Kupa niemowlaka i noworodka – pediatra wyjaśnia dziwne kolory, zapachy i konsystencje

Wspólnie z pediatrą, prof. dr n. med. Kamilem Hozyaszem przygotowaliśmy specjalny przewodnik po zawartości niemowlęcej pieluchy. Sprawdzisz w nim, o czym może świadczyć kupa niemowlaka i noworodka, jej konsystencja i zapach.

Spis treści:
Ciemnozielona lub czarna kupka noworodka
Zielona kupa niemowlaka przed rozszerzaniem diety
Kupka ciemnozielona, czerwona, pomarańczowa, z kłaczkami
Kupka niemowlaka złocista jasnożółta lub musztardowa
Bladożółta kupka niemowlaka, raczej luźna
Kupka wodnista, żółta lub musztardowa
Kupa niemowlaka jasnożółta i brązowa
Kupka odbarwiona – biała lub szara
Śluz w kupce niemowlaka, nitki krwi lub ropa
Kupka twarda, zbita, robiona z wysiłkiem
Kupka z grudkami, kulkami, piaskiem
Kupka o zapachu i konsystencji jak u dorosłego
Krew w kale u dziecka – kiedy iść do pediatry
Jak często niemowlę powinno robić kupkę?
Rodzaje kupek niemowlaka – infografika do pobrania

Co oznacza kolor kupki niemowlaka?

Kupka niemowlaka i noworodka ma ścisły związek z tym, co dziecko zjada. Nawet jeśli jedynym pokarmem dziecka jest mleko – z piersi lub modyfikowane – kolor, konsystencja i zapach kupy może się różnić. U niemowląt powyżej 4–6 miesiąca, które mają już rozszerzaną dietę, różnice w wyglądzie stolca mogą być bardzo wyraźne. Dla pediatrów i opiekujących się dzieckiem rodziców sposób, w jaki dziecko się wypróżnia, jest ważną informacją o jego samopoczuciu i zdrowiu. Wyjaśniamy, jak wyciągać prawidłowe wnioski.

Kupka ciemnozielona lub czarna, gęsta, lepka

Co to jest? To smółka. Wydalają ją wszystkie noworodki zaraz po urodzeniu. Przypomina ciemnozieloną lub czarną masę, bo zawiera m.in. zagęszczone składniki wód płodowych. W miejsce smółki już po 3–4 dniach pojawia się prawdziwa prawidłowa kupka, inna – jeśli karmisz piersią, inna – gdy niemowlę pije mleko modyfikowane (czytaj więcej na temat smółki noworodka).

Zielona lub zielonkawa kupa niemowlaka

Co to jest? Kupka u niemowlaka, który nie ma jeszcze rozszerzonej diety może być zielonkawa, gdyż utlenia się pod wpływem powietrza. Kupa zielona to efekt podawania preparatów z żelazem lub mieszanką, która je zawiera, albo mleka modyfikowanego typu HA. Jeśli dziecko czuje się dobrze, przybiera na wadze, nie trzeba się tym martwić. Kupka zielona ze śluzem wymaga konsultacji u pediatry (czytaj więcej o zielonej kupie u niemowlaka).

Kupka ciemnozielona, czerwona, jasnopomarańczowa, kłaczki w kupie (u niemowlaka z rozszerzoną dietą)

Co to jest? Niektóre pokarmy mogą wywoływać niepokojące zmiany w kolorze kupy: np. buraczki (kupa czerwona), szpinak (kupa ciemnozielona), marchewka (kupa jasnopomarańczowa), banan (kupka niemowlaka po bananie zawiera czarne kłaczki).
 

Kupka złocista, jasnożółta lub musztardowa, luźna, niekiedy półpłynna z grudkami, ma wyraźny kwaśny zapach, czasem papkowata

Co to jest? To normalna, prawidłowa kupka zdrowego dziecka karmionego piersią. Im niemowlę jest starsze, tym kupa staje się bardziej gęsta. Kwaśny zapach powoduje pałeczka kwasu mlekowego, która działa ochronnie na organizm. Zapach ten zmieni się z chwilą wprowadzenia do diety dziecka innych pokarmów.

Kupka bladożółta, raczej luźna (nie powinna być twarda)

Co to jest? W taki sposób załatwiają się niemowlaki, u których jest stosowane karmienie mieszane, czyli piją mleko z piersi i jednocześnie są dokarmiane mlekiem modyfikowanym.

 

Kupka wodnista (lub nieco luźna), żółta lub musztardowa, pojawia się często

Co to jest? To normalne wypróżnienie dziecka karmionego piersią. Niemal połowa niemowlaków w pierwszym miesiącu życia robi wodniste kupki. Wynika to z tego, że mleko mamy ma właściwości lekko przeczyszczające. Ssanie piersi wymaga od dziecka większego zaangażowania, przez co pobudza pracę jelit. A na jej efekty nie trzeba długo czekać.

Kupka od jasnożółtej po jasnobrązową, bardziej zwarta

Co to jest? Kupka dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym. Mleko z butelki sprawia, że dziecko nie wypróżnia się tak często jak niemowlę karmione piersią (warto zwracać uwagę na prawidłowe przygotowywanie mleka dla dziecka, aby nie dopuścić do powstania zaparcia) Ale niektóre rodzaje mieszanek dla niemowląt mają w swoim składzie probiotyki oraz prebiotyki, które pomagają w rozwoju dobrych bakterii w jelitach, tak jak u dzieci karmionych piersią.

Kupka odbarwiona, biała, szara lub jasnożółtawa

Co to jest? Odbarwiona kupka może pojawić się, gdy dziecko ma bardzo duży apetyt i przejada się mlekiem. Biały lub szary kolor w pieluszce może być dowodem na to, że układ pokarmowy nie nadąża z trawieniem. Czasem jednak świadczy o problemach ze zdrowiem. Szary lub biały stolec może być objawem niedrożności dróg żółciowych u niemowlęcia.

Śluz w kupce, nitki krwi lub ropa

Co to jest? Śluz w kupce niemowlaka lub krew to objaw biegunki. O biegunce mówimy, nawet jeśli takie wypróżnienie pojawia się raz na dobę (choć zwykle biegunkę kojarzymy ze zwiększoną liczbą wodnistych kupek). Kupka ze śluzem może być też objawem alergii. W obu przypadkach dziecko powinien zobaczyć lekarz.
 

Pediatra radzi, co robić, gdy dziecko ma biegunkę:


 

Kupka twarda, zbita, robiona z dużym wysiłkiem

Co to jest? To zatwardzenie. U niemowląt wiąże się ono z konsystencją kupki, a nie z tym, jak często się ona pojawia. Kupkę robioną bez wysiłku co 4 dni przez dobrze rozwijające się niemowlę uznaje się za normalne wypróżnienie. Natomiast robiona codzienna, ale sucha i twarda może oznaczać zaparcie. Zaparcia u niemowląt rzadko bywają objawem chorób (niedoczynność tarczycy czy moczówka). Zwykle powodują gorsze samopoczucie dziecka.

Zaparcia pojawiają się u dzieci karmionych mlekiem z butelki, ale także wtedy, gdy dziecko za mało pije, np. podczas upału, zimą – gdy w mieszkaniu jest bardzo suche powietrze. Swój udział w wywoływaniu zaparć ma także witamina D3. Taki niepożądany efekt może wywołać jej przedawkowanie, dlatego należy przestrzegać dawkowania, które zapisał pediatra.
 

Kupka z grudkami, kulkami, piaskiem

Co to jest? Kupka zawiera kawałki niestrawionych pokarmów. Niemowlęta nie umieją dobrze gryźć, mają niedojrzały układ pokarmowy, więc jedzenie może przechodzić do pieluszki w niezmienionej formie. Najczęściej w kupie widać kawałki warzyw lub owoców, które jadło dziecko, np. cząstki jabłka czy marchewki, malutkie kuleczki (rodzynki, groszek, kukurydza), ziarenka pomidora, ogórka, a nawet piasek, który tworzy się po zjedzeniu płatów śniadaniowych, kasz lub gruszek. Aby ułatwić trawienie, można maluszkowi kroić lub rozgniatać jedzenie.
 

Kupka o zapachu i konsystencji jak u dorosłego

Co to jest? Taka zawartość pieluszki pojawia się u starszych niemowląt i dzieci, które już skończyły rok. Ma na nią wpływ coraz bardziej urozmaicona dieta.

 

 

Jaka kupka niemowlaka powinna skłonić do wizyty u pediatry?

Zawartość niemowlęcej pieluszki przechodzi różne metamorfozy i nie każda z nich musi wywoływać rodzicielski strach. Większość kolorów i form to norma. Są jednak i takie, po których powinnaś koniecznie pokazać dziecko lekarzowi, np. gdy:

• Zaparcie długo nie ustępuje, towarzyszą mu inne objawy, np. krew w kupce, osłabienie apetytu, drażliwość dziecka, zmiany na skórze, słabe przybieranie na wadze, nasilone ulewania, wymioty, wzdęcia brzucha.  
• Kupka nagle i wyraźnie zmieniła konsystencję
• Dziecko załatwia się zdecydowanie rzadziej lub częściej, a dodatkowo nie chce  pić.
• Niemowlę robi kupkę z dużą zawartością śluzu (to może być objaw alergii pokarmowej), ze smużkami krwi lub ropą.

Jak często niemowlę robi kupkę?

Niemowlaki robią kupkę kilka razy dziennie. Karmionym piersią na początku może się to zdarzać nawet 10-krotnie – co jest normą, jeśli dobrze przybierają na wadze. Około 3. miesiąca to się normuje (kupka 1–2 dziennie). Są też dzieci, które wypróżniają się raz na 2–3 dni. To też może być naturalne, jeśli kupka nie jest sucha i robiona z wysiłkiem.


Rodzaje kupek niemowlaka – infografika do ściągnięcia na telefon

 

   Konsultacja: Prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, specjalista pediatrii metabolicznej
 
Zobacz też:  

• Wzdęcia, gazy, a może dziecko cierpi na SIBO?
• Skaza białkowa nie tylko od mleka
• Jak pomóc, gdy niemowlę ma zaparcie?