Wychowanie
Takie małe i takie złośliwe
08 listopada 2006
Gryzie, zrzuca jedzenie ze stołu, rozlewa picie. Przysięgłabyś, że robi to złośliwie, tymczasem... wcale tak nie jest. A więc jak?
Czy to nie złośliwość? Gdy mu na coś nie pozwalasz, dziecko potrafi cię boleśnie ugryźć. Albo strąca jedzenie z talerzyka i powtarza to, gdy zorientuje się, iż to cię denerwuje. Przysięgłabyś, że robi to specjalnie...
Kilkunastomiesięczne dziecko w swych poczynaniach kieruje się chęcią poznawania świata, potrzebą eksperymentowania, sprawdzania, także twoich reakcji. Nie jest jeszcze w stanie wczuć się w sytuację drugiej osoby i nie rozumie, że sprawia komuś przykrość. Ból, którego dziecko samo nie odczuwa, jest dla niego abstrakcją. Nie gryzie więc, żeby ci przysporzyć cierpień. Robi to, by zobaczyć, jak krzykniesz – bo to zabawne, ciekawe i jakże skuteczne. Dziecko uświadamia sobie, że swym postępowaniem można skłonić cię do określonego zachowania. „Czy jak ugryzę, to mama krzyknie?” – dziecko patrzy, co się zdarzy. A następnym razem znowu gryzie, by sprawdzić, czy zareagujesz w podobny sposób.
Czasem kieruje nim też potrzeba wyładowania złości. Roczne dziecko ma niewiele możliwości, by wywierać wpływ na rodziców. Jeśli nie chcesz dać mu telefonu do zabawy, nie jest w stanie ci go wyrwać, nie umie argumentacją przekonać, że powinien go dostać. Zostaje mu krzyk, a złość wywołana bezradnością musi znaleźć ujście: dziecko gryzie, bije. Jest w tym też troszkę próbowania sił: „Jak głośno muszę krzyknąć, żeby mama uległa?”.
Zrzucając jedzenie, dziecko także... poznaje prawa grawitacji. Gdyby nie eksperymentowało w ten sposób, nie mogłoby się prawidłowo rozwijać.
Złośliwe dziecko - jak reagować?
Większość zachowań dziecka spowodowana jest ciekawością świata, której zaspokajanie jest potrzebne do prawidłowego rozwoju.
- Mów jasno i prosto: „Widzę, że podoba ci się zrzucanie jedzenia, ale tak nie wolno robić. Jedzenie trafia do buzi, a nie na ziemię”.
- Odwróć uwagę dziecka, np. podaj mu ciekawą zabawkę, odsuń miseczkę z jedzeniem.
- Nie krzycz. Zamiast pokazywać, jak łatwo cię sprowokować, reaguj spokojnie. W ten sposób uczysz dziecko, jak można się zachowywać.
- Staraj się podchodzić do tego ze zrozumieniem. Zawsze, kiedy dziecko zrobi coś, co wydaje ci się złośliwe, zanim się zdenerwujesz, przypomnij sobie, że tak naprawdę motywy jego działania są zupełnie inne!
- Gdy czujesz, że zaraz oddasz, uspokój się. Policz do dziesięciu, weź kilka głębokich oddechów. Tak będzie lepiej dla was obojga!
Rodzice pytają o złośliwe zachowanie dziecka, ekspert odpowiada
Co robić, gdy dziecko w złości gryzie? Czy ugryźć je też, by mu pokazać, że to naprawdę boli?
Katarzyna Floryan psycholog, w Uniwersytecie dla Rodziców w Warszawie prowadzi terapię dzieci i wspiera rodziców w trudnościach wychowawczych:
Pomysł gryzienia małego dziecka i to przez mamę – nie jest dobry, podobnie jak dawanie za gryzienie klapsów.
Nie da się oduczyć malucha pewnych zachowań, kiedy rodzic je powtarza! Gryząc mocno i ze złością, daje się wzór oraz przyzwolenie na agresję. To schodzenie do poziomu dziecka, w złym tego słowa znaczeniu. Maluszek ugryziony przez mamę, osobę najbliższą i kochaną, poczuje się zdezorientowany, zagubiony. Z kolei ugryzienie lekkie i z uśmiechem jest zaproszeniem do zabawy w gryzienie. Lepiej powiedzieć spokojnie i stanowczo: „Tak nie wolno, to boli”. Mimiką i tonem głosu wyrazić niezadowolenie z zachowania dziecka, po czym odwrócić jego uwagę.
Zobacz też: Jak być szczęśliwą mamą zbuntowanego dwulatka?
