Przekonacie się zresztą sami, gdy sięgniecie w maju (przypomnę wam na pewno, że jest już w księgarniach) po książkę Józki, Jaśki i Franki, w której Stary Doktor pokazuje, że świat dziecka wcale nie jest taki beztroski.
Na razie zapraszam do domu Szymka, bardzo zwyczajnego chłopca mieszkającego z rodzicami, trzyletnią siostrą Hanią, i babcią. Podobnie jak inni chłopcy w jego wieku marzy o dalekich podróżach i podniebnych lotach. Nic dziwnego, że raz chce być piratem, a innym razem jastrzębiem. Dorośli jednak nie rozumieją ani jego marzeń, ani jego kłopotów z dniem codziennym. Nie rozumieją, bo są dorosłymi i dawno już zapomnieli o tym, z jakimi problemami musieli walczyć, gdy byli w wieku Szymka. I jak im to wszystko wytłumaczyć? Co powiedzieć, gdy jest źle, gdy musi się ustąpić swojej trzyletniej siostrze Hance, gdy nie wie się, jak sobie poradzić z bezwzględnością kolegów, gdy płaci się za winy siostry, która na zeszycie od matematyki namazała tysiące esówfloresów.
Szymek ma zwyczajnie żal, że dorośli nieustannie go krytykują, że nie są w stanie wznieść się wyżej i zrozumieć, albo poradzić, albo chociaż odrobinę pocieszyć. I dlaczego ten świat, w którym przyszło mu żyć, jest taki surowy dla dzieci, i taki wyrozumiały dla dorosłych. Jedni tylko rządzą, drudzy tylko słuchają. To nie fair.
Nie trudno się zatem dziwić, że każde opowiadanie rozpoczyna się od jakiegoś ważnego zdania napisanego kiedyś przez Janusza Korczaka. Stary Doktor wiedział, co znaczą ból i cierpienie małego człowieka.
Katarzyna Zimmerer, prywatnie córka Joanny Olczak-Ronikier, również autorki wielu wartościowych książek, a wśród nich biografii Janusza Korczaka, i Ludwika Zimmerera, niemieckiego dziennikarza rozkochanego w Krakowie, bez trudu weszła w literacki klimat utworów Doktora. Napisała książkę współczesną, ale taką, pod która pewnie i On by się podpisał, bo wiedział jak do dzieci przemówić. W prawdziwym życiu chronił dzieci przed cierpieniem, w literackich opowieściach pozbawiał je złudzeń. Przeczytajcie koniecznie.
Zwyczajny dzień
Autorka: Katarzyna Zimmerer
Ilustratorka: Aleksandra Płocińska
Wydawca: W.A.B.
Po drugiej stronie okna - opowieść o Januszu Korczaku Anna Czerwińska-Rydel Muchomor Dla każdego Cena: 29,90 zł W "Po drugiej stronie okna..." przed oczami czytelnika roztacza się panorama życia Starego Doktora – czytamy o jego dzieciństwie, początkowo dostatnim, potem trudniejszym, dalej o studiach medycznych, umiłowaniu do literatury pięknej i jego naturze społecznikowskiej. Opowiada o Domu Sierot, jego nieletnich mieszkańcach, zasadach i przekonaniach Korczaka dotyczących wychowania i w ogóle dzieciństwa. Stąd prosta droga do zrozumienia przenikliwej myśli Starego Doktora, którą powinni znać zarówno dzieci, jak i dorośli. Bo Korczak to nasza chluba narodowa – człowiek, który wyprzedził epokę, a i dzisiejsza za nim nie nadąża. Postulował, aby dziecko traktować jak każdą inną istotę, przestrzegał przed przemocą fizyczną i psychiczną, nawoływał, aby pielęgnować jego charakter, a nie łamać go. Stary Doktor uprzytomnia też nam, dorosłym, że wychowanie to nie słodycz i beztroska, lecz pokora, cierpliwość i odwaga w relacji z dzieckiem. Maluch w pedagogice autora "Króla Maciusia I" jest istotą wielowymiarową – bywa przyjazny i agresywny, kłamie i mówi prawdę, tworzy i niszczy. "Człowiek" zamiast "dziecko" – tego pojęcia Korczak zdecydowanie częściej używa. I to jest kierunkowskaz dla dorosłego, aby odpowiedzialne traktował mniejszego. Katarzyna Kubisiowska
Obiecywałam, że po ukazaniu się książki, na pewno wam o niej napiszę. Słowa dotrzymuję. Bo słowo, o czym wiecie nie tylko z książek Starego Doktora, to rzecz najwyższej rangi. W Józkach zresztą nie tylko słowo się liczy. Liczy się poczucie bezpieczeństwa, odróżnianie dobra od zła i przyjaźń. Książkę gorąco polecam i przedstawicielkom płci piękniejszej, bo o niej także jest mowa, i tej odrobinę brzydszej. Wakacje 1908 roku. Na kolonie do Wilhelmówki zjechało stu pięćdziesięciu chłopców, a każdy z nich to gejzer pomysłów, energii, wyobraźni. I najróżniejszych charakterów od tego idealnego po ten wymagający gruntownej naprawy. Dla większości z tej gromady ten kolonijny wyjazd był pierwszym wyjazdem za miasto, dla wielu była to pierwsza w życiu okazja uwolnienia się choćby na chwilę od ojca pijaka, a także do zjedzenia trzech posiłków dziennie. To prawda, że świat przedstawiony przez Janusza Korczaka idealny nie jest, bo problem goni problem, ale prawdą jest i to, że wielu kolonistów udaje się oszlifować, uładzić, opanować. To zasługa nie tylko oddanych wychowawców, ale i chłopców, którym takie normalne życie i dobre wzorce nagle zaczynają odpowiadać. Pewnie, że jeszcze w pierwszych dniach chłopcy potrafią nabroić, zniszczyć na przykład ptasie gniazdo, wyjeść z kolonijnej spiżarni miód, ale już pod koniec pobytu tych incydentów prawie nie ma. A jeśli nawet się zdarzają, to sąd z kolonii złożony z chłopców z winnym odpowiednio się policzy. Wszystko jak w prawdziwym sądzie, tylko kary bardziej wyszukane. Powiecie pewnie, cóż to za kolonie, na których nie ma dziewczyn. Ależ są, i to niemalże za płotem. Z kolonią chłopaków sąsiaduje bowiem Zofiówka, obóz dla dziewcząt. Jak dziewczyny, to i pierwsze miłości. Tak, ale o tym już w powieści. Nie myślcie jednak, że z kart książki wieje nudą i tanią dydaktyką, bo niby cóż mądrego...
To niezwykła, poruszająca opowieść o pedagogu, lekarzu, który – co dziś nie jest takie powszechne – traktował dzieci z należnym szacunkiem, po prostu jak partnerów. Przyznam się, że wiele książek testuję na swoich wnuczkach. Gdy zaproponowałam im Po drugiej stronie okna, okrutnie się zjeżyły. Twierdziły nadąsane, że skoro są po lekturze tak wielu książek Janusza Korczaka, to wiedzą o autorze wszystko. W końcu jednak doszłyśmy do porozumienia i ustaliłyśmy, że książkę przeczytamy wspólnie. To było fantastyczne czytanie, bo połączone z długimi rozmowami o Januszu Korczaku pisarzu, wychowawcy, lekarzu, pedagogu, który wyprzedził epokę, wreszcie niesamowitym człowieku - przyjacielu i opiekunie dzieci. Marysia i Helenka z zainteresowaniem wysłuchały fragmentów dotyczących dzieciństwa Starego Doktora, opowieści o jego przyjaciołach, współpracownikach, wychowankach. Marysia nie mogła zrozumieć, dlaczego taki wspaniały człowiek nie założył rodziny, nie ożenił się ze swoją wieloletnią współpracownicą Stefanią Wilczyńską, nie miał własnych dzieci, które – jak filozoficznie orzekła – bardzo by kochał. Młodsza Helenka zachwycona była wymyślanymi przez Korczaka przezwiskami, śledziła bankowe zdolności pisarza, bo chciała wiedzieć, czy ulubiony przez nią Dżek, bohater książki Bankructwo małego Dżeka, smykałkę do interesów wziął od autora. Zresztą te dyskusje o Januszu Korczaku dotyczyły bardzo wielu spraw. Na koniec moje dziewczyny orzekły, że już teraz naprawdę wszystko rozumieją. Już wiedzą, dlaczego to właśnie Janusz Korczak poszedł ze swoimi podopiecznymi w tę ostatnią drogę ku śmierci. Tylko taki człowiek – powiedziała młodsza Helenka – mógł być zdolny do takiego czynu. Mniej odważny by nie poszedł. Marysia popatrzyła na siostrę i ze smutkiem dodała: Nie ma już takich doktorów. Mam nadzieję, że teraz...
