„Balladyna” Juliusza Słowackiego jest przykładem polskiego dramatu romantycznego. Utwór posiada luźną kompozycję i składa się z pięciu aktów.
Spis treści:
W ubogim domu mieszka Wdowa z dwiema córkami – Aliną i Balladyną. Pierwsza jest delikatna i łagodna, druga zaś żądna władzy, zaborcza, egoistyczna. Pewnego dnia za sprawą nimfy Goplany przybywa do nich książę Kirkor. Mężczyzna szuka żony i jest zauroczony obiema siostrami.
O tym, czy żoną księcia zostanie Alina czy Balladyna, ma rozstrzygnąć „malinowy konkurs”. Wygra ta, która pierwsza uzbiera i przyniesie dzban malin. Balladyna widząc, że nie ma szans na wygraną z Aliną, zabija siostrę.
Morderczyni wraca i okłamuje księcia Kirkora – twierdzi, że Alina uciekła z innym mężczyzną. Kłamstwo sprawia, że zostaje żoną księcia.
Balladyna wstydzi się tego, skąd pochodzi, dlatego zamyka matkę w wieży. Ogarnięta żądzą władzy rozmyśla, jak pozbyć się męża i zasiąść na tronie. Kiedy Kirkor wyrusza na wojnę, jego zona rozkochuje w sobie von Kostryna. Namawia go, by przy jej pomocy zgładził Kirkora. Gdy książę Kirkor ginie, Balladyna morduje również Kostryna. W końcu realizuje swój plan i zasiada na tronie. Rządzi, wydając wyroki śmierci. Jeden dotyczy jej samej – Balladyna ginie rażona piorunem.
Zobacz także: „Balladyna” – jak dobrze znasz dramat J. Słowackiego? [TEST]
Do Pustelnika przychodzi Kirkor. Prosi o radę w sprawie wyboru żony. Mędrzec doradza mu, by poślubił dziewczynę z ludu. Kirkor przy okazji dowiaduje się, że Pustelnik (a tak naprawdę król Popiel III), został podstępnie usunięty z tronu przez swego brata Popiela IV. Rządy obecnego króla są złe i przynoszą wiele nieszczęść. Kirkor podejmuje decyzję, że będzie prowadził walkę o tron dla Popiela III.
Nimfa Goplana budzi się ze snu. Jest zakochana w Grabcu, lecz ten nie odwzajemnia jej uczuć, bo kocha Balladynę.
Królowa planuje zemstę i wydaje rozkazy swym sługom. Chce, by Chochlik przeszkodził w spotkaniu kochanków, a Skierce każe doprowadzić Kirkora do chaty wdowy.
Kirkor przybywa do chaty Wdowy i poznaje dwie siostry, Balladynę i Alinę. Ma mętlik w głowie, gdyż nie wie, którą wybrać. Wdowa proponuje, by poślubił tę, która pierwsza uzbiera dzban malin.
Chochlik za poleceniem Goplany prowadzi Grabca po lesie, aż znużony mężczyzna w końcu zasypia. Nimfa wypytuje Skierkę o zdarzenia u Wdowy. Chochlika pyta o Balladynę i Grabca. Dowiaduje się o ich spotkaniu. Wpada we wściekłość i karze Chochlika za złe wykonanie zadania. Zamienia Grabca w wierzbę.
Siostry idą zbierać maliny. Balladyna, która zebrała ich mało, zabija siostrę. Wszystko widzi zamieniony w wierzbę Grabiec. Zamordowaną Alinę znajduje Filon, który zakochuje się w niej i ją całuje. Balladyna zabiera maliny siostry, a Goplana sprawia, że na jej czole pojawia się czerwona plama.
Kirkor i Wdowa czekają na dziewczyny. Pojawia się Balladyna, mówiąc, że jej siostra uciekła z jakimś mężczyzną. Kirkor poślubia Balladynę.
Ktoś podpala chatę Wdowy. Ludzie dowiadują się, że Balladyna poślubiła Kirkora.
Kirkor wyjeżdża na wojnę. Balladyna zrywa kontakty ze wszystkimi z dawnego otoczenia, nie wpuszcza do zamku Grabca oraz znajomych matki.
Pustelnik radzi Kirkorowi, by ten wysłał żonie zapieczętowaną skrzynię i ostrzegł ją, że pod żadnym pozorem ma jej nie otwierać. Chce sprawdzić lojalność dziewczyny. Balladyna natomiast idzie do Pustelnika z prośbą, by usunął plamę na jej czole. On zgadza się, lecz stawia warunek: może to zrobić tylko Alina, którą Pustelnik może zbudzić z wiecznego snu. Przestraszona Balladyna nie godzi się na to i ucieka.
Goplana jest wciąż zakochana w Grabcu. Aby zdobyć jego serce, zamienia go w króla dzwonków. Nakłada na jego głowę koronę Popiela III i przekazuje mu władzę nad przyrodą. Grabiec planuje, jak będą wyglądały jego rządy.
Kostryn, podsłuchując rozmowę Pustelnika z Balladyną, poznaje jej tajemnicę. Do zamku przybywa posłaniec ze skrzynią. Kostryn podejrzewa, że wie on zabójstwie Aliny i rzuca się na posłańca z mieczem. Balladyna pomaga w zabójstwie i zadaje posłańcowi ciosy nożem.
Trwa uczta na zamku. Zmęczona i głodna Wdowa, matka Aliny i Balladyny, dostaje się na salę. Balladyna wstydzi się jej, nie przyznaje się do niej i każe wyrzucić matkę za bramę. Goniec informuje zgromadzonych o zwycięstwie Kirkora nad Popielem IV. Lud chce ogłosić go królem, lecz ten mówi, że zostanie nim właściciel korony Lecha. Balladynie ukazuje się duch Aliny. Przerażona tym mdleje.
Kirkor informuje Pustelnika, że wyrusza do Gniezna, by znaleźć skradzioną koronę. Ten, kto z nią przybędzie, będzie uznany za złodzieja. Wdowa pojawia się u Pustelnika, żaląc się na swój los. Mężczyzna obiecuje jej, że gdy odzyska swój tron, ukarze jej córkę.
Chochlik i Skierka rozmawiają o tym, co będą czynić.
Balladyna zabija Grabca, gdyż to on posiada koronę, ale w ciemnościach nie może jej znaleźć. Koronę odnajduje Kostryn, który również chce zdobyć władzę. Balladyna nakazuje zabić Pustelnika.
Goplana opuszcza krainę, którą włada. Jest przerażona skutkami swych czarów.
Kirkor przygotowuje żołnierzy do walki. Wysyła posłańców do Pustelnika, który, jak się okazuje, powiesił się przed swoją chatą.
Balladyna i Kostryn podjęli się walki przeciwko Kirkorowi. Przekupując połowę żołnierzy, wygrywają z nim bitwę. Kostryn zabija Kirkora. Balladyna chcąc również pozbyć się kochanka, kroi przyniesiony chleb zatrutym nożem. Mężczyzna zjada kawałek chleba.
Kostryn umiera. Zgodnie z prawem i tradycją, królem zostanie ten, który odprawi sąd nad zbrodniarzami. Przed Balladyną stają oskarżyciele. Lekarz stwierdza, że Kostryna został otruty i domaga się wskazania winnego. Filon, który zakochał się w Alinie, wnosi o ukaranie mordercy dziewczyny. Przychodzi wdowa, która skarży się, że wyrodna córka wypędziła ją z zamku, co według prawa karane jest śmiercią.
Wdowa chce opuścić zamek, lecz nie może wycofać skargi. Zostaje poddana torturom, podczas których ma wyjawić imię córki, ale umiera bez słowa. Balladyna trzykrotnie wydaje wyrok śmierci, w tym także na samą siebie. Ginie od porażenia piorunem.
„Balladyna” została napisana po powstaniu listopadowym, gdy we Francji kształtowała się polska emigracja. Tworzący w tym czasie artyści byli ogarnięci pesymistycznymi nastrojami, co uwidacznia się w ich ówczesnych dziełach.
Na utwór Juliusza Słowackiego duży wpływ miały studia, podczas których pisarz zainteresował się pojęciem ironii romantycznej. Pierwsze pomysły napisania „Balladyny” pojawiły się prawdopodobnie na jesieni 1833 roku, utwór jednak powstał w grudniu 1834 roku. Wydano go dopiero w 1839 roku.
„Balladyna” jest tragedią, przeznaczoną do wystawiania na scenie. Tekst główny uzupełnia tekst poboczny, czyli didaskalia.
Balladyna i Alina to siostry, główne bohaterki dramatu Juliusza Słowackiego. Pochodzą z biednej rodziny, ich matką jest uboga wdowa. Na pierwszy rzut oka są różne. Balladyna jest postawną kobietą, o brązowych włosach i ciemnych oczach. Alina natomiast drobną blondynką, z jasnymi oczami i włosami splecionymi w warkocz.
Balladyna uosabia zło. Jest wyrachowana, wstydzi się swojego pochodzenia, czuje, że chciałaby się znaleźć w innym miejscu. Cicha i zamknięta w sobie, nie może pogodzić się ze swoim losem. Nie podejmuje żadnych prac domowych, jest leniwa i egoistyczna. Wszystkie prace wykonują za nią Alina i matka. Balladyna nienawidzi swojej siostry, uważa ją za rywalkę, ale udaje, że jest jej kochaną siostrą.
Alina jest przeciwieństwem Balladyny. To pogodna, wesoła i szczera dziewczyna. Kocha siostrę pomimo jej zachowania. Jest gotowa do poświęceń, wyręcza Balladynę w pracach domowych i na polu. Ma dobre serce. Zakochała się w Kirkorze, lecz jest w stanie bez wahania zrezygnować z mężczyzny i „podarować” go siostrze. Jest ufna, przez co nie spodziewa się, że zginie z rąk siostry.
Balladynę i Alinę łączyły więzy krwi, ale różniło wiele. Różnice te doprowadziły do tragedii. Wszystko mogłoby wyglądać inaczej, gdyby Balladyna była lepszą osobą. Nie doceniała tego, co ma: rodziny, zdrowia, dachu nad głową. Zaślepiona żądzą lepszego życia uznała siostrę za przeszkodę na drodze do realizacji swoich planów. Los, jaki spotkał Alinę, był niesprawiedliwy. Zginęła z rąk siostry, którą szczerze kochała i dla której byłaby w stanie zrezygnować ze swojego szczęścia.
Zobacz także:
Adam Mickiewicz tworzył swój wielki poemat epicki w latach 1832-1834. Przez wielu, „Pan Tadeusz” wciąż jest odczytywany jako niezwykła opowieść, a nawet… baśń pełna działających na wyobraźnię wersów. Tu codzienne sprawy (polowania, grzybobrania, śniadania, obiady, kolacje, flirty, rozmowy, spory i rywalizacja) przeplatają się ze sprawami szczególnej rangi (walka o niepodległość kraju, miłość). Przeczytaj krótkie streszczenie, by zapoznać się z najważniejszymi wątkami „Pana Tadeusza” oraz streszczenie szczegółowe, jeśli chcesz dokładnie poznać okoliczności następujących po sobie wydarzeń. Spis treści: „Pan Tadeusz” – plan wydarzeń „Pan Tadeusz” – streszczenie krótkie „Pan Tadeusz” – streszczenie szczegółowe Geneza utworu „Pan Tadeusz” „Pan Tadeusz” – opis bohaterów Pan Tadeusz – plan wydarzeń Przyjazd Tadeusza do Soplicowa. Spotkanie Tadeusza z Zosią Flirt Tadeusza z Telimeną. Historia zamku Horeszków. Polowanie na zająca. Wycieczka na grzybobranie. Polowanie na niedźwiedzia. Uczta po udanym polowaniu i koncert Wojskiego na rogu. Kłótnia pomiędzy Tadeuszem i Telimeną (zakończona zgodą) Kłótnia Hrabiego z Sędzią. Zajazd – atak szlachty z Dobrzyna na Soplicowo. Aresztowanie szlachty z Dobrzyna przez Rosjan. Bitwa Sopliców z Horeszkami. Rosyjskie oddziały w Soplicowie. Bitwa całej miejscowej szlachty z Rosjanami. Spowiedź i śmierć Jacka Soplicy Zaręczyny Tadeusza i Zosi. Polonez. Pan Tadeusz – streszczenie krótkie Młody panicz, Tadeusz przyjeżdża po latach do rodzinnego domu, do Soplicowa. W dworku stryja (Sędziego Soplicy) zastaje liczne grono osób, które zjechały się, by uczestniczyć w procesie o zamek. Spór o zamek toczą Sędzia Soplica i Hrabia. Tadeusz już od pierwszego...
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza to epopeja narodowa, która jak w soczewce ilustruje życie i obyczajowość polskiej szlachty. To także literackie i pełne artystycznego kunsztu przedstawienie losów Polaków, którzy w nadziei oczekują wyzwolenia. Uważasz, że „Pan Tadeusz” jest trudny i nudny? Rozwiąż tekst z odpowiedziami i przekonaj się, że ta szkolna lektura nie przysporzy ci kłopotu.
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza to epopeja narodowa, która jak w soczewce ilustruje życie i obyczajowość polskiej szlachty. To także literackie i pełne artystycznego kunsztu przedstawienie losów Polaków, którzy w nadziei oczekują wyzwolenia. Uważasz, że „Pan Tadeusz” jest trudny i nudny? Rozwiąż tekst z odpowiedziami i przekonaj się, że ta szkolna lektura nie przysporzy ci kłopotu.
Do podstawowych środków stylistycznych zaliczamy: metaforę (a wśród metafor: animizację i ożywienie), epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy. W rzeczywistości środków stylistycznych jest o wiele więcej, ale na początek wystarczy dobrze poznać sześć wymienionych środków wyrazu. Znając znaczenie i funkcje środków stylistycznych z pewnością łatwiej będzie docenić kunszt autorów, którzy nie mieli sobie równych w tworzeniu wymyślnych metafor, epitetów czy porównań a także onomatopei i innych środków wyrazu. Co to są środki stylistyczne? Środki stylistyczne określa się również jako: Środki poetyckie, Środki wyrazu, Środki językowe, Figury retoryczne Chwyty poetyckie. Już na podstawie wyżej wymienionych różnych określeń środków stylistycznych możemy stwierdzić, do czego służą. Widzimy, że są związane z poezją (literaturą), wyrażaniem i językiem. Zanim jednak wymienimy ich funkcje, warto wyjaśnić, że środki stylistyczne to takie elementy języka, dzięki którym autor może wywołać u odbiorcy dzieła pożądany efekt. Funkcje środków stylistycznych To, że środki stylistyczne mają określone funkcje wynika już z ich definicji. Do zadań środków poetyckich należy: Wyrażanie emocji nadawcy, Rozbudzanie emocji u odbiorcy, Działanie na wyobraźnię odbiorcy Budowanie nastroju w dziele (utworze, wypowiedzi), Tworzenie świata ukazywanego (przedstawianego) w dziele (utworze, wypowiedzi). Znajomość środków stylistycznych i sprawne operowanie nimi pozwala twórcom literatury i mówcom sprawiać, że ich dzieła (lub wypowiedzi) są czytane i słuchane z zainteresowaniem. Mistrzowskie użycie figur retorycznych to prawdziwa sztuka. Rodzaje środków stylistycznych Wśród środków stylistycznych wyróżniamy: Fonetyczne – związane z brzmieniem wyrazu, np. wyrazy dźwiękonaśladowcze (...
