wojna, rozstanie
Adobe Stock
Aktualności

Ojcowie poszli na wojnę – czy kobiety rzeczywiście nie różnią się od mężczyzn?

Feminizm to w uproszczeniu ruch walczący o prawa kobiet i zakładający, że kobiety nie różnią się od mężczyzn. Czy przykład wojny w Ukrainie, gdzie mężczyźni walczą, a kobiety opiekują się dziećmi, dowodzi, że należy zdefiniować na nowo to założenie? – zapytałam dr hab. Karolinę Hansen, na co dzień zajmującą się stereotypami i uprzedzeniami.
dr hab. Karolina Hansen
dr hab. Karolina Hansen
Konsultacja merytoryczna

Wojna w Ukrainie otwiera oczy na wiele rzeczy: począwszy od świata polityki, a skończywszy na życiu społecznym. Skłania też do zastanowienia się nad różnymi stereotypami, a czasem do tych refleksji popycha nas nasze własne dziecko…

Moja przyjaciółka została ostatnio zaskoczona pytaniem swojej 6-letniej córki, dlaczego to tatusiowie zostali na wojnie, a mamy wyjechały z dziećmi. Pytanie uzasadnione, zważywszy na fakt, że przyjaciółka naprawdę dokłada starań, by jej córki wyrosły w przekonaniu, że kobiety i mężczyźni są sobie równi. No i jak to w takim razie jest? Jesteśmy równi czy jednak są granice tej równości?

To zależy, z której strony na to spojrzeć. Czy jesteśmy sobie równi biologicznie, czy jesteśmy sobie równi społecznie? To dwa różne pytania. Nie ma co się oszukiwać, biologicznie się różnimy: mężczyźni są statystycznie silniejsi i wyżsi – a to cechy przydatne na wojnie, bo mogą np. udźwignąć więcej broni czy szybciej uciekać. Oczywiście są też silne i wysokie kobiety, ale procentowo jest ich mniej.

Ktoś może więc zapytać: czy my nie przesadziliśmy z tym równouprawnieniem? A może jednak skoro się różnimy, to do innych rzeczy zostaliśmy stworzeni?

Nie przesadziliśmy. Bo w równouprawnieniu nie chodzi o to, żeby nie dostrzegać różnic, ale dać takie samo prawo wszystkim. Czyli w przypadku wojny dać prawo kobiecie do zostania na miejscu i walki z wrogiem.

To nawet się dzieje, bo przecież są kobiety, które stają się żołnierkami i walczą w Ukrainie. Ale w sytuacji, gdy mają dzieci, raczej tak nie jest – to one, nie ojcowie, wyjeżdżają z dziećmi z kraju.

To prawda, ale tu znów dotykamy uwarunkowań biologicznych, bo może wyjeżdżające matki małych dzieci karmią je piersią, zatem naturalną konsekwencją jest fakt, że to one opuszczają kraj z dzieckiem.
Oczywiście idealnym rozwiązaniem byłoby pozostawienie rodzicom decyzji o tym, kto wyjedzie z dzieckiem z kraju. Są przecież pewnie rodziny, w których mama pracowała, a ojciec opiekował się dzieckiem. W obliczu zakazu wyjazdu mężczyzn, a pozwoleniu na wyjazd kobiet, takie rozstanie z ojcem, który był bardzo ważny i obecny na co dzień, może być dla dziecka jeszcze większym obciążeniem.

Rzeczywistość jest jednak inna. Nikt nie zastanawia się, z kim dziecko powinno wyjechać. Zakorzenione mocno w nas przekonanie, że to kobieta zajmuje się małymi dziećmi, sprawia, że to mamy opuszczają kraj.

Rzeczywiście to przekonanie jeszcze funkcjonuje, ale przede wszystkim nie możemy zapominać o konkretnych prawach, które też wpływają na zachowanie. Teraz w Ukrainie wszyscy mężczyźni poniżej 60 roku życia nie mogą przekroczyć granicy, bo mają obowiązek zostać w kraju. Kobiety i dzieci za to mogą wyjechać.

Czy to jednak nie oznacza, że my nadal tkwimy w systemie podziału na role i on czasem nie jest taki zły?

Nie, nie zgodzę się, że odgórne przypisywanie kobietom i mężczyznom konkretnych ról jest dobre. To nie o to chodzi, żeby kobietę z powrotem wtłoczyć w rolę przysłowiowej strażniczki ogniska domowego, a mężczyznę wysłać na polowanie. Podobnie jednak nie chodzi o to, by teraz wszystkie kobiety zamieniały się rolami z mężczyznami. Chodzi o wybór. Czyli kobieta powinna móc zdecydować, czy chce zająć się domem, czy robić karierę lub realizować się w inny sposób.

W Polsce jednak chyba kobiety wolą realizować się w bardziej stereotypowych rolach, jeśli wierzyć ostatniemu badaniu GUS*, które pokazuje, że aż 54% Polek nie pracuje.

Trzeba wziąć pod uwagę, że w tej grupie znalazły się także kobiety, które z racji wieku nie mogą lub nie muszą pracować. Tak czy inaczej, taka interpretacja jest jednopłaszczyznowa i nie pokazuje całości zagadnienia. Trzeba przecież wziąć pod uwagę warunki prawne i ogólny nastrój społeczny, w którym my wszyscy jesteśmy zanurzeni. Co do prawa, to takie rzeczy jak urlopy tacierzyńskie versus macierzyńskie albo takie czy inne zasiłki i jak to wszystko jest skonstruowane, też wpływają na decyzje ludzi.
Poza tym ważny jest również kontekst społeczny – jeśli zawody uznawane za typowo męskie zaczynają przejmować kobiety i jest to społecznie akceptowane, wówczas coraz więcej kobiet zaczyna się takimi zawodami interesować. I odwrotnie – gdy w społeczeństwie coraz popularniejszy staje się tradycyjny model rodziny, tym więcej kobiet zostaje w domach. W ostatnich latach niestety ten model w Polsce zaczyna przeważać. Wpływ na to ma sytuacja polityczna i dyskurs społeczny obecny w niektórych mediach.
Oczywiście to nie jest tak, że nie jesteśmy różni, bo jesteśmy, ale ta różność nie definiuje nas ostatecznie i nieodwracalnie, bo każdy powinien mieć wybór. I to jest fundamentem równouprawnienia.

*źródło: raport GUS „Polska w liczbach 2021”

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA