1 listopada w kalendarzu zaznaczony jest na czerwono, co oznacza, że jest dniem wolnym od pracy i szkoły. Tego dnia zamknięte są sklepy. Większość z nas odwiedzi tego dnia groby bliskich, nie raz pokonując nawet setki kilometrów.
Czy 1 listopada to Wszystkich Świętych, czy Święto Zmarłych? Czy zgodnie z tradycją, powinniśmy iść na cmentarz 1 czy 2 listopada? A może w oba te dni?
Spis treści:
Zgodnie z kalendarzem liturgicznym Kościoła katolickiego, 1 listopada przypada Uroczystość Wszystkich Świętych.
Kim są ci święci? To wszyscy chrześcijanie, którzy zostali kanonizowani lub beatyfikowani na przestrzeni wieków. Czym różni się kanonizacja od beatyfikacji? Najprościej mówiąc – zasięgiem kultu, ponieważ kanonizacja pozwala na kult w Kościele lokalnym (czyli w naszym przypadku w Polsce), beatyfikacja – na kult w Kościele powszechnym, czyli na całym świecie.
Szacuje się, że w ciągu dwudziestu wieków chrześcijaństwa na listę świętych trafiło około 10 tysięcy kanonizowanych i beatyfikowanych. Ich liczba nie jest jednak dokładnie znana i stale rośnie. Na przykład papież Franciszek w czasie swego pontyfikatu ogłosił aż 898 nazwisk nowych świętych. Lista ta wciąż jest otwarta, ponieważ zgodnie z wiarą Kościoła – każdy z nas może zostać świętym, dając swym życiem szczególne świadectwo cnót.
Dlaczego więc 1 listopada bywa nazywany Dniem Zmarłych lub Świętem Zmarłych? Ponieważ w czasach PRL władzom kraju zależało na świeckim, a nie kościelnym charakterze tego święta. Można powiedzieć, że w języku potocznym wciąż „pokutuje” określanie katolickiego święta nazwą świecką.
Jak już to ustaliliśmy, 1 listopada to Uroczystość Wszystkich Świętych (w skrócie: Wszystkich Świętych). Natomiast 2 listopada to Dzień Zaduszny (tzw. Zaduszki), który zgodnie z tradycją Kościoła poświęcony jest wszystkim zmarłym (innym niż święci).
O ile 1 listopada jest dniem wolnym od pracy i szkoły – 2 listopada to już zwykła, „czarna” kartka w kalendarzu. Tak było również za czasów PRL.
Aktualnie 2 listopada na grobach wciąż płoną znicze i leżą nowe wiązanki, ale dla wielu z nas jest już „po świętach”. Zwłaszcza gdy cmentarze, na których leżą nasi bliscy, są daleko od miejscowości, w których pracujemy, uczymy się, mieszkamy. Oczywiście część osób również 2 listopada wybierze się na cmentarz, ale dopiero po pracy, lekcjach lub innych, codziennych obowiązkach.
Choć teoretycznie rzecz biorąc, uroczyste odwiedziny na cmentarzach powinny odbywać się dopiero w Zaduszki – na groby bliskich udajemy się 1 listopada.
Wielu z nas już wcześniej przygotowuje się do tego dnia, robiąc porządki na cmentarzu, kupując znicze, wiązanki czy kwiaty. Tak, by 1 listopada już nie krzątać się przy mogiłach, a spokojnie zadumać się i pomodlić, zapalić znicze, położyć kwiaty. Kwiaty i ogień, które niesiemy na cmentarze to symbol życia (choć paradoksalnie w XXI wieku dotyczy to również sztucznych kwiatów i elektrycznych światełek w nagrobnych lampkach).
Na cmentarzach w całej Polsce 1 listopada odbywają się nabożeństwa – msze połączone z procesjami. Udział w takiej mszy dla wielu katolików jest bardzo ważną częścią obchodzenia Wszystkich Świętych.
Tego dnia w radiu trudno o wesołą muzykę, dominują nastrojowe utwory skłaniające do wspomnień. Mimo tłumu na cmentarzach – rzadko słychać śmiech czy głośne rozmowy. Dominuje nastrój powagi.
Pewnym wyjątkiem jeszcze do niedawna były okolice grobów Romów, których tradycja nakazuje ucztę na cmentarzu, choćby i zakrapianą. Można powiedzieć, że to w romskiej kulturze najdłużej przetrwał pogański zwyczaj noszenia na cmentarz jedzenia i picia – na Podlasiu i Mazowszu praktykowany przez katolików jeszcze w XIX wieku. I to do niego nawiązuje tradycja kupowania pod cmentarzem szczególnie w Warszawie pańskiej skórki czy obwarzanków.
Źródła:
J. Komorowska: Socjologiczne aspekty zwyczajów Święta Zmarłych, „Przegląd Socjologiczny” 1979, nr 31 Ks. H. Misztal: Beatyfikacja i kanonizacja. „Niedziela” 2010, nr 13
Franciszek rekordzistą kanonizacji, www.ekai.pl [dostęp" 25.10.2022]
P. Stanford, How many saints are there?, Guardian [dostęp: 25.10.2022]
Zobacz też:
Rabat 20% na całą markę Dr Irena Eris. Oferta dostępna na www.sklep.drirenaeris.com. Nie łączy się z innymi promocjami, nie dotyczy Prosystem Home Care oraz voucherów prezentowych. Szczegóły na stronie www.
Przy zakupie min. 2 produktów, -50% na drugi tańszy produkt. Rabat obejmuje wybrany asortyment dostępny we wszystkich salonach Triumph, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.sloggi.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie Partnera.
Rabat 20% na cały asortyment z wyłączeniem kolekcji Sablewska x Gabriella. Oferta dostępna na gabriella.pl. Nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie.
Najniższa cena produktu ze zdjęcia 30 dni przed obniżką - 16,90 zł.
Cena po zastosowaniu rabatu - 13,52 zł.
Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.
Oficjalna kolekcja kart UEFA EURO 2024 od TOPS już dostępna na Kultowy.pl. Tylko teraz TOPPS EURO 2024 – MEGA STARTER PACK z rabatem 10%. Rozpocznij swoją przygodę z kolekcją kart UEFA EURO 2024 i stań się częścią najbardziej ekscytującego wydarzenia sportowego w Europie.
Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 49,99 zł.
Cena po zastosowaniu rabatu - 44,99 zł.
Rabat -30% na całą ofertę kosmetyków marek Bielenda Professional i Supremelab, obowiązuje na www.bielenda.com. Szczegóły na stronie.
Kult zmarłych jest obecny w każdej kulturze, chociaż sposób oddawania czci zmarłym może przybrać najróżniejsze formy. Czy wspominanie zmarłych zawsze jest związane z ciszą i zadumą? Poznaj historię i zwyczaje dnia Wszystkich Świętych. Wszystkich Świętych: tradycje w Polsce i na świecie W Polsce 1 listopada wiele osób (niezależnie od wyznania) udaje się na cmentarze, zapala znicze i wspomina zmarłych bliskich. Co ciekawe, zapalanie zniczy, świeczek czy światełek na grobach ma swoje przedchrześcijańskie korzenie – ogień jest symbolem życia i śmierci, a także łącznikiem z istotami pozaziemskimi. Jeszcze do XIX wieku na polskich wsiach istniała tradycja wypiekania specjalnych małych chlebków (zwanych powałkami lub heretyczkami), którymi obdarowywano żebraków i tzw. proszalnych dziadów – były to osoby siedzące zazwyczaj przed wejściem do kościoła lub na cmentarz. Wierzono, że obdarowywana osoba była pośrednikiem między światami, a jej modlitwa za duszę zmarłych miała większą moc. Obchodzono także dziady – wspólne biesiady i uroczystości, podczas których dusze zmarłych wracały na ziemię. Ich genezy dopatruje się w przedchrześcijańskich wierzeniach i obrzędach. Wszystkich Świętych: ciekawe zwyczaje W Polsce Romowie obchodzą dzień Wszystkich Świętych zupełnie inaczej niż Polacy. Zgodnie z romską tradycją zebrani przy grobach biesiadują, śpiewają pieśni, jedzą i wznoszą toasty za dusze zmarłych. W hiszpańskiej Katalonii , podczas fiesta Castañada , istnieje tradycja wypieku tzw. świętych kości (huesos de santo ), czyli smażonych na głębokim tłuszczu migdałowych ciasteczek. Dawniej wierzono, że zjedzenie „świętych kości” uwalnia duszę z czyśćca. Tuż przed Dia de los Muertos rdzenni Majowie zamieszkujący południowo-wschodni Meksyk, aby okazać cześć przodkom, wyciągają kości zmarłych z grobu, a...
Dzień Zaduszny związany jest z zadumą i skupieniem. Wszak w tym dniu, zgodnie z doktryną katolicką, wierni modlą się za dusze wszystkich zmarłych chrześcijan. W Zaduszki w parafiach odbywają się obchody liturgiczne mające na celu upamiętnienie tych, którzy odeszli. Dzień Zaduszny: czym jest i co oznacza? kiedy jest obchodzony? czym się różni od 1 listopada? czy idzie się do kościoła? czy obowiązuje post? Dzień Zaduszny: czym jest i co oznacza? Dzień Zaduszny jest dniem modlitw za dusze zmarłych (stąd nazwa: Zaduszki). Święto to zostało ustanowione w 998 roku przez św. Odilona, opata benedyktynów w Cluny we Francji i szybko zyskało popularność na terenach zarządzanych lub zamieszkałych przez katolików. W XIII wieku Dzień Zaduszny był powszechnym świętem w Kościele katolickim. Wato pamiętać, że początkowo katolickie Zaduszki miały pragmatyczny charakter. Wprowadzono je bowiem jako przeciwwagę dla pogańskich obrządków związanych z kultywowaniem pamięci po zmarłych przodkach, a obecnie genezę Dnia Wszystkich Zmarłych upatruje się w przedchrześcijańskich wierzeniach Słowian zachodnich, Celtów i German. Współcześnie Dzień Zaduszny łączy w sobie elementy katolickie (np. wiara w duszę, czyściec) oraz ludowe, pogańskie (np. wiara w duchy z zaświatów, czy w moc oczyszczająca ognia). Dzień Zaduszny: kiedy jest obchodzony? Zaduszki obchodzone są 2 listopada. W 2023 roku dzień ten wypada w czwartek. Dzień Zaduszny: czym się różni od 1 listopada? 1 listopada obchodzimy Dzień Wszystkich Świętych, a w zasadzie Uroczystość Wszystkich Świętych (łac. Sollemnitas Omnium Sanctorum ). W Kościele katolickim jest to dzień, w którym wspomina się wszystkie osoby zmarłe, nie tylko świętych i beatyfikowanych, które dostąpiły zbawienia i przebywają w niebie. Zgodnie z tradycją tego dnia odwiedza się...
Kiedy zbliża się 1 listopada lub gdy umiera ktoś bliski — dzieci mogą pytać o umieranie. Jak wytłumaczyć dziecku, czym jest śmierć? Jak wyjaśnić zjawisko, które bardzo często nam, dorosłym, wydaje się niepojęte i okrutne? Pomóc mogą w tym książki dla dzieci o śmierci i/lub żałobie. Sprawdziliśmy, które z propozycji wydawniczych (z lat 2018–2022) warto wziąć pod uwagę. Wśród polecanych przez nas książek znajdziesz takie, które o śmierci mówią w sposób pogodny, a także opowieści przy których trudno powstrzymać łzy. Przy każdej propozycji podajemy dolną granicę wieku czytelników. Wybrane książki (zarówno te dla dzieci od 3. czy 5. roku życia) powinny sprawdzić się również w przypadku dzieci w młodszym wieku szkolnym, nastolatków, jak i dorosłych.
