O tym, czym oddychają polskie dzieci i jak zanieczyszczenie powietrza w miejscu, w którym mieszkamy wpływa na ich zdrowie, rozmawiamy z dr. n. med. Piotrem Dąbrowieckim, alergologiem, przewodniczącym Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP.
– Jeżeli ustalimy, że w miejscu, w którym mieszkamy, normy zanieczyszczeń powietrza są znacznie przekroczone, gdy widzimy, że sąsiedzi zamiast prawdziwym węglem, palą czymś, co przypomina czarną masę, czyli mułem albo miałem węglowym, także gdy widzimy, że lubią kolekcjonować np. stare okna, możemy być pewni, że palą wszystkim. Jeśli mieszkamy w takim miejscu i dziecko choruje, możemy domniemywać, że część tych infekcji jest powodowana przez zanieczyszczenie powietrza. Dzieci z miejscowości, w których powietrze jest zanieczyszczone, chorują dwukrotnie częściej niż maluchy zamieszkujące tereny czyste ekologicznie, takie, gdzie mieszkańcy są rozsądni i nie trują siebie oraz sąsiadów.
– Ponad 75 proc. zanieczyszczeń, to tzw. niska emisja, czyli to, co generujemy we własnych domostwach, w małych nieatestowanych kotłowniach. Kiedy kupujemy najgorszy piec, bo jest najtańszy, wybieramy najgorsze paliwo, czyli muł i miał węglowy, kiedy spalamy w piecu wszystko to, co nagromadziliśmy po lecie, sami na tym cierpimy. Truciciel jest zawsze największym poszkodowanym – on i jego rodzina wdycha najwięcej zanieczyszczeń. Plus najbliżsi sąsiedzi. Obszar skażony wokół domu, który emituje zanieczyszczenia, to okrąg, którego promień odpowiada wysokości komina przemnożonej przez 10. To strefa rażenia, najbardziej zagrożone miejsce w danej miejscowości. Jeśli takich domów jest kilkanaście, może cierpieć cała wieś czy gmina.
– Najprościej wejść na stronę Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska, znaleźć swoją miejscowość, sprawdzić, czy jest tam punkt pomiarowy, i go monitorować. Są aplikacje, które można ściągnąć na telefon, podające prognozowany poziom zanieczyszczeń powietrza na konkretny dzień. Ułatwią one planowanie spaceru z dzieckiem czy własnej aktywności na świeżym powietrzu, jeśli np. chorujemy na przewlekłe choroby układu oddechowego.
– Możemy je podzielić na objawy ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych. Górnych – czyli katar, ból gardła, chrypa, podrażnienie gardła i nosa. Dolnych – zapalenia krtani, oskrzeli, płuc i zaostrzenia astmy.
– Niestety, nie. Są zdziwieni, kiedy pytam: „A w jaki sposób Państwo ogrzewacie swój dom?". Odpowiadają: „A jakie to ma znaczenie?". Tłumaczę: „Bardzo duże. Bo jeżeli grzejecie wszystkim, co zostało po lecie, węglem złej jakości, to nie dziwię się, że dziecko choruje, macie kaszel albo objawy astmy oskrzelowej". Jeżeli w domu jest otwarty kominek, wiadomo, że w sezonie grzewczym częściej będzie dochodziło do podrażnienia dróg oddechowych czy incydentów skurczu oskrzeli u osób, które mają astmę oskrzelową lub alergię predysponującą do rozwoju astmy. To, czym oddychamy, ma potężne znaczenie, bo warunkuje, czy zachorujemy na jakąś chorobę układu oddechowego czy nie.
Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii, pracuje w Klinice Chorób Infekcyjnych i Alergologii w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie oraz w poradni alergologicznej NZOZ „Zdrowie” w Legionowie. Zajmuje się m.in. wpływem zanieczyszczeń środowiska na układ oddechowy, jest zaangażowany w edukację pacjentów, organizuje i prowadzi „Dni Spirometrii”.
Czytaj też:
Co kilka dni czytasz komunikaty o znacznym przekroczeniu norm zanieczyszczeń powietrza. Słyszysz apele, aby z powodu smogu ograniczyć przebywanie na dworze dorosłych, a z dziećmi najlepiej nie wychodzić z domu. Wszystko dlatego, że smog jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia . Jakość powietrza odbija się również na zdrowiu kobiet w ciąży i ich dzieci, które dopiero mają przyjść na świat. Polskie badania dotyczące związku między smogiem a ciążą pokazują, do czego prowadzi oddychanie zanieczyszczonym powietrzem przez przyszłe mamy. Czy smog wpływa na na płód? Badania prowadzone w Krakowie, w których uczestniczyło 500 kobiet, wskazują, że jeżeli ciężarne są narażone na zanieczyszczenie powietrza i to niewiele wyższe ponad normę (czyli 10-15 proc.), to dzieci rodzą się z mniejszą masą urodzeniową, są krótsze, ich główka jest mniejsza – wylicza dr Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, który zajmuje się m.in. wpływem zanieczyszczeń środowiska na choroby układu oddechowego. – Co więcej: dzieci dwu-, a nawet trzykrotnie częściej chorują w przyszłości na choroby układu oddechowego i częściej występuje u nich astma. Mają również mniejszą pojemność płuc” – podsumowuje specjalista, potwierdzając ewidentny wpływ zanieczyszczonego powietrza na nienarodzone dzieci . Co z taką wiedzą może zrobić kobieta, która spodziewa się dziecka, bardzo dba o siebie i chcąc nie chcąc naraża się na wdychanie zanieczyszczeń? Dzięki nagłaśnianym przez media alarmom smogowym (na bieżąco informuje o nich również nasz portal mamotoja.pl ) rząd zapowiedział wprowadzenie zmian mających poprawić jakość polskiego powietrza. Niestety trzeba na nie poczekać. Sytuacja na pewno nie zmieni się do końca tego sezonu grzewczego. Jak chronić się przed smogiem w ciąży? Czujesz złość i bezsilność z powodu tej...
Jak podaje raport zamieszczony w magazynie „The Lancet Planetary Health”, każdego roku na świecie 4 miliony dzieci zapada na astmę z powodu spalin emitowanych przez samochody. Najgorzej sytuacja wygląda w Kuwejcie, ale powietrze w Polsce również dalekie jest od pożądanego. W naszym kraju rocznie choroba ta dotyka 12 tysięcy dzieci. Spaliny samochodowe powodują astmę Międzynarodowy zespół badaczy przeanalizował sytuację w 194 krajach i 125 największych miastach świata. Na łamach „The Lancet Planetary Health” alarmuje: „Już 13 proc. wszystkich przypadków astmy dziecięcej na świecie jest bezpośrednim skutkiem zanieczyszczeń powietrza związanych z nasilonym ruchem samochodowym”. Powodem tak dużej zachorowalności na astmę u dzieci jest dwutlenek azotu zawarty w spalinach, dlatego też ryzyko zapadnięcia na astmę jest największe w dużych ośrodkach miejskich. Zdaniem amerykańskiej badaczki i głównej autorki raportu, dr Susan Anenberg z Uniwersytetu Jerzego Waszyngtona, dopuszczane przez Światową Organizację Zdrowia oficjalne limity dwutlenku azotu są „zbyt łagodne i powinny zostać zaostrzone”. Dr Ploy Achakulwisut, inna autorka raportu dodaje, że: „Astma jest dziś najczęstszą niezakaźną chorobą u dzieci. Od lat 50. ubiegłego stulecia widzimy drastyczny wzrost liczby zachorowań”. Zobacz też: Nie dość, że smog, to jeszcze toniemy w śmieciach. Ratunku! Jak spaliny samochodowe wpływają na nasz organizm? Eksperci wyjaśniają, że oddychanie powietrzem zanieczyszczonym m.in. dwutlenkiem azotu przyczynia się do powstawania mikrouszkodzeń w drogach oddechowych, wywołując stan zapalny. U dzieci, które są genetycznie obciążone ryzykiem zapadnięcia na astmę, zagrożenie jest szczególnie duże. Zobacz też: Spacer z dzieckiem kontra powietrze. Kiedy wyjście na dwór wychodzi na zdrowie? Dane są przerażające...
Jeśli ktoś jeszcze uważa, że smog to wydumany problem, teraz powinien zmienić zdanie. Rocznie ponad pół miliona dzieci poniżej 5 roku życia umiera z powodu chorób układu oddechowego, wywołanych przez zanieczyszczenie powietrza i bierne palenie. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) alarmuje, że każdego roku na świecie umiera 1,7 mln dzieci z tej grupy wiekowej z powodu zanieczyszczenia środowiska: skażonego powietrza i wody, braku higieny i biernego palenia . To 25 proc. wszystkich zgonów wśród dzieci poniżej 5 roku życia. Zdaniem WHO śmierci wielu dzieci można by zapobiec, jeśli tylko podejmie się odpowiednie kroki i inwestowało w ochronę środowiska. Smog zabija nawet 570 tys. dzieci rocznie Niemowlęta i dzieci w wieku przedszkolnym są szczególnie narażone na choroby dróg oddechowych spowodowane zanieczyszczonym powietrzem, u 570 tys. z nich kończy się to śmiercią. Wg danych WHO na astmę choruje od 11-14 proc. dzieci poniżej 5 r.ż., a 44 proc. tych przypadków spowodowanych jest przez zanieczyszczone powietrze, bierne palenie i pleśń w miejscu zamieszkania. Smog osłabia działanie antybiotyków Naukowcy z uniwersytetu w Leicester opublikowali w piśmie "Environmental Microbiology" wyniki badania, z którego dowiadujemy się, że związki węgla z zanieczyszczonego powietrza zwiększają ryzyko zachorowania na groźne infekcje dróg oddechowych, szczególnie trudne w leczeniu. Badacze odkryli, że gronkowiec złocisty i dwoinka zapalenia płuc są bardziej odporne na działanie antybiotyków w miejscu, gdzie normy zanieczyszczenia powietrza są przekroczone – czyli prawie wszędzie, w tym w Polsce. Szacuje się, że 92 proc. światowej populacji oddycha skażonym powietrzem . 1 na 8 zgonów spowodowany jest zanieczyszczonym powietrzem. Dzieci szczególnie narażone W przypadku skażonej wody, zanieczyszczonego powietrza i braku higieny dzieci umierają na...
