorzkie. Ponieważ bez zawiera mało pektyn, przetwory z niego są „lejące’’, dlatego, jeżeli chcesz otrzymać gęsty dżem lub marmoladę, powinnaś dodać do owoców czarnego bzu inne owoce zawierające sporo pektyn , np. jabłka, gruszki lub pigwę. Ewentualnie możesz dłużej gotować przetwór (zredukuje się zawarta w nim woda), ale w ten sposób stracisz więcej wartości odżywczych owocu. 1. Dżem z czarnego bzu Składniki: 1 kg dojrzałych owoców czarnego bzu, 1 kg cukru, 1 szklanka wody. Przygotowanie: 1. Owoce czarnego bzu oczyść z twardych części, umyj i wrzuć do garnka, zalewając je szklanką wody. 2. Gotuj na małym ogniu, a kiedy owoce puszczą trochę soku, dodaj cukier. 3. Mieszaj, aż dżem nabierze gładkiej, gęstej konsystencji. 4. Przełóż dżem do szklanych słoiczków i pasteryzuj przez 15 minut. 5. Odwróć słoiki do góry dnem i poczekaj do wystygnięcia. 6. Przenieś dżem do chłodnej piwnicy. 2. Marmolada z czarnego bzu z dodatkiem jabłek Składniki: 1 kg dojrzałych owoców czarnego bzu, 1 kg...
