Adwent: co to jest, kiedy się zaczyna i kończy w 2023 roku? Zwyczaje i symbole adwentu
Co to jest adwent? Najprościej mówiąc, to wyjątkowy dla katolików czas poprzedzający święta Bożego Narodzenia. Obejmuje on cztery niedziele przypadające przed 25 grudnia. Adwent dla osób wierzących stanowi czas duchowych przygotowań. A jednak osoby niewierzące również chętnie korzystają z niektórych symboli i zwyczajów adwentowych, np. stawiają na stole wieniec i pieką pierniczki.
Adwent dla chrześcijan to wyjątkowy czas przygotowań do świąt wspominających narodzenie Pana Jezusa. Cztery tygodnie, które pozostały do Wigilii, nie oznaczają jednak postu, a radosne oczekiwanie na Boże Narodzenie.
Z adwentem związane są też pewne zwyczaje i symbole. Niektórzy przygotowują sobie liczne postanowienia adwentowe, które mają zamiar wypełniać przez cały grudzień, aż do świąt.
Spis treści:
Słowo „adwent” oznacza „przyjście” (od łac. adventus). O tym, co to jest adwent, mówi również inne tłumaczenie tego słowa, czyli: „zbliżanie się”. Chrześcijanie w adwencie oczekują nie tylko na święta upamiętniające narodziny Jezusa, lecz także na powtórne jego przyjście, które ma nastąpić zgodnie z biblijną zapowiedzią.
W kościele katolickim kapłan podczas mszy ma fioletowy ornat, a w kościołach ewangelickich materiałem w tym kolorze przykrywa się ołtarz. Wyjątek pojawia się w trzecią niedzielę adwentu – wówczas ksiądz zakłada ornat w kolorze różowym.
Adwent zaczyna się dokładnie w niedzielę poprzedzającą trzy kolejne niedziele przed Bożym Narodzeniem, a kończy w Wigilię o zmierzchu. Niektórzy uważają, że adwent trwa od 1 do 24 grudnia, ale nie zawsze musi tak być. Jest to po prostu okres mieszczący cztery niedziele przed 25 grudnia (czyli Bożego Narodzenia).
Kiedy zaczyna się adwent 2023? Pierwsza niedziela adwentu w 2023 wypada 3 grudnia. I potrwa — zgodnie z tradycją — do 24 grudnia. Zgodnie z tradycją skończy się wraz z chwilą, gdy zasiądziemy z bliskimi do wigilijnej wieczerzy.
Dlaczego adwent trwa cztery tygodnie? W V w. n. e. adwent trwał 40 dni, jednak w VI wieku jeden z papieży uznał, że wystarczy obchodzić adwent przez 4 tygodnie. Być może dlatego, by oczekiwanie na Boże Narodzenie było krótsze, a przez to bardziej intensywnie przeżywane?
Jak śpiewamy w jednej z kolęd, Jezus jest zbawcą "cztery tysiące lat oczekiwanym" – być może też stąd wzięła się początkowa liczba 40 dni, a następnie 4 tygodnie adwentu. Zgodnie z przyjętym zwyczajem — jeden tydzień miałby symbolizować jedno tysiąclecie oczekiwania na narodzenie Jezusa.
Każda z czterech niedziel adwentu oznacza etap oczekiwania na narodzenie Jezusa.
- I niedziela adwentu — dzień, w którym rozpoczyna się adwent, wierni zapalają wówczas pierwszą z czterech świec adwentowych, zwaną Świecą Nadziei (lub Świecą Proroka), wspominamy wówczas proroków, którzy zapowiedzieli przyjście Chrystusa na ziemię,
- II niedziela adwentu — poświęcona jest miejscu, w którym Jezus przyszedł na świat, czyli Betlejem; zapala się wówczas świecę zwaną Świecą Pokoju (lub Świecą Betlejem),
- III niedziela adwentu — zwana Gaudate (czyli: Radujcie się), zapala się wówczas Świecę Radości, zwaną też Świecą Pasterzy,
- IV niedziela adwentu — upamiętnia aniołów, którzy objawili się przy narodzeniu Jezusa, w ten dzień zapala się czwartą, ostatnią świecę, zwaną Świecą Miłości lub Świecą Aniołów.
Adwent jako czas oczekiwania i refleksji jest dla wielu dobrym momentem do zmiany niechlubnych przyzwyczajeń i trenowania silnej woli. Postanowienia adwentowe bardzo mogą w tym pomóc. Do najpopularniejszych należą:
- ograniczanie korzystania z telefonu i internetu,
- zrezygnowanie z drobnych przyjemności, np. słodyczy, unikanie używek,
- dbanie o lepsze wykorzystywanie czasu, o bliższe relacje z rodziną.
W niektórych szkołach ciekawe zadania adwentowe na każdy dzień proponują pedagodzy i psycholodzy szkolni. Np. dziś przytul mocno swoje dziecko i powiedz mu, jak bardzo je kochasz.
Adwent z racji tego, że jest symbolicznym oczekiwaniem na powtórne przyjście Chrystusa, obfituje w symbole. Najpopularniejszym z nich jest wieniec adwentowy, który stoi na stole w wielu domach. Innym symbolem adwentowym jest lampion, który zabiera się ze sobą na msze zwane roratami. Podczas adwentu kolorem, który dominuje w kościele, jest fiolet.
Jakie jeszcze są symbole adwentu? Można do nich zaliczyć również wszystkie dobre uczynki, o które postaramy się podczas oczekiwania na Boże Narodzenie.
Ale najbardziej uwielbianym przez dzieci symbolem jest kalendarz adwentowy, który kryje w sobie różne smakołyki i drobne upominki (choć od kilku lat coraz bardziej popularne stają się też kalendarze z zadaniami).
Głównym zwyczajem adwentowym praktykowanym w kościele katolickim są roraty. To specjalne msze odbywające się wcześnie rano od poniedziałku do soboty. Ponieważ odprawiane są o świcie, zwykle chodzi się na nie z lampionem adwentowym albo świecą, zwaną roratką. W niektórych parafiach roraty odprawiane są wieczorami.
Prócz tego, już na kilka tygodni przed adwentem w sklepach stacjonarnych i internetowych pojawiają się oferty kalendarzy adwentowych dla dzieci i dorosłych. Składają się one z tylu upominków-niespodzianek, ile dni liczy adwent. Mogą być to czekoladki, ale też zabawki (np. figurki z popularnych bajek dla dzieci) lub kosmetyki. A w przypadku książek — opowieści na każdy adwentowy dzień. W związku z tym, że początek adwentu ma miejsce w okolicach mikołajek — kalendarze adwentowe coraz częściej pełnią funkcję mikołajkowego upominku.
Wśród świeckich zwyczajów adwentowych króluje pieczenie pierniczków, które warto robić już na początku grudnia, by na święta były idealnie miękkie i smaczne. W pewnym sensie zwyczajem adwentowym jest też przygotowywanie ozdób choinkowych. W niepamięć odchodzi powoli zwyczaj adwentowy określany jako „szara godzina” – czas, kiedy zapadający zmrok wyznaczał moment, gdy domownicy zbierali się, by rozmawiać, słuchać opowieści, śpiewać lub czytać na głos książki.
Jednym z dawniejszych zwyczajów adwentowych jest również gra na ligawach (drewnianych instrumentach w kształcie długiej trąby). W wielu miejscowościach w czasie adwentu organizowane są koncerty, podczas których zebrani mogą posłuchać gry na ligawach.
Zobacz także: 9 sposobów, by umilić dziecku oczekiwanie na święta
Choć mówi się o ostatkach przed adwentem, sam adwent nie oznacza postu. Tym samym nie ma więc oficjalnego zakazu uczestniczenia np. w imprezach tanecznych. Pójście na taką zabawę nie jest grzechem zgodnie z nauczaniem kościoła katolickiego. Ważne jednak, by pamiętać, że ma to być przede wszystkim czas refleksji i zastanowienia się nad tym, co jest naprawdę ważne. Mamy się radować, ponieważ wyczekiwane święta Bożego Narodzenia są przecież bardzo radosne.
Zobacz też:
