Święto Zmarłych z dzieckiem

Dzień Wszystkich Świętych, Zaduszki – w te wyjątkowe dni, zgodnie z polską tradycją, odwiedzamy miejsca, gdzie spoczywają najbliżsi. Pielęgnując rytuały związane z pamięcią o bliskich, którzy odeszli, sprawisz, że dziecko będzie mieć potrzebę postępowania zgodnie z tym, do czego sama jesteś przywiązana, i przyjmie to jako własne.

Czy iść na cmentarz z dzieckiem?

Warto iść na cmentarz całą rodziną i nie bać się, że odwiedzanie grobów może być dla dziecka smutne. Na maluchu z pewnością zrobi wrażenie widok cmentarza, na którym migoczą światełka, a groby obsypane są chryzantemami – ale wywoła raczej pozytywne uczucia, zwłaszcza że dzieci przeżywają wszystko, co się dzieje na cmentarzu, razem z mamą i tatą.

Idąc z dzieckiem na groby, warto przywołać wspomnienia, opowiedzieć, kim była i co lubiła bliska osoba, której grób odwiedzamy. Pozwólmy dziecku wybrać kwiaty czy wianek, ułożyć na grobie krzyżyk z kasztanów – poczuje się wtedy ważny i te listopadowe święta staną się mu bliskie. A w domu warto przeczytać dziecku jakiś wiersz o Zaduszkach, np. ten Heleny Bechlerowej:
Ekspert odpowiada: Magdalena Gąssowska, psycholog, zajmuje się psychoterapią, wykłada w Wyższej Szkole Pedagogicznej ZNP

Czy wyjaśniać dziecku, co to znaczy, że ktoś umarł? A może unikać tego tematu, by go nie smucić?

– Mówiąc o takich sprawach, najlepiej podążać za zadawanymi przez dziecko pytaniami, biorąc pod uwagę dziecięcą wrażliwość i wyobraźnię. Trzy-, czterolatki nie są w stanie pojąć zjawiska śmierci, nie umieją zrozumieć i zaakceptować jej nieodwracalności. Później przychodzi czas na pytania, np. czy mama umrze, czy ja kiedyś umrę, i konieczność pogodzenia się z tym. Ale nawet małym dzieciom trzeba wyjaśnić, że śmierć jest częścią życia. Najpierw rodzimy się, żyjemy, a potem umieramy i wtedy nasze ciało leży w grobie. Gdy jesteśmy wierzący, dodajmy, że po śmierci dusza przechodzi do innego, szczęśliwego świata, który istnieje zawsze. Jeśli nie wierzymy w Boga, można powiedzieć, że jesteśmy w pamięci i sercach bliskich. Śmierć i pamięć o zmarłych nie powinny być tematem tabu.

Jak zaplanować Święto Zmarłych z dzieckiem?

– Ustal wcześniej, które groby odwiedzicie. Wędrówka po cmentarzu nie powinna być dla dziecka zbyt męcząca, bo wtedy dzień Wszystkich Świętych będzie kojarzył się maluchowi z czymś mało przyjemnym.

• Wyjaśnij, dlaczego odwiedza się groby. Możesz powiedzieć, że chodzi o pamięć o tych, którzy odeszli, i okazywanie im naszej miłości.
• Pozwól, by dziecko brało udział w porządkowaniu i ozdabianiu grobów. Poczuje się ważnym uczestnikiem tego święta.
• Zachęć, by postawił świeczkę na opuszczonym grobie. Powiedz, że warto dbać o to, by na każdej mogile zabłysło światełko.
• Zaproponuj, by po powrocie do domu dziecko narysowało to, co widziało na cmentarzu. Oczywiście, jeśli nie jest zbyt zmęczone. Rysowanie to dobry sposób na odreagowanie emocjonujących przeżyć.

Sprawdź, jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci i przemijaniu.