Poród przedwczesny: definicja, objawy, przyczyny, czynniki ryzyka

Poród przedwczesny jest zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka. Im ciąża jest bardziej zaawansowana – tym szansa na przeżycie dziecka i jego prawidłowy rozwój jest większa. Przyszła mama nie powinna bagatelizować regularnych skurczów macicy, które są jednym z objawów. Wydzielina z pochwy ma wtedy brązowy lub różowy kolor, może także sączyć się płyn owodniowy. Zdarza się, że zagrażający poród przedwczesny można zatrzymać, zakładając na szyjkę macicy szef okrężny lub za pomocą innych metod.

Spis treści:

1. Poród przedwczesny
2. Przyczyny przedwczesnego porodu
3. Objawy przedwczesnego porodu
4. Jak zapobiec porodowi przedwczesnemu?

Poród przedwczesny

Poród przedwczesny to narodziny dziecka przed 37. tygodniem ciąży. Lekarze nazywają tak również zakończenie ciąży od 23. tygodnia ciąży (do 22. tygodnia ciąży jest to poronienie). Dziecko urodzone za wcześnie to także noworodek, który w chwili urodzenia ważył 500–2500 gramów. Najwięcej wcześniaków rodzi się w krajach afrykańskich i azjatyckich - około 12%, w Europie jest to ok. 6 %. W medycynie poród przedwczesny nadal nie jest do końca wyjaśnionym zjawiskiem, możliwe jest jednak określenie czynników ryzyka. Kiedy poród przedwczesny jest bezpieczny? Dzieje się tak, im większy jest wiek ciąży w chwili porodu.

Przyczyny przedwczesnego porodu

Wbrew pozorom nie tylko ciąża zagrożona jest przyczyną wcześniejszych narodzin dziecka. Duży wpływ na urodzenie wcześniaka ma również styl życia przyszłej mamy. Jeśli kobieta dba o siebie, unika stresu i nadmiernego wysiłku, jest większa szansa, że urodzi o czasie. Do przyczyn porodu przedwczesnego można zaliczyć:

• przebyty wcześniej poród przed terminem
• zakażenie wewnątrzmaciczne – trudne do stwierdzenia, ponieważ nie dają objawów
• ciąża mnoga – ponad 70 proc. ciąż, w wyniku których na świat przychodzą bliźnięta lub wieloraczki, kończy się za wcześnie
• problemy z łożyskiem, np. niewydolność, łożysko przodujące
• wiek mamy – poniżej 17. roku życia lub powyżej 40.
• zły sposób odżywiania podczas ciąży
• nadwaga lub niedowaga przyszłej mamy
• choroby przewlekłe – jeśli przyszła mama ma nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, problemy z sercem lub nerkami, przez całą ciążę powinna być nie tylko pod opieką ginekologa, ale również lekarza specjalisty, który pokieruje leczeniem jej choroby.
• infekcje intymne – ciąża im szczególnie sprzyja, jeżeli wydzielina z pochwy zmienia kolor, pojawia się świąd lub pieczenie, jak najszybciej zgłoś się do lekarza, aby zalecił odpowiednie leczenie.
• palenie papierosów i picie alkoholu podczas ciąży
• przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego – zdarza się w 30 proc. porodów przedwczesnych.

Objawy przedwczesnego porodu

Mimo postępu medycyny nadal trudno przewidzieć, czy ciąża nie zakończy się przed terminem. Objawy porodu przedwczesnego mogą pozostać niezauważone lub zbagatelizowane. W drugiej połowie ciąży kobieta jest przygotowana na pojawienie się skurczów przepowiadających i może nie odróżnić ich od prawidłowych skurczów porodowych, które pojawiają się, gdy zaczyna się akcja porodowa. W przypadku porodu przedwczesnego:

• skurcze stają się regularne
• czujesz twardnienie brzucha, któremu może towarzyszyć ból
• czasem pojawia się biegunka w ciąży i mdłości
• wydzielina z pochwy staje się różowa lub brązowa
• może sączyć się płyn owodniowy
• szyjka macicy rozwiera się i skraca przedwcześnie.

Jak zapobiec porodowi przedwczesnemu?

Czy poród przedwczesny można zatrzymać? W niektórych sytuacjach zatrzymanie porodu przedwczesnego jest możliwe. Szybkie uchwycenie niepokojących objawów i rozpoczęcie leczenia pomoże w opóźnieniu narodzin dziecka. Dla płodu każdy kolejny dzień w łonie mamy ma bardzo duże znaczenie – pozwala dojrzeć i lepiej przygotować się do życia po drugiej stronie brzucha. Każdy dodatkowy dzień, który dziecko spędzi w brzuchu mamy, jest bardzo ważny dla jego rozwoju.
Jak zapobiec przedwczesnemu porodowi? Kobieta zagrożona porodem przedwczesnym otrzymuje leki przeciwskurczowe i musi leżeć, czasami konieczna jest też hospitalizacja na oddziale patologii ciąży. W niektórych przypadkach (niewydolność szyjki macicy) na szyjkę zakłada się szew okrężny lub pessar.

Stosuje się także:

• Tokolizę – kobieta otrzymuje leki tokolityczne, ma to na celu zahamowanie czynności skurczowych macicy. Pozwala opóźnić je o ok. 48 godzin, dzięki czemu lekarze mają czas, by podać inne leki, np. takie, które wspomagają dojrzewanie płuc u płodu. Jest to także czas na przeniesienie kobiety do innego ośrodka z oddziałem intensywnej opieki noworodkowej
• Kortykosteroidy – zapobiegają niewydolności oddechowej u wcześniaków, a także stanom zapalnym i zakażeniu ogólnoustrojowemu.
• Antybiotyki – bezwzględnie muszą być podane, gdy doszło u kobiety do przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego, ponieważ istnieje wtedy ryzyko zakażenia wewnątrzmacicznego.
• Progesteron – jest to preparat stosowany przy podtrzymywaniu ciąży.

Zobacz też:

• Poronienia czasem można nawet nie zauważyć
• Czy wcześniaki mają szansę na normalne życie?
• Poród przed czasem – jak tego uniknąć?