Wszystkie cechy fizyczne i psychiczne człowieka są zapisane w genach. Oznacza to, że już w momencie zapłodnienia wzrost, kolor oczu, skłonność do otyłości oraz potencjał intelektualny dziecka, są w dużej mierze przesądzone.
Geny to cząstki DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego). Każdy zajmuje swoje miejsce na chromosomach, które znajdują się w jądrach wszystkich komórek organizmu. Chromosomy przenoszą tysiące genów, z których każdy reprezentuje odmienną cechę mającego się urodzić dziecka. Wiele z nich (jak np. wzrost, waga, iloraz inteligencji) zależy od wpływu kilku genów.
Podczas zapłodnienia jądro komórki jajowej, z zawartą w nim informacją genetyczną mamy, łączy się z jądrem plemnika, zawierającym informację genetyczną taty. Dziecko w 50 proc. otrzymuje geny po ojcu i w 50 proc. po matce, więc jest podobne zarówno do mamy, jak i do taty. Nie oznacza to jednak, że wszystkie jego cechy będą takie jak u rodziców.
Zobacz: Zapłodnienie na zdjęciach
Skomplikowane układanki genowe
Geny mogą występować jako dominujące (silniejsze) lub recesywne (słabsze). To, jakie cechy ujawnią się w dziecku, w dużej mierze zależy od przypadku. Przypuśćmy, że rodzice mają piwne oczy. Chociaż gen barwy ciemnej jest dominujący, nie oznacza to wcale, że ich dziecko nie może mieć oczu niebieskich! Jeśli obydwoje są nosicielami recesywnego genu niebieskich oczu, istnieje 25 proc. szans, że maluch będzie miał inny kolor oczu niż rodzice. W przypadku noworodka te genetyczne układanki nie zawsze się sprawdzają. Wszystkie maluchy rasy białej rodzą się z granatowymi tęczówkami. Dopiero po kilku tygodniach kolor oczu się zmienia i taki pozostaje na całe życie.
- Gen silniejszy: włosy kręcone, ciemny kolor włosów, wargi grube, rzęsy długie, nos cienki, nos orli, ciemny kolor oczu, oczy duże, ciemna karnacja skóry.
- Gen słabszy: włosy proste, jasny kolor włosów, wargi cienkie, rzęsy krótkie, nos szeroki, nos prosty, jasny kolor oczu, oczy małe, jasna karnacja skóry.