Reklama

Polskie tradycje i zwyczaje to nieodłączny element naszej kultury. I chociaż potocznie uważane są za stałe i niezmienne, to wraz z upływem czasu zanikają, zmieniają swoje pierwotne znaczenie lub w ich miejsce pojawiają się nowe. Czy ktoś dzisiaj jeszcze celebruje wspólne darcie pierza?

Reklama

    Polskie zwyczaje i tradycje: wiosna

    • Dzień Kobiet – zgodnie z polskim zwyczajem ten dzień świętują wszystkie panie niezależnie od wieku. Jeszcze nie tak dawno święto było kojarzone z goździkiem i parą rajstop, obecnie coraz częściej Dzień Kobiet obchodzi się w przedszkolu.
    • Dzień Wiosny i związana z nim równonoc było wyczekiwanym świętem, które zwiastowało radość z budzącego się po zimie życia. Symbolicznie, jako pożegnanie z zimą topiono lub palono słomianą kukłę, a także po wsiach obnoszono gaik – przyzdobioną gałąź symbolizującą wiosnę i nowe życie. Obrzędom towarzyszył śpiew, zabawa i obdarowywanie się jedzeniem. Dziś Dzień Wiosny uczniom kojarzy się przede wszystkim z Dniem Wagarowicza, a przedszkolakom ze spacerem lub zabawami na świeżym powietrzu, ponieważ ze względu na ochronę środowiska nie praktykuje się już m.in. topienia marzanny.
    • Koszyczek wielkanocny – święcenie pokarmów jest związane z tradycją chrześcijańską, natomiast symbolika tego, co wkładamy do koszyczków, sięga czasów przedchrześcijańskich. Co istotne, do lat 30. XX wieku na wsiach, jak i majątkach szlacheckich wystawiano przed domostwa suto zastawione stoły i oczekiwano na przybycie księdza.
    • Zajączek wielkanocny to słowiański symbol budzącej się do życia przyrody. Z Wielkanocą utożsamiany jest dopiero od około XVII wieku, a do Polski dotarł nieco ponad 100 lat temu.
    • Lany Poniedziałek – tradycja oblewania się wodą nawiązuje do słowiańskiego kultu żywiołu wody i jej oczyszczającej mocy. Wraz z rozpowszechnieniem się katolicyzmu symbolika wody objęła także chrześcijańską symbolikę – zmywa grzech.
    • Prima Aprilis po łacinie oznacza „pierwszy kwietnia” i tego dnia, zgodnie ze świecką tradycją ludzie żartują, wygłupiają się i robią sobie psikusy. Geneza tego święta prawdopodobnie sięga starożytnego Rzymu i święta na cześć Fortuny, bogini szczęścia i nieszczęścia. Tego dnia tańczono, bawiono się i wygłupiano.
    • Święto Konstytucji 3 Maja to święto państwowe obchodzone na pamiątkę uchwalenia pierwszej spisanej konstytucji w Europie i drugiej na świecie. Wraz z upływem czasu stała się polskim symbolem niepodległości, suwerenności i istnienia narodu polskiego. Ten dzień to przypomnienie o tym, że Polacy powinni być dumni z historii swojego kraju.
    • Dzień Matki – w polskiej kulturze matka ma szczególne miejsce, a samo macierzyństwo jest nie tylko idealizowane, ale i gloryfikowane. Tego dnia dzieci, nawet te dorosłe, wręczają swoim mamom miłe upominki, aby przypomnieć im, jak bardzo są ważne w życiu rodziny.
    • Dzień Dziecka to święto, które ma za zadanie zwrócić uwagę na najmłodszych obywateli świata, przede wszystkim na prawa dziecka oraz kwestie edukacji i dostępu do opieki medycznej. Jednak zgodnie z polską tradycją, w tym dniu dzieci otrzymują mniejsze lub większe prezenty, a ten dzień jest dniem wspólnej zabawy i śmiechu.

    Polskie zwyczaje i tradycje: lato

    • Noc Kupały to współczesna, słowiańska alternatywa Walentynek. W dawnych czasach święto obchodzone w noc przesilenia letniego, czyli najkrótszą noc w roku (z 20 na 21 czerwca) było celebracją mocy ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości. To właśnie tej nocy młodzi ludzie szukali w lesie kwiatu paproci, który miał im zapewnić bogactwo i szczęście. Współcześnie organizowane są zabawy przy ognisku, czasem połączone z wręczaniem sobie małych upominków.
    • Noc Świętojańska to chrześcijańska odpowiedź na pogańską Noc Kupały. Święto obchodzone jest w noc wigilii św. Jana Chrzciciela (z 23 na 24 czerwca), którego postać jest także silnie wiązana z mocą wody. Z czasem Noc Świętojańska przejęła słowiańską obrzędowość, dodając nowe, chrześcijańskie znaczenie. Współcześnie Noc Świętojańska ma świecki charakter, najczęściej z tej okazji organizuje się festyny lub pokazy świateł.
    • Dzień Ojca – pierwszy polski Dzień Ojca świętowany był w Polsce w 1965 roku. Wpisujące się w tradycyjne wartości rodzinne święto to doskonała okazja, by podziękować tacie za jego obecność i miłość.
    • Dożynki, czyli słowiańskie Święto plonów było świętem, któremu towarzyszyła radość, zabawa po zakończeniu prac na roli. Celebrowano płodność ziemi i natury, a także dziękowano za plony. W czasach przedchrześcijańskich dożynki były obchodzone w jesienną równonoc 23 września. Współcześnie, ze względu na okres wakacyjny, z okazji dożynek organizowane są festyny w ostatnich tygodniach sierpnia.

    Polskie zwyczaje i tradycje: jesień

    • Święto ziemniaka – zgodnie z przekazami, od XIX wieku, wraz z upowszechnieniem się ziemniaka, tradycyjne społeczności wiejskie świętowały także zakończenie prac rolnych związanych z wykopem roślin okopowych, czyli tak zwane wykopki. Palono ogniska, śpiewano, tańczono i pieczono ziemniaki. W czasach PRL dzieci pomagały w pracach na roli w tzw. czynie społecznym. Obecnie coraz częściej kopanie ziemniaków staje się rozrywką i wiele gospodarstw ma w ofercie dedykowane dzieciom Święto ziemniaka.
    • Dzień Chłopaka nie ma długiej tradycji, ale jest świętem, które chętnie obchodzą uczniowie i przedszkolaki. W tym dniu wszyscy chłopcy otrzymują od koleżanek drobne upominki. To także doskonała okazja do wspólnej zabawy.
    • Dzień Nauczyciela to święto wszystkich pracowników oświaty. Obchodzony jest na pamiątkę powstania Komisji Edukacji Narodowej 14 października 1773 roku. W tym dniu zgodnie z tradycją uczniowie składają życzenia nauczycielom z podziękowaniem za ich trud i wkład w ich wychowanie i edukację.
    • Zaduszki – wywodzą się od przedchrześcijańskich wierzeń w zaświaty, zgodnie z tradycją ludową było określane także mianem dziady. Późnojesienne uroczystości ku czi zmarłych związane były z wiarą, że w nocy z 1 na 2 listopada dusze zmarłych powracają i błąkają się po świecie. Do końca XIX wieku istniał zwyczaj pozostawiania na progach domów jedzenia i alkoholu dla zbłąkanych dusz. Od XIV wieku Dzień Zaduszny został wpisany do kalendarza liturgicznego i obecni Zaduszki mają charakter przede wszystkim religijny.
    • Andrzejki to pogańskie święto obchodzone w wigilię św. Andrzeja. Pierwsze polskie wzmianki pojawiły się w połowie XV wieku, chociaż genezy dopatruje się w starożytnej Grecji. Zgodnie z tradycją, w tym dniu wróżono i zaklinano przyszłość, bawiono się oraz... swatano pary.

    Polskie zwyczaje i tradycje: zima

    • Mikołajki – to jednej z najbardziej oczekiwanych świąt, nie tylko przez dzieci. Od średniowiecza w nocy z 5 na 6 grudnia Mikołaj obdarowuje wszystkie dzieci prezentami. Zwyczaj ten wywodzi się od kultywowanego w kościele katolickim i prawosławnym dnia św. Mikołaja, biskupa Miry i do XIX wieku 6 grudnia był także dniem wolnym od pracy. Dziś postać św. Mikołaja stała się ikoną popkultury.
    • Choinka – najbardziej rozpoznawalny symbol Bożeno Narodzenia ma pochodzenie pogańskie. Zwyczaj dekorowania zielonych drzewek jako symboli wiecznego życia pojawił się w Polsce dopiero z końcem XVIII wieku. Wcześniej w chłopskich chatach ozdabiano owcami, orzechami i papierowymi ozdobami snopki siana.
    • Szopka bożonarodzeniowa – tradycja wywodzi się od ludowych jasełek, które w kościołach pojawiają się już od średniowiecza. Szopka jest przedstawieniem sceny przybycia Trzech króli do stajenki w Betlejem.
    • Dzień Babci ma już 57 lat, więc istnieje duże prawdopodobieństwo, że doczekał się wnucząt. Zgodnie z tradycją w tym radosnym i pełnym miłości dniu dzieci obdarowują swoje babcie drobnymi upominkami, laurkami, aby podziękować im za obecność.
    • Karnawał to czas poprzedzający Wielki Post, dlatego dawniej wiązał się z okresem folgowania sobie w jedzeniu, sięgania po mięsiwa i trunki. Obecnie karnawał to przede wszystkim czas zabawy, przede wszystkim bali i imprez tematycznych.
    • Tłusty czwartek to ostatni czwartek przed Wielkim Postem i tego dnia można się bezkarnie objadać. Dziś jemy przede wszystkim słodkie pączki, dawniej nadziewano je boczkiem, słoniną i skwarkami.
    • Ostatki, czyli zapusty to ostatnie dni karnawału (od tłustego czwartku do Środy Popielcowej) to czas największych zabaw. Zwyczaj ten powoli traci na znaczeniu.

    Warto zajrzeć do:

    Zobacz także:

    Reklama
    Reklama
    Reklama
    Reklama