W "Po drugiej stronie okna..." przed oczami czytelnika roztacza się panorama życia Starego Doktora – czytamy o jego dzieciństwie, początkowo dostatnim, potem trudniejszym, dalej o studiach medycznych, umiłowaniu do literatury pięknej i jego naturze społecznikowskiej. Opowiada o Domu Sierot, jego nieletnich mieszkańcach, zasadach i przekonaniach Korczaka dotyczących wychowania i w ogóle dzieciństwa. Stąd prosta droga do zrozumienia przenikliwej myśli Starego Doktora, którą powinni znać zarówno dzieci, jak i dorośli.
Bo Korczak to nasza chluba narodowa – człowiek, który wyprzedził epokę, a i dzisiejsza za nim nie nadąża. Postulował, aby dziecko traktować jak każdą inną istotę, przestrzegał przed przemocą fizyczną i psychiczną, nawoływał, aby pielęgnować jego charakter, a nie łamać go. Stary Doktor uprzytomnia też nam, dorosłym, że wychowanie to nie słodycz i beztroska, lecz pokora, cierpliwość i odwaga w relacji z dzieckiem. Maluch w pedagogice autora "Króla Maciusia I" jest istotą wielowymiarową – bywa przyjazny i agresywny, kłamie i mówi prawdę, tworzy i niszczy. "Człowiek" zamiast "dziecko" – tego pojęcia Korczak zdecydowanie częściej używa. I to jest kierunkowskaz dla dorosłego, aby odpowiedzialne traktował mniejszego.
Katarzyna Kubisiowska
Dżek Fulton chodzi do trzeciej klasy i marzy, aby zostać kupcem. Działa więc w uczniowskiej spółdzielni. Nic dziwnego, że do spraw związanych z pieniędzmi podchodzi z ogromną powagą. Nauczyciele są zachwyceni, koledzy patrzą z podziwem, a doświadczeni kupcy wspierają go na każdym kroku. Oby mu się tylko udało. Podpatruje innych, uczy się, liczy i kalkuluje . Któregoś dnia patrzy, a tu na rogu ulicy Długiej zamknięty jest sklep kolonialny. Dżek zawsze kupował tam słodycze. Były tu długie miętowe cukierki, które aż szczypią w język, a potem jak wciągnąć powietrze, to się tak zimno robi w ustach. Były tam cukierki z likierem i nadziewane w papierkach, większe migdałowe i małe różnokolorowe kulki. Były czekoladki na sztuki, różne figurki z cukru i czekolady, były całe worki orzechów laskowych, włoskich i amerykańskich. [...] No i teraz cały sklep zamknięty. Domyślił się Dżek, że coś się stało, ale dopiero Kaczor mu powiedział: - Właściciel sklepu zbankrutował. Fajnie się tego słucha. Mądry Stary Doktor umiał nie tylko dorosłym tłumaczyć trudne życiowe sprawy. Umiał je także objaśniać dzieciom. Dlaczego? Bo nie dostrzegał różnicy między dzieckiem a dorosłym, bo traktował dzieci z ogromną powagą. Zawsze i w każdej sytuacji. W tym roku mija siedemdziesiąt lat od Jego męczeńskiej śmierci w Treblince, do której towarzyszył swoim podopiecznym, bo chciał być z nimi do końca. Słuchając tej książeczki wspomnijcie Starego Doktora. Bankructwo małego Dżeka Autor: Janusz Korczak Wydawnictwo W.A.B. Czyta: Tomasz Sobczak CD-MP3 Czas nagrania 5 godzin i 14 minut Kącik małego czytelnika - sprawdź, jakie książki dla dzieci polecają inne mamy
Obiecywałam, że po ukazaniu się książki, na pewno wam o niej napiszę. Słowa dotrzymuję. Bo słowo, o czym wiecie nie tylko z książek Starego Doktora, to rzecz najwyższej rangi. W Józkach zresztą nie tylko słowo się liczy. Liczy się poczucie bezpieczeństwa, odróżnianie dobra od zła i przyjaźń. Książkę gorąco polecam i przedstawicielkom płci piękniejszej, bo o niej także jest mowa, i tej odrobinę brzydszej. Wakacje 1908 roku. Na kolonie do Wilhelmówki zjechało stu pięćdziesięciu chłopców, a każdy z nich to gejzer pomysłów, energii, wyobraźni. I najróżniejszych charakterów od tego idealnego po ten wymagający gruntownej naprawy. Dla większości z tej gromady ten kolonijny wyjazd był pierwszym wyjazdem za miasto, dla wielu była to pierwsza w życiu okazja uwolnienia się choćby na chwilę od ojca pijaka, a także do zjedzenia trzech posiłków dziennie. To prawda, że świat przedstawiony przez Janusza Korczaka idealny nie jest, bo problem goni problem, ale prawdą jest i to, że wielu kolonistów udaje się oszlifować, uładzić, opanować. To zasługa nie tylko oddanych wychowawców, ale i chłopców, którym takie normalne życie i dobre wzorce nagle zaczynają odpowiadać. Pewnie, że jeszcze w pierwszych dniach chłopcy potrafią nabroić, zniszczyć na przykład ptasie gniazdo, wyjeść z kolonijnej spiżarni miód, ale już pod koniec pobytu tych incydentów prawie nie ma. A jeśli nawet się zdarzają, to sąd z kolonii złożony z chłopców z winnym odpowiednio się policzy. Wszystko jak w prawdziwym sądzie, tylko kary bardziej wyszukane. Powiecie pewnie, cóż to za kolonie, na których nie ma dziewczyn. Ależ są, i to niemalże za płotem. Z kolonią chłopaków sąsiaduje bowiem Zofiówka, obóz dla dziewcząt. Jak dziewczyny, to i pierwsze miłości. Tak, ale o tym już w powieści. Nie myślcie jednak, że z kart książki wieje nudą i tanią dydaktyką, bo niby cóż mądrego...
Dzień Dziecka to piękne święto, ale Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka, w swoim liście zwraca uwagę rodzicom, opiekunom i wychowawcom, że to nie prezenty są w tym dniu najważniejsze – tylko prawa dziecka. Nie wszystkie maluchy mogą się cieszyć z przestrzegania ich praw. Nadal w Polsce, w XXI wieku żyją dzieci, które są pozbawiane podstawowych praw: prawa do szacunku, do bezpłatnej i godnej opieki zdrowotnej, prawa do wychowania w szczęśliwej i dobrze funkcjonującej rodzinie. To właśnie na ich los zwraca uwagę Marek Michalak: List Marka Michalaka do Rodziców, Opiekunów i Wychowawców: „Wielce Szanowni Państwo, 1 czerwca to moment, w którym tradycyjnie kieruję do Was kilka słów w sprawie najistotniejszej – dzieci. Międzynarodowy Dzień Dziecka to święto wszystkich dzieci: szczęśliwych, uśmiechniętych i tych, które w samotności, ukradkiem ronią łzy w beznadziejnym oczekiwaniu na kolejny cios; tych cieszących się z każdej chwili spędzonej z rodziną i tych, które nigdy nie kryły się w ramionach bliskich; tych, które skaczą wysoko do góry w radości z otrzymanych prezentów, jak i tych, dla których każdy spokojny dzień jest jak spełnione marzenie; tych znających poczucie bezpieczeństwa i tych, które ciągle, będąc w drodze, szukają wolności od strachu . W tym dniu, ale nie tylko, żadne z nich nie może być same, każde dziecko powinno poczuć bliskość i troskę ze strony dorosłych – poczuć, że nie jest opuszczone przez najbliższych na bezludnej wyspie. Międzynarodowy Dzień Dziecka, jak i Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka (20 listopada) – oprócz chwil wspólnej radości - powinny być czasem refleksji nad dziecięcą podmiotowością, właściwym momentem na uzyskanie odpowiedzi na pytania: czy dla wszystkich dorosłych dzieci – jak dowodził Janusz Korczak – to już ludzie, czy dopiero nimi będą , czy należy im...
