Jeśli rozpoczynasz starania o dziecko, musisz wiedzieć, kiedy są dni płodne i niepłodne. Każda kobieta ma nieco inny cykl miesiączkowy, czasem trwa on 28 dni, a innym razem 31 dni. Najważniejsze, byś ustaliła, kiedy są dni płodne w twoim cyklu, bo właśnie wtedy masz największe szanse na ciążę.
Istnieje wiele metod, które pomagają obliczyć, kiedy są dni płodne. Specjalnie dla ciebie opisaliśmy każdą z nich. Wiele kobiet, które starają się zajść w ciążę, łączy kilka sposobów obliczania dni płodnych.
Przeczytaj: 9 rad, by zajść w ciążę
Pamiętaj, że określanie dni płodnych najbardziej przydaje się przy planowaniu ciąży. Dzięki temu możesz nawet spróbować zaplanować płeć dziecka. Natomiast określanie dni płodnych raczej nie sprawdza się jako naturalna metoda antykoncepcji. Jeśli nie chcesz zajść w ciążę – potrzebna ci będzie skuteczna antykoncepcja.
Nie masz zdolności matematycznych? Szczegółowe opisy kolejnych faz cyklu i uwalniania jajeczka kompletnie cię nie interesują? Nie szkodzi. Możesz obliczyć dni płodne przy pomocy kalkulatora dostępnego w internecie. Ta metoda sprawdzi się, gdy cykle są regularne i wiesz, ile dni mniej więcej trwają. Wystarczy zaznaczyć, kiedy był pierwszy dzień cyklu, a narzędzie samo wskaże, kiedy są dni płodne i niepłodne, kiedy są największe szanse na zapłodnienie.
Zobacz: Kalendarz dni płodnych w Babyonline
Jeśli cykl ma 27 dni – dni płodne to 7–17 dzień cyklu
Jeśli cykl ma 28 dni – dni płodne to 8–18 dzień cyklu
Jeśli cykl ma 29 dni – dni płodne to 9– 19 dzień cyklu
Jeśli cykl ma 30 dni – dni płodne to 10– 20 dzień cyklu
Jeśli cykl ma 31 dni – dni płodne to 11– 21 dzień cyklu
Szczyt płodności jest wtedy, gry komórka jajowa zostaje uwolniona z jajnika (owulacja) i przez około 24 godziny może zostać zapłodniona. Trudno precyzyjnie ustalić ten czas, dlatego przyjmuje się, że owulacja następuje 14 dni przed kolejnym cyklem. Jeśli twoje miesiączki mają 28 dni – szczyt płodności będzie dokładnie w połowie, czyli w 14 dniu cyklu. Jeśli natomiast twój cykl ma średnio 31 dni – owulacja teoretycznie wystąpi dopiero w 17 dniu cyklu.
Dni płodne wyznacza się z lekkim zaokrągleniem, ponieważ plemniki mogą już czekać na komórkę jajową (i to nawet 3–7 dni!). Musisz przyjąć, że w każdym cyklu masz około 11 dni płodnych. 6 dni przed owulacją i 4 dni po niej.
Aplikacja nie tylko pomoże obliczyć dni płodne i niepłodne. Dzięki niej możesz mieć zebrane w jednym miejscu: daty minionych cykli, stosunki płciowe, leki, które przyjmowałaś, wyniki testów owulacyjnych itp. Używając aplikacji do obliczania dni płodnych i niepłodnych możesz przed wizytą u ginekologa wygenerować dla niego specjalny raport.
Najpopularniejsze aplikacje do obliczania dni płodnych i niepłodnych to:
Urządzenia tego typu działają na zasadzie wprowadzania informacji o temperaturze, występowaniu miesiączki, obserwacji śluzu (opcjonalnie), oraz w przypadku niektórych modeli posiadają wbudowaną bazę danych, wykorzystywaną do analiz zmian występujących w cyklach. Są też komputery cyklu określające dni płodne i niepłodne na podstawie zawartości elektrolitów (potasu i sodu) w śluzie lub ślinie kobiety. Ten ostatni rodzaj komputerów cyklu nie jest dostępny w Polsce.
Komputer cyklu kosztuje od 600 do 2500 zł
Test owulacyjny (z moczu) bada poziom hormonu luteinizującego, który wzrasta tuż przed najbardziej płodnym dniem cyklu. Dodatni wynik testu oznacza, że w ciągu najbliższych 24-36 godzin dojdzie do owulacji (jajeczkowania) i w tym czasie zajście w ciążę jest najbardziej prawdopodobne.
Badanie testem owulacyjnym najlepiej powtarzać o tej samej porze dnia (ale nie z pierwszego porannego moczu). Warto notować na bieżąco daty, godziny i wyniki badań. Pierwszy dzień korzystania z testu owulacyjnego najłatwiej wyznaczyć na podstawie tabeli, która znajduje się w opakowaniu z testem owulacyjnym.
Na rynku są też dostępne testy owulacyjne (ze śliny), tzw. mikroskop owulacyjny – do wielokrotnego użytku. Kiedy wzrasta poziom hormonów (estrogenów) w organizmie kobiety w okresie okołoowulacyjnym, struktura śliny i śluzu szyjkowego zmienia swoją krystalizację. Zmiana ta utrzymuje się od dwóch dni przed owulacją, do dwóch dni po jej zakończeniu.
Mikroskop owulacyjny kosztuje 80–150 zł.
Poznaj: Fazy cyklu miesiączkowego
Kiedy masz dni płodne, zmienia się śluz w pochwie.
Po skończonej miesiączce szyjka macicy jest zakorkowana gęstym czopem śluzu.
W czasie dojrzewania komórki jajowej w pęcherzyku, zwiększa się stężenie estrogenu we krwi, a to powoduje wytwarzanie śluzu.
W tej fazie cyklu można zaobserwować gęsty i lepki śluz, który z czasem będzie bardziej przejrzysty i rozciągliwy. Śluzu będzie coraz więcej i coraz bardziej przypominał będzie białko kurzego jajka. Taki śluz to sygnał, że masz dni płodne. W tej fazie cyklu możesz czasem mieć poczucie, że twoja bielizna jest mokra.
Proces zmieniania się śluzu od chwili jego pojawienia aż do konsystencji „płodny” trwa około 6 dni.
Pod koniec fazy występowania śluzu rozciągliwo-przejrzystego następuje jajeczkowanie, czyli owulacja (zobacz, jak wygląda owulacja na filmie). Po tym fakcie macica nie wytwarza już płodnego śluzu, ponownie zostaje zamknięta czopem gęstego śluzu.
To termiczna metoda określania dni płodnych i niepłodnych. By rozpoznać dni płodne, powinnaś mierzyć temperaturę spoczynkową, czyli po co najmniej trzygodzinnym odpoczynku, bez wcześniejszego wstawania z łóżka, zawsze o tej samej porze. Sama wybierz miejsce pomiaru: usta, pochwa lub odbyt. Ważne jest, aby nie zmieniać miejsca pomiaru w danym cyklu miesiączkowym.
Na podstawową temperaturę ciała ma wpływ poziom progesteronu we krwi. W fazie przedowulacyjnej (zanim zaczną się dni płodne) poziom progesteronu jest niski dlatego, też temperatura ciała jest niska.
Poziom progesteronu zaczyna się zwiększać kilka dni przed jajeczkowaniem, wtedy też obserwujemy wyższy poziom temperatury ciała – o minimum 0.2 stopnie Celsjusza – dwie kreski na termometrze.
Podwyższona temperatura utrzymuje się przez czas trwania fazy ciałka żółtego opada ponownie pod koniec cyklu przy rozpoczynającej się następnej menstruacji.
Niektóre kobiety są w stanie nauczyć się obserwować szyjkę macicy i na tej podstawie stwierdzić, czy mają dni płodne. Wiedza ta jest bardzo przydatna zwłaszcza dla kobiet mających trudności z poczęciem dziecka. O czym nam mówi szyjka macicy?
W fazie niepłodności szyjka macicy jest sucha, twarda, zamknięta oraz obniżona w pochwie.
Zaś w płodne dni szyjka macicy jest miękka, mokra - można zaobserwować obecność śluzu, ujście jest otwarte, szyjka znajduje się wyżej niż w fazie niepłodnej.
Monitorowanie owulacji pozwala na określenie dni płodnych i wskazanie dnia, w którym dojrzała komórka jajowa jest uwalniana przez jajnik. Monitorowanie owulacji przeprowadza się aparatem USG dopochwowo, zawsze na początku cyklu. W trakcie kolejnych wizyt w ustalonych terminach, lekarz obserwuje m.in wzrastanie pęcherzyka Graafa. Na monitorowanie owulacji składają się zwykle 3-4 badania, które wykonuje się w wciągu całego cyklu. Jednak u kobiet, których cykle są nieregularne, liczba ta może wzrosnąć do 8-10.
Przeczytaj: Owulacja monitorowana
Występuje u niektórych kobiet, chociaż też nie w każdym cyklu. Zazwyczaj jest zlokalizowany po prawej lub lewej stronie podbrzusza (najczęściej bolą okolice jajnika, z którego następuje owulacja). Może mu towarzyszyć ból lędźwi. Co ważne, czas, w jakim kobieta odczuwa ból owulacyjny, nie musi ściśle pokrywać się z momentem owulacji - jajeczkowanie najczęściej występuje 1-2 dni po dolegliwościach bólowych.
