Co powinien umieć 5-latek – lista umiejętności

To, co powinien umieć 5-latek, jest punktem wyjścia do kształtowania podstawy programowej w przedszkolu dla dzieci pięcioletnich. W piątym roku życia dziecko powinno zdobyć szereg nowych umiejętności i udoskonalić te, które zdobyło na wcześniejszych etapach rozwoju. Dlatego program zajęć przedszkolnych obejmuje zadania i zabawy, które będą wspomagały rozwój i nabywanie umiejętności typowych dla pięciolatków. Poniżej lista czynności, wiedzy i umiejętności, jakie powinien opanować 5-latek.

Co powinien umieć 5 latek w przedszkolu?

W piątym roku życia dziecko powinno częściowo zdobywać umiejętności, które pomogą mu w przygotowaniu do szkoły. W kolejnym roku będzie te umiejętności doskonalił i zdobywał nowe. Oto, co powinien umieć 5-latek w poszczególnych obszarach rozwoju.

Rozwój ruchowy pięciolatka

Pięciolatek powinien:

nabywać nowe złożone umiejętności ruchowe, gdy ma taką możliwość (np. taniec, pływanie, jazda na rowerze)
potrafić biec w górę po schodach bez trzymania się poręczy
skakać na jednej nodze do przodu na dystansie 5 metrów
trafić piłką w tarczę kwadratową (o wymiarach 25 cm x 25 cm) z odległości 1 metra, zawieszoną na wysokości klatki piersiowej dziecka
trafić małą piłka do kosza z odległości 2-2,5 metra
mieć w pełni opanowane czynności samoobsługowe, np. zapinanie i odpinanie guzików
tworzyć rysunki tematyczne, a rysując uruchamiać nadgarstek
wykonywać precyzyjne ruchy dłonią i palcami, np. drzeć papier na kawałki i przyklejać w określonym miejscu
mieć prawidłowo ukształtowany chwyt pisarski
wycinać nożyczkami różne kształty (np. koło, kwadrat)
kolorować kolorowanki dla dzieci bez wychodzenia za linie
lepić z plasteliny proste kształty tematyczne.

Percepcja wzrokowa pięciolatka

5-latek powinien:

potrafić wskazać brakujący element na obrazku
uzupełnić brakujący element w logicznym szeregu
wskazać różnice na dwóch podobnych obrazkach
narysować trójkąt i inne złożone z figur geometrycznych kształty (np. koło wpisane w kwadrat) według wzoru
zapamiętywać układ 4-5 elementów i określić, którego brakuje
złożyć prostokąt z dwóch trójkątów, mając na wzór prostokąt
z pamięci nawlec na sznur 7 korali o dwóch rożnych kolorach lub kształtach według wcześniej pokazanego wzoru
odróżniać i nazwać kilkanaście kolorów.

Percepcja słuchowa pięciolatka

5-latek powinien:

rozpoznawać różnorodne dźwięki z najbliższego otoczenia i potrafić określić ich źródło
określać natężenie dźwięków i tonację: głośne, ciche, wysokie, niskie
rozpoznawać dźwięki prostych instrumentów, np. bębenek, cymbałki, trójkąt
odtwarzać krótki 4-5 elementowy układ dźwięków, np. 2 stuknięcia, przerwa, 1 stuknięcie, przerwa, 3 stuknięcia
przedstawiać zasłyszany rytm za pomocą symboli, np. ustawia klocki w takiej odległości od siebie, aby zilustrować układ rytmiczny
dobierać rym do podanego wyrazu
powtarzać ze słuchu ciąg 4-5 liczb oraz kilkuwyrazowe zdanie
dzielić wyrazy na sylaby i składać wyrazy z podanych sylab
rozpoznawać głoski na początku i na końcu wyrazu
dobierać obrazki, których nazwy zaczynają się lub kończą tą samą głoską
recytować z pamięci.

Rozwój mowy pięciolatka

Pięciolatek powinien:

wymawiać już wszystkie głoski (jeżeli nie wymawia jeszcze głoski r wymaga pomocy logopedycznej)
budować krótkie logiczne wypowiedzi, np. opowiadać, co zdarzyło się wcześniej, co będzie potem
zauważać wieloznaczność wyrazów, rozumieć znaczenie niektórych związków frazeologicznych
dostrzegać podobieństwo w brzmieniu wyrazów lub ich cząstek, tworzyć rymy
zadawać dużo pytań
opisywać obrazki o bardziej złożonej treści: wymieniać czynności osób, proste relacje przestrzenne (np. pod krzesłem schował się kotek), próbować nadawać tytuł obrazkom.

Umiejętności matematyczne pięciolatka

Pięciolatek powinien:

klasyfikować obiekty wg położenia, wyglądu, przeznaczenia
tworzyć krótkie 3-elementowe szeregi obrazków połączonych logicznie (np. pani, konewka, kwiat)
tworzyć kolekcje przedmiotów z obiektem centralnym, np. lalka – sukienka, buciki, kapelusik
rozróżniać liczenie błędne od prawidłowego, wymienić wiele kolejnych liczebników
wskazać, w którym zbiorze jest więcej elementów, rozumieć pojęcie „tyle samo”.

Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni pięciolatka

Pięciolatek powinien:

znać określenia dotyczące stronności swojego ciała (może jeszcze się mylić w pokazywaniu, która strona jest lewa, a która prawa)
rozumieć określenia mówiące o położeniu przedmiotów w przestrzeni w stosunku do własnego ciała (np. na prawo, na lewo, naprzeciw, za, pod, obok
ustalać wynik dodawania lub odejmowania, licząc obiekty
wiedzieć, że ostatni wymieniony liczebnik określa wynik dodawania lub odejmowania.

Rozwój emocjonalno-społeczny pięciolatka

5-latek powinien:

myć twarz i zęby bez pomocy, ubierać się samodzielnie
brać udział w grach z elementami współzawodnictwa
używać w odpowiednich sytuacjach zwrotów grzecznościowych typu: proszę, dziękuję, przepraszam
mieć ulubionego kolegę/koleżankę
wykonać złożone polecenia (trzyetapowe)
słuchać, gdy mówi ktoś inny
nie płakać podczas rozstania z rodzicami;
opanowywać agresję i gniew, przynajmniej częściowo.

U pięciolatków pojawia się też pełna zdolność do zabaw tematycznych, a zabawa staje rozbudowana i zorganizowana w ciąg zdarzeń.

Źródło: „Diagnoza i wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka w wieku przedszkolnym” K. Skarbek, I. Wrońska

Jak wspomagać rozwój pięciolatka: