Za kilka miesięcy urodzę synka. Zastanawiamy się z mężem nad zmagazynowaniem krwi pępowinowej. Słyszałam, że można ją potem wykorzystać, jeśli dziecko zachoruje. Czy to prawda?
Wielu rodziców zastanawia się nad tym, czy zdecydować się i ponieść niemałe koszty pobrania i przechowywania krwi pępowinowej dziecka. Na to pytanie nie da się odpowiedzieć jednym słowem – tak lub nie. Nie wiadomo bowiem, czy postęp medycyny pozwoli zastosować krew pępowinową wtedy, kiedy będzie potrzebna, i w związku z chorobą, która wystąpi. W Polsce na pobranie komórek macierzystych decyduje się 2-3 proc. rodziców.
15 listopada co roku obchodzony jest Dzień Krwi Pępowinowej, który ma poszerzać wiedzę na temat możliwości przechowywania krwi pępowinowej i szans, jakie niosą komórki macierzyste teraz i w przyszłości.
Spis treści:
W krwi pępowinowej znajdują się tzw. komórki macierzyste, czyli takie, z których potem mogą powstać niemal wszystkie tkanki organizmu. Obecnie komórki macierzyste można wykorzystać w czasie leczenia chorób hematologicznych, niektórych uszkodzeń układu nerwowego, stawów i kości lub w terapii nowotworów – chłoniaka, szpiczaka, białaczki. Długotrwała chemioterapia zabija komórki nowotworowe, ale jednocześnie niszczy szpik kostny. Jedynym ratunkiem jest wtedy przeszczep: albo szpiku, albo właśnie komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej, które są w stanie odbudować szpik kostny dziecka. Niestety jednak i w tych przypadkach nie zawsze udaje się z krwi pępowinowej dziecka skorzystać, np. wtedy, gdy krwi udało się pobrać zbyt mało lub wtedy, gdy zawiera zbyt mało komórek macierzystych.
Jak czytamy na stronie Polskiego Banku Komórek Macierzystych, „W 2020 roku – podczas pandemii – tylko na obszarze europejskiej grupy transplantacyjnej (w 690 ośrodkach wyszczególnionych na www.ebmt.org) przeprowadzono 45 364 transplantacji komórek krwiotwórczych (pozyskanych z krwi pępowinowej, krwi obwodowej lub szpiku kostnego) u 41 016 pacjentów, w tym 18 796 (41%) transplantacji allogenicznych (od dawcy) i 26 568 (59%) transplantacji autologicznych (tj. w sytuacji, gdy biorca i dawca to ta sama osoba)”. Polski Bank Komórek Macierzystych jak dotąd wydał do leczenia komórki macierzyste ok. 2000 razy. „Komórki macierzyste są z sukcesem stosowane w 80 ciężkich chorobach onkologicznych, hematologicznych. Czy w leczeniu chorób metabolicznych z wykorzystaniem komórek macierzystych z popłodu (komórki MSC)” – informuje PBKM.
Ostatnio pojawiły się nadzieje na to, że komórki macierzyste będą mogły pomóc dzieciom z autyzmem i tym, które doznały mózgowego porażenia dziecięcego.
Komórki macierzyste są wielką nadzieją medycyny. Być może dzięki nim w przyszłości będzie można odmładzać układ odpornościowy człowieka, osobom po zawale odbudowywać mięsień sercowy, natomiast pacjentom po udarach – zniszczone fragmenty mózgu. Jak na razie jednak te wszystkie eksperymenty udają się tylko w laboratoriach.
Decyzję o zdeponowaniu krwi w banku krwi pępowinowej trzeba podjąć jeszcze przed porodem. Krew musi być pobrana szybko, najlepiej tuż po narodzinach dziecka i odcięciu pępowiny, ale przed urodzeniem łożyska. Cały zabieg trwa kilka minut i jest bezpieczny, zarówno dla mamy, jak i dla noworodka:
rys. VectorMine.Adobe Stock
Kiedyś krew pobierano po urodzeniu się łożyska, ale okazało się, że uzyskiwano w ten sposób o jedną trzecią komórek macierzystych mniej. Krew pępowinowa może być przechowywana przez wiele lat w specjalnym banku krwi pępowinowej.
Ceny podajemy na podstawie cennika Polskiego Banku Komórek Macierzystych (PKBM). Opłata wstępna to 259 zł – dokonuje się jej jeszcze przed porodem. Po porodzie należy wpłacić 2590 zł (10 rat po 259 zł). Po roku abonament na przechowywanie komórek macierzystych wynosi 500-700 zł rocznie (w zależności od firmy, z jaką została podpisana umowa i pakietu).
Różne firmy oferują różne pakiety usług związane z przechowywaniem i ewentualnym wykorzystaniem krwi pępowinowej, np. możliwość czterokrotnego skorzystania z pobranych komórek macierzystych czy dodatkowe pakiety badań. Dlatego ceny przechowywania krwi mogą się znacząco różnić.
Krew pępowinowa pobrana przez prywatną firmę będzie dostępna wyłącznie dla dawcy (dziecka) oraz członków jego rodziny. Publiczne placówki medyczne pobierają krew pępowinową za darmo, ale takich szpitali jest w Polsce mało. Za procedurę i przechowywanie się nie płaci, ale krew pępowinowa jest wtedy dostępna dla wszystkich potrzebujących, nie jest przechowywana wyłącznie na użytek rodziny dziecka. Nie ma więc gwarancji, że będzie dostępna, gdyby w przyszłości dziecko jej potrzebowało.
W PBKM istnieje możliwość zwolnienia z większej części opłat za pobranie krwi pępowinowej, w ramach programu „Pobranie na Ratunek”. Organizuje go Polski Bank Komórek Macierzystych w celu ratowania życia i zdrowia ciężko chorych dzieci. Oferta skierowana jest do rodziców ciężko chorych dzieci, którzy przy porodzie kolejnego dziecka chcą pobrać krew pępowinową i przeznaczyć ją do leczenia. Jedyne koszty jakie ponoszą to część opłaty za preparatykę oraz koszty bankowania, gdy krew przechowywana jest dłużej niż rok.
Źródło: pbkm.pl, hematoonkologia.pl
Przeczytaj też:
Rodzicami wyjątkowej Aurei Yenmai Śmigrodzki są Thuy Phan oraz neurolog dr n. med. Rafał Śmigrodzki. Oboje mieszkają w Północnej Karolinie w USA. Od lat starali się o dziecko. Gdy w klinice niepłodności udało się uzyskać 5 embrionów z ich własnych komórek rozrodczych, skorzystali z wyjątkowego badania – PGT-P, które pozwala sprawdzić, czy embrion obciążony jest mutacjami genetycznymi warunkującymi choroby. Zanim wybrali najzdrowszy zarodek, przeanalizowali profile genetyczne wszystkich embrionów. Aurea urodziła się ze wskazanego przez nich zarodka i jest pierwszym na świecie dzieckiem, które przyszło na świat w wyniku selekcji embrionów wykonanej na podstawie badania PGT-P. Przyszłość procedury in vitro? Doktor Śmigrodzki jest entuzjastą technologii. Interesował się też genetyką i o badaniu PGT-P dowiedział się wcześniej z publikacji naukowych. Chce też, aby jego mózg zamrożono po śmierci, gdyż ma nadzieję, że kiedyś technologia umożliwi wskrzeszenie go. Ani on, ani jego partnerka nie są nosicielami żadnych poważnych chorób genetycznych, ale mimo to postanowili przebadać embriony pod kątem ryzyka wystąpienia poważnych schorzeń. Według neurologa i ojca Auerei, badanie genetyczne zarodków przed implantacją będzie kolejnym krokiem w rozwoju ludzkości . „Jeżeli można zrobić coś dobrego dla własnego dziecka, to po prostu się to robi. Ważna jest już sama świadomość, że ryzyko można zmniejszyć. Nie wyeliminować, ale bardzo ograniczyć” – powiedział Śmigrodzki. Zabawa w Boga? Aurea ma dzisiaj blisko dwa lata i rozwija się książkowo. To, że urodziła się z najzdrowszego wyselekcjonowanego embrionu, nie gwarantuje, że będzie zawsze zdrowa i będzie długo żyła. Jednak jej szanse na jedno i drugie są w teorii wyższe. Aurea w przyszłości otrzyma dostęp do danych z badań przesiewowych wszystkich embrionów. Rodzice...
Gdy u trzyletniej Elsie do zmęczenia dołączyły nieznikające siniaki i zgrubienia na ciele, jej mama, Laura Catwright, postanowiła zabrać córkę do lekarza. Niestety wizytę wyznaczono na odległy termin. Gdy dwa dni później u dziecka pojawiły się ciemne zmiany na języku i wysypka na tułowiu, matka uparła się, że dziecko musi pilnie zobaczyć lekarz. Trudna walka w oczekiwaniu na operację Pediatra natychmiast odesłał Elsie i jej mamę do szpitala. Tam sprawy zaczęły przybierać poważny obrót. „W pewnym momencie pojawił się temat szpiku kostnego. Wtedy już wiedziałam, że jest źle” – powiedziała mama dziewczynki. U Elsie zdiagnozowano anemię aplastyczną, czyli chorobę, w której szpik kostny nie produkuje wystarczającej ilości krwinek. Jedynym ratunkiem dla dziecka był przeszczep szpiku kostnego. Zaczęła się walka o życie dziewczynki. Elsie musiała być cały czas na antybiotykach i mieć robione transfuzje krwi co 7-10 dni. Zawsze, gdy wypuszczano ją do domu, już po 2 dniach musiała wrócić do szpitala, bo dostawała gorączki. Z powodu licznych wkłuć jej żyły stawały się coraz bardziej zbliznowaciałe. Poszukiwania dawcy Przez bardzo niski poziom płytek krwi i krwinek odpowiadających za walkę z infekcjami dziewczynka często dostawała krwotoków z nosa. Pojawiły się też problemy z dziąsłami i normalnym jedzeniem, więc konieczne było odżywianie dojelitowe. Na domiar złego wystąpiła do sepsa . Na szczęście udało się ją opanować. W czasie, gdy lekarze próbowali utrzymać dziecko przy życiu i w na tyle dobrym zdrowiu, aby operacja przeszczepu szpiku mogła być wykonana, trwały poszukiwania dawcy. Przebadano całą rodzinę, w tym dwuletnią siostrę Elsie. Niestety, nikt z najbliższych nie mógł zostać dawcą. Zaczęto więc szukać go wśród obcych ludzi. W końcu się udało. Ryzykowna operacja Przeszczep szpiku...
Dotychczas lekarze uważali, że pępowinę należy przecinać od razu po porodzie, gdyż może to uchronić kobietę przed ewentualnym krwotokiem. Od setek lat, taka metoda stosowana jest na całym świecie. Czy nastąpi zmiana? Korzystniejsze dla dziecka? Położne z The Royal College of Midwives udostępniły raport na temat opóźnienia przecinania pępowiny . – Natychmiastowe zaciśnięcie klamry na pępowinie, zmniejsza przepływ krwi u dziecka i może pozbawić dziecka żelaza. Niedobór żelaza w pierwszych miesiącach życia noworodka, jest przyczyną różnych problemów neurologicznych w przyszłości. – dowiadujemy się z dokumentu. Badania dowodzą, że opóźnienie o minimum 2 minuty przecięcia pępowiny, lub zaczekanie z tym do czasu kiedy przestaje ona pulsować, pomaga z przepływem krwi z łożyska do dziecka. Warto pamiętać, że dopóki pępowina pulsuje, dostarcza tlen i odżywia dziecko. – Dzięki temu, że później odetniemy pępowinę, noworodek otrzyma 30% więcej objętości krwi przez łożysko, niż po odcięciu natychmiast. Kiedy dziecko się rodzi, pępowina i łożysko zawierają przecież około 1/3 krwi dziecka! To dowodzi, jak ważne jest, by jak najwięcej krwi zostało dostarczone dziecku i lekarze nie powinni się spieszyć z zaciskaniem klamry.– podsumowują położne. Czytaj także: Niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza u dzieci.
