Ustawa o leczeniu niepłodności reguluje zasady stosowania zapłodnienia metodą in vitro. Z tej procedury będą mogły korzystać nie tylko małżeństwa (tak jak dotychczas), ale również osoby, które żyją w związkach niesformalizowanych (poświadczonych jednak zgodnym oświadczeniem o wspólnym pożyciu). Oczywiście po wyczerpaniu innych metod leczenie niepłodności, prowadzonych przez co najmniej rok.
Ustawa reguluje również sprawę zarodków – zabrania tworzenia ich w celach innych niż pozaustrojowe zapłodnienie. W ramach procedury in vitro może być zapłodnionych nie więcej niż sześć komórek jajowych (jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której kobieta poddająca się procedurze będzie mieć więcej niż 35 lat lub gdy będą ku temu wskazania, np. współistniejąca z niepłodnością inna choroba i wcześniejsze dwukrotne nieskuteczne leczenie metodą zapłodnienia pozaustrojowego).
Ustawa o leczeniu niepłodności dopuszcza również możliwość "adopcji" zarodków, tj. przekazania ich na rzecz anonimowej biorczyni. Pod warunkiem, że zostanie stwierdzone – na podstawie danych fenotypowych – podobieństwo biorców zarodka z jego dawcami. Do dawstwa anonimowego będą przekazywane też zarodki przechowywane w banku komórek rozrodczych i zarodków, jeśli od dnia przekazania ich do banku minie 20 lat, a także te zarodki, których oboje dawcy zmarli.
Zobacz także: Dla kogo dofinansowanie in vitro w Polsce w 2015 roku
Ustawa zakazuje niszczenia zarodków zdolnych do prawidłowego rozwoju, tzn. takich których tempo i sekwencja podziału komórek, stopień rozwoju w odniesieniu do ich wieku oraz budowa morfologiczna uprawdopodobniają prawidłowy rozwój. Za złamanie tej zasady będzie grozić kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Jedynym wyjątkiem jest stwierdzenie wady zarodka, która skutkowałaby ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą.
Przyjęta przez Sejm ustawa zakazuje także wykorzystywania preimplantacyjnej diagnostyki genetycznej w celach wyboru określonych cech zarodka (np. płci dziecka). Oczywiście i od tej zasady jest wyjątek – diagnostykę tę można stosować, gdy istnieje ryzyko wystąpienia ciężkiej i nieuleczalnej choroby dziedzicznej.
Warto przeczytać: Jak powiedzieć dziecku, że jest z in vitro? Porady psychologa
W myśl ustawy w Polsce powstaną centra leczenia niepłodności, Rejestr Dawców Komórek Rozrodczych i Zarodków, a także Rada do Spraw Leczenia Niepłodności, która ma być organem doradczym i opiniodawczym ministra zdrowia.
Nowe przepisy regulują też sprawy dotyczące znakowania, monitorowania, przechowywania i transportu oraz kryteria bezpieczeństwa i jakości komórek rozrodczych i zarodków.
Ta ustawa od dawna budziła kontrowersje i protesty środowisk prawicowych, które zgłosiły wiele poprawek do jej projektu (w tym dotyczące wprowadzenia możliwości stosowania in vitro wyłącznie przez małżeństwa, ograniczenia liczby zapładnianych komórek jajowych i całkowitego zakazu diagnostyki preimplantacyjnej w celu wyboru cech fenotypowych, a także dodania do ustawy preambuły zapisu, że "ochrona prawa do życia ludzkiego na każdym etapie jego rozwoju jest koniecznym warunkiem ochrony godności człowieka"). Jednak sejmowa komisja zdrowia zarekomendowała posłom odrzucenie wszystkich poprawek.
Za przyjęciem ustawy głosowało 261 posłów, przeciwko było 176 posłów, a sześć osób wstrzymało się od głosu. Zdaniem premier Ewy Kopacz, przyjęta ustawa to "wielki sukces polskiej wolności".
Ustawa – jeśli zostanie przyjęta przez Senat – zastąpi wcześniejszy rządowy "Program – Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013-2016". Dzięki temu programowi w Polsce przyszło na świat 2235 dzieci.
Polecamy: In vitro – na czym polega sztuczne zapłodnienie?
Na co pozwala nowa ustawa o in vitro? Z metody in vitro mogą korzystać zarówno małżeństwa, jak i osoby pozostające w związkach nieformalnych, których leczenie niepłodności innymi metodami trwało przynajmniej jeden rok. Uregulowano kwestię zarodków. Mogą one być tworzone jedynie w celu zapłodnienia pozaustrojowego. Do zapłodnienia może zostać wykorzystanych jedynie sześć komórek jajowych, chyba że względy medyczne pozwalają podjąć inna decyzję. Jeden punkt do Trybunału Konstytucyjnego Według prezydenta Bronisława Komorowskiego wprowadzana ustawa daje możliwość pobrania komórek rozrodczych od osób niezdolnych do samodzielnego wyrażenia zgody, co wydaje się być sprzeczne z prawem. Dlatego ten punkt ustawy skierował do Trybunału Konstytucyjnego. Ustawa wchodzi w życie za trzy miesiące. Zarodki mogą być "adoptowane" Jeśli para nie zdecyduje się na wykorzystanie wszystkich zarodków w ciągu 20 lat (przez ten czas będą zamrożone) lub jeśli oboje dawcy umrą, to zostaną one przekazane anonimowo adopcji przez bezpłodne pary. Zobacz też: 10 rzeczy o in vitro Zakaz niszczenia zarodków Ustawa zakazuje bezwzględnie niszczenia zarodków zdolnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Za taki czyn może grozić kara od 6 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Obowiązuje całkowity zakaz diagnostyki genetycznej zarodka. Jedynym wyjątkiem są sytuacje wymagające kontroli ze względu na zagrożenie ciężką i nieuleczalną choroba genetyczną. Centra Leczenia Niepłodności Nowa ustawa powołuje do życia nie tylko centra leczenia bezpłodności , ale również rejestr dawców komórek rozrodczych i zarodków oraz powołuje radę do spraw leczenia niepłodności. Ta ostatnia będzie organem doradczym i opiniotwórczym przy ministrze zdrowia.
Zapłodnienie in vitro, czyli zapłodnienie pozaustrojowe, w skrócie naukowym oznaczane jest jako IVF, także z dopiskami ICSI/IMSI. In vitro dosłownie oznacza „na szkle” i dotyczy badań i zabiegów przeprowadzanych w laboratorium poza organizmem. Jeśli nie udaje wam się zajść w ciążę i nie pomagają naturalne metody planowania rodziny, może czas pomyśleć o zapłodnieniu in vitro? Spis treści: Co to jest in vitro? Zapłodnienie in vitro: jak przebiega procedura? Zapłodnienie in vitro: wskazania Kiedy zrobić test ciążowy po zabiegu in vitro? Sztuczne zapłodnienie: możliwe powikłania Zapłodnienie in vitro a prawo w Polsce Zapłodnienie in vitro: kto może z niego skorzystać? Czym in vitro różni się od naprotechnologii? Inseminacja a in vitro Jaka jest cena in vitro w Polsce? Co to jest in vitro? In vitro jako termin medyczny oznacza przeprowadzenie jakiegoś procesu biologicznego w warunkach laboratoryjnych. W przypadku zapłodnienia in vitro zabieg polega na doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w laboratorium, czyli poza organizmem kobiecym. Taki rodzaj zapłodnienia zaliczany jest do technik rozrodu, które są wspomagane medycznie. In vitro jest metodą, która ma walczyć z niepłodnością i leczyć ją. Co oznaczają skróty stosowane do opisu tej metody? IVF – klasyczne zapłodnienie metodą in vitro: plemniki i komórki jajowe umieszcza się razem, w przeciągu kilku godzin plemniki samodzielnie penetrują komórkę jajową, co jest najbardziej zbliżone do warunków zapłodnienia, jakie panują w organizmie. ICSI – podanie wyselekcjonowanego wcześniej plemnika bezpośrednio do komórki jajowej; metoda zalecana parom, u których stwierdzono niepłodność ze strony mężczyzny. IMSI – wprowadzenie bardzo starannie wyselekcjonowanego plemnika bezpośrednio do komórki jajowej – budowa plemnika...
W laboratorium kliniki in vitro znajdują się dwie pracownia. W pracowni andrologicznej badane są plemniki, a w embriologicznej zapładniane są komórki jajowe. Tu też hoduje się embriony w warunkach zbliżonych do tych, jakie panują w ciele kobiety (w zaciemnieniu i w odpowiedniej temperaturze). Pracownia andrologiczna Zapłodnienie in vitro poprzedzone jest badaniem niepłodności. – W laboratorium andrologicznym analizowane są plemniki, które posłużą do zapłodnienia. To tu ocenia się ich ruchliwość, obserwuje dokąd i jak płyną – mówi dr n. biol. Wojciech Sierka, kierownik Laboratorium ds. Badań Klinicznych w "Gyncentrum". – Badając męską płodność, przyglądamy się pod mikroskopami budowie męskich komórek rozrodczych i zwykle trafnie diagnozujemy problem. Wykorzystujemy do tego m.in. komputerowy analizator nasienia SCA. Oceniamy fitness męskich komórek rozrodczych jako takich, a nawet zmiany w DNA. Pracownia embriologiczna W laboratorium embriologiczym wykonywane są zabiegi zapłodnienia, pod mikroskopem i w szkle. – W naszym laboratorium odtwarzamy, na ile to możliwe, warunki panujące w macicy pacjentki. Dbamy o ciemność, czystość, ciepło, odpowiednią jakość powietrza, specjalne warunki wilgotnościowe i odżywki dla embrionów. Pozyskujemy wyprodukowane przez pacjentkę komórki rozrodcze (oocyty), łączymy je z plemnikami, hodujemy zarodki i transferujemy je do ciała pacjentki – objaśnia specjalista. ZOBACZ TEŻ: ABC zapłodnienia in vitro, ICSI, insenimacji Kriokonserwacja komórek rozrodczych Laboratorium zajmuje się także kriokonserwacją komórek rozrodczych, zarówno męskich i żeńskich, czyli długotrwałym przechowywaniem materiału biologicznego. – Z rozwiązania tego skorzystać mogą np. osoby z problemami nowotworowymi, które chciałyby zachować swoje gamety. W temperaturze -196 st. C mrożone są...
