Cukrzyca ciążowa - zagrożenia, skutki, powikłania

Cukrzyca ciążowa może powodować zagrożenia, zarówno dla dziecka, jak i mamy. Jest ona związana ze zmianami hormonalnymi i zazwyczaj mija po porodzie. Nie wolno jednak jej lekceważyć, gdyż skutki cukrzycy ciążowej mogą być bardzo niebezpieczne, mogą nawet doprowadzić do śmierci płodu.

Spis treści:

1. Cukrzyca ciążowa: zagrożenia
2. Cukrzyca ciążowa - skutki
3. Cukrzyca ciążowa - zagrożenie dla dziecka
4. Cukrzyca ciążowa - śmierć płodu
5. Mity na temat cukrzycy ciążowej
6. Fakty na temat cukrzycy ciążowej
7. Co sprzyja cukrzycy ciążowej?

Cukrzyca ciążowa: zagrożenia

Cukrzycę ciążową trzeba leczyć, by zmniejszyć zagrożenia, które się z nią wiążą. Czym grozi cukrzyca w ciąży? Skutki nieleczonej cukrzycy ciążowej, które mogą wystąpić u dziecka to:

• zahamowanie wzrostu płodu,
• makrosomia,
• hipoglikemia,
• niedobór żelaza,
• zaburzenia oddychania,
• ryzyko zmian zakrzepowych,
• zaburzenia neurologiczne,
• zaburzenia kardiologiczne,
• otyłość dzieci w życiu dorosłym.

Cukrzyca ciążowa - skutki

Nieleczona cukrzyca ciążowa może być niebezpieczna dla ciebie (sprzyja bowiem powstawaniu zakażeń układu moczowego, dróg rodnych). Zdarza się również, że cukrzyca nie ustępuje po porodzie. Może się okazać, że w czasie porodu noworodek, który jest wyjątkowo duży - nie mieści się w kanale rodnym. Dziecko po porodzie może mieć również głębokie niedocukrzenie (maluch jest przyzwyczajony do tego, że przy każdym posiłku otrzymuje duże ilości glukozy). Nadmiar cukru niekorzystnie wpływa również na pracę łożyska – może dojść nawet do zgonów wewnątrzmacicznych dzieci.

Cukrzyca ciążowa - zagrożenie dla dziecka

Faktem jest, że cukrzyca ciążowa wpływa niekorzystnie na zdrowie malucha, jednak ryzyko powikłań zdrowotnych u płodu jest tylko wtedy, jeśli cukrzyca zostanie zaniedbana. Wysoki poziom glukozy we krwi mamy oznacza wysoki poziom cukru u dziecka, a to może wywołać wady rozwojowe. Jakie są skutki cukrzycy ciążowej dla dziecka? Dzieci mam z cukrzycą są zwykle większe niż inne noworodki (ich waga może przekraczać 4 kg), bo insulina działa jak hormon wzrostu. Wtedy bardzo często poród kończy się cesarskim cięciem. Noworodki chorych na cukrzycę mam muszą być potem monitorowane, bo nagły spadek cukru po odcięciu pępowiny może wywołać u nich śpiączkę hipoglikemiczną. Badania pokazują również, że dzieci, które w okresie płodowym miały podwyższony poziom glukozy, częściej chorują na cukrzycę typu 1 i 2 jako dorośli.

Cukrzyca ciążowa - śmierć płodu

Nadmiar cukru niekorzystnie wpływa na pracę łożyska, które może stać się niewydolne. W tej sytuacji obserwowane są nawet zgony wewnątrzmaciczne dzieci. Do śmierci płodu dochodzi najczęściej w przypadku cukrzycy, która jest nieprawidłowo leczona. Do zgonu może dojść w każdym okresie ciąży. Do tej pory lekarze nie określili przyczyny śmierci płodu. Szacuje się, że u 30 proc. kobiet z nieleczoną cukrzycą ciążową w l trymestrze ciąży, dojdzie do obumarcia płodu.

Mity na temat cukrzycy ciążowej

1. Ze względu na ryzyko cukrzycy w ciąży nie wolno jeść cukru

MIT. Glukoza (cukier prosty) jest niezbędna. Powstaje z niej energia, dzięki której mogą funkcjonować wszystkie komórki ciała. W procesie tym pomaga insulina – hormon produkowany przez trzustkę. Jeżeli jednak trzustka nie jest w stanie wyprodukować insuliny lub nie wytwarza jej wystarczająco dużo, poziom cukru we krwi niebezpiecznie wzrasta – wtedy mówimy o cukrzycy ciążowej.

2. Cukrzyca ciążowa to bardzo częsty problem

MIT. Jedynie u 3-4% przyszłych mam działanie insuliny jest zaburzane lub wręcz niwelowane przez inne hormony ciążowe – głównie przez laktogen (potrzebny do produkcji mleka).

3. Cukrzyca pojawia się już na początku ciąży

MIT. Ujawnia się zwykle dopiero na przełomie drugiego i trzeciego trymestru, czyli ok. 24. tygodnia ciąży. Zazwyczaj ustępuje w ciągu 6-8 tygodni po porodzie. Niestety, połowa kobiet, które na nią chorowały, w przyszłości choruje na cukrzycę typu 2, charakteryzującą się niewłaściwym działaniem insuliny.

4. Przy cukrzycy ciążowej koniecznie trzeba przyjmować leki

MIT. Zazwyczaj dieta i ruch wystarczą, by obniżyć poziom cukru we krwi. Jedynie czasami potrzebna jest insulina w zastrzykach, ale o tym zadecyduje lekarz prowadzący ciążę.

Fakty na temat cukrzycy ciążowej

1. Cukrzyca w ciąży jest łatwa do wykrycia

FAKT. Każda przyszła mama ma robione testy z krwi pod kątem cukrzycy. Wykonuje się je dwa razy – na początku ciąży i między 24. tygodniem ciąży a 28. tygodniem ciąży. Podczas pierwszego sprawdza się ilość glukozy w krwi na czczo. Prawidłowy wynik to mniej niż 100 mg/dl. Na przełomie drugiego i trzeciego trymestru zostaniesz skierowana na wykonanie tzw. testu obciążenia glukozą. Polega on na dwukrotnym pobraniu krwi: na czczo oraz dwie godziny od wypicia roztworu wody z 75 g glukozy. Prawidłowy wynik po obciążeniu glukozą powinien wynosić poniżej 140 mg/dl. Gdy i on okaże się nieprawidłowy, oznacza to, że cierpisz na nietolerancję glukozy i musisz leczyć się z powodu cukrzycy ciążowej.

2. Kobieta z cukrzycą aż do porodu musi sprawdzać poziom cukru

FAKT. Jeżeli wykryto u ciebie cukrzycę, powinnaś regularnie badać poziom cukru. Obniżenie i unormowanie poziomu glukozy we krwi jest niezbędne dla bezpieczeństwa rozwijającego się płodu. Taką kontrolę można łatwo prowadzić w domu dzięki glukometrowi – urządzeniu przypominającemu długopis, którym nakłuwa się palec.

3. Przy cukrzycy w ciąży niezbędna jest specjalna dieta

FAKT. Dieta cukrzycowa w ciąży jest bardzo ważna, musisz uważać na to, co i ile jesz, oraz pilnować swojej wagi. Jedz 5–6 razy dziennie niewielkie, ale wartościowe posiłki. Najlepsze jest białe mięso, chude wędliny (z indyka), ryby. Zdrowe są produkty pełnoziarniste, niezbyt słodkie owoce (na pewno nie winogrona i banany), warzywa (zwłaszcza zielone, bo zawierają magnez, który pomaga we wchłanianiu cukru, obniżając jego poziom we krwi). Zrezygnuj z białego pieczywa, zastąp tłuszcze zwierzęce roślinnymi (nie jedz masła, przerzuć się na oliwę z oliwek i olej słonecznikowy). Unikaj też pokarmów wysokokalorycznych, zwłaszcza przekąsek, oraz cukru: słodycze, czekolada i ciastka odpadają! Pij dużo niegazowanej wody, najlepiej 2-2,5 litra dziennie.

4. Po zdiagnozowaniu cukrzycy w ciąży konieczna jest zmiana trybu życia

FAKT. Istotny przy cukrzycy jest ruch – w czasie ćwiczeń organizm wykorzystuje znajdującą się we krwi glukozę i poprawia jej transport do komórek. Wystarczy, że pięć razy w tygodniu zrobisz sobie półgodzinny spacer, a stężenie cukru w twojej krwi będzie dużo niższe. Doskonały jest także wysiłek uruchamiający wszystkie grupy mięśniowe, np. aerobik czy pływanie.

Co sprzyja cukrzycy ciążowej?

• Otyłość lub cukrzyca w rodzinie
• Pojawienie się cukrzycy w poprzedniej ciąży
• Wiek mamy powyżej 35. roku życia
• Duży przyrost masy ciała w pierwszym trymestrze.

Zobacz także:

• Cukrzyca w ciąży - dieta, jadłospis, produkty zakazane [DIETETYCZKA RADZI]
• Cukrzyca ciążowa - co to jest, objawy, normy, co jeść
• Objawy cukrzycy ciążowej: jak ją rozpoznać [OBJAWY]​

Konsultacja merytoryczna

dr n. med. Bożena Kowalska-Raczyńska

Specjalistka ginekologii i położnictwa, pracuje w klinice leczenia niepłodności Bocian