Krajobraz morskie oko
Adobe Stock/ Filip Olejowski
Geografia

Co to jest krajobraz?

Choć w potocznym rozumieniu krajobraz oznacza pejzaż przedstawiający widok przyrody bądź miasta, to w geografii termin ten ma nieco inne znaczenie. Poznaj z nami odpowiedź na pytanie, co to jest krajobraz i jakie są jego elementy.

W dziedzinie geografii termin krajobraz na przestrzeni ostatnich lat przeszedł niemałą ewolucję. Antropogeniczne ingerencje w naturalne środowisko zmusiły geologów do jego redefinicji i uaktualnienia zgodnie z nowoczesnymi standardami.

Spis treści:

  1. Krajobraz – definicja
  2. Elementy krajobrazu
  3. Jakie są krajobrazy?
  4. Krajobraz ekologiczny
  5. Jak wyróżnić granice krajobrazu?

Krajobraz – definicja

Krajobraz to zbiór cech przyrodniczych i antropogenicznych wyróżniających określony teren.

Elementy krajobrazu

Ukształtowanie powierzchni terenu

Elementy krajobrazu stanowią zarówno pionowe, jak i poziome formy ukształtowania terenu.

  • pionowe formy ukształtowania powierzchni terenu:

    • wytwory sił natury:

      • formy wklęsłe, np. kotliny, wąwozy czy doliny,

      • formy płaskie, np. niziny, płaskowyże, równiny,

      • formy wypukłe, np. góry, wyżyny.

    • wytwory działalności człowieka:

      • formy wklęsłe, np. rowy przydrożne,

      • formy płaskie, np. osuszone części morza,

      • formy wypukłe, np. kopce, wały przeciwpowodziowe.

  • poziome ukształtowanie terenu:

    • wytwory sił natury: zatoki, zalewy półwyspy, mierzeje.

    • wytwory działalności człowieka: sztuczne zbiorniki wodne, sztuczne plaże czy sztuczne wyspy.

Pokrycie terenu

  • skały budujące podłoże – np. granit czy piasek,

  • szata roślinna – np. lasy, pola uprawne, łąki,

  • wody powierzchniowe – np. rzeki, jeziora czy bagna,

  • świat zwierząt,

  • wytwory działalności człowieka – np. budynki i obiekty mieszkalne oraz przemysłowe.

Jakie są krajobrazy?

Ze względu na wygląd oraz działalność człowieka możemy wyróżnić dwa główne rodzaje krajobrazów:

  • krajobraz pierwotny,

  • krajobraz naturalny,

  • krajobraz kulturowy (przekształcony).

Co to jest krajobraz pierwotny?

Krajobraz, który nie został zmieniony przez działalność człowieka. Wszelkie elementy w krajobrazie zachowują swój pierwotny wygląd. Na takich obszarach równowaga biologiczna nie jest zachwiana przez człowieka. Są to tzw. anekumeny, czyli miejsca, które są trwale i w całości niezamieszkane przez człowieka.

Co to jest krajobraz naturalny?

Krajobrazy naturalne to obszary, które nie zawierają na swoim terenie wiele elementów antropogenicznych (związanych z działalnością człowieka).

Krajobraz naturalny można podzielić ze względu na podobny zbiór cech charakterystycznych i szatę roślinną. W Polsce wyróżniamy następujące krajobrazy naturalne:

  • krajobraz nizinny,

  • krajobraz wyżynny,

  • krajobraz nadmorski,

  • krajobraz górski,

  • krajobraz pojezierny.

Przykłady krajobrazu naturalnego w Polsce można zobaczyć w niektórych miejscach Puszczy Białowieskiej, gdzie roślinność i okolica pozostała przez lata w swojej swoistej strukturze. Naturalny wygląd w krajobrazie górskim może być spotkany w bardzo mało popularnych pasmach, które nie zostały naruszone przez działalność antropogeniczną.

Co to jest krajobraz kulturowy?

Krajobrazy kulturowe powstają w wyniku działalności człowieka. Ze względu na różnice w ukształtowaniu powierzchni, można wyróżnić 3 główne typu krajobrazu kulturowego.

Krajobrazy kulturowe – typy:

  • krajobraz rolniczy – jest to typ krajobrazu przekształconego, który zwany jest także wiejsko-rolniczym. Krajobraz rolniczy charakteryzują duże otwarte przestrzenie, liczne pola, łąki i pastwiska, a także dość małe zaludnienie.

  • krajobraz przemysłowy – ten typ krajobrazu charakteryzuje bardzo duże zanieczyszczenie spowodowane licznymi halami fabrycznymi czy hałdami kopalnianymi. Krajobraz przemysłowy jest bardzo zmieniony przez człowieka.

  • krajobraz miejski – ponownie jest to bardzo mocno przekształcony przez człowieka teren. Krajobraz miejski charakteryzuje gęsta sieć ulic, wysoka zabudowa i duże natężenie ruchu. Wiąże się on z procesem urbanizacji.

Krajobraz ekologiczny

Dość często można spotkać także pojęcie ekologicznego krajobrazu. Krajobraz ekologiczny to obszar skupiające różne ekosystemy i wyróżniający się swoistą fizjonomią. Ze względu na to, że jest to poziom organizacji, który ma nadrzędny stosunek do pierwotnych ekosystemów, to niektórzy naukowcy twierdzą, że trafniejszym określeniem jest ekologia krajobrazu.

Jak wyróżnić granice krajobrazu?

Bardzo często uczniowie zastanawiają się, jak wyróżnia się granice w krajobrazie.

Wspólny krajobraz definiuje się zbiorem podobnych cech, które oparte są na wewnętrznych powiązaniach, podobnej odrębności (wspólne ekosystemy funkcjonują w oparciu o podobne mechanizmy) i zmienności (np. roślinność podlega podobnym zmianom pod wpływem pór roku).

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA