"A wiesz, że policjant najpierw strzela, a potem zadaje pytania?" – powiedział (oczywiście na głos, a głos miał donośny) mój kilkuletni syn w chwili, gdy funkcjonariusz drogówki wlepiał mandat jego tacie.
Nie mam pojęcia, skąd kilkulatek wziął to zdanie (pewnie z filmu), ale wiem jedno: nie ma chyba na świecie dziecka, które choć raz nie wpędziłoby rodziców w równie kłopotliwą sytuację. Celują w tym zwłaszcza przedszkolaki.
Psycholog Beata Płażewska podpowiada, jak sobie radzić w chwilach, gdy najbardziej chcielibyśmy zapaść się pod ziemię.
Przeczytaj także: Twoje dziecko nie jest niegrzeczne, gdy...
Jako kilkuletnia dziewczynka powiedziałam panu, który naprawiał telewizor: „Rodzice kazali mi pilnować, żeby nic nie zginęło”.
Aldona
Jak ratować sytuację: Poza krótkim „przepraszam” tak naprawdę niewiele można zrobić. – Najważniejsze to nie pogarszać sytuacji – mówi psycholog. – Bronienie się słowami „Co ty za bzdury pleciesz? Niczego takiego nie mówiłam!” jeszcze bardziej pogrąża rodzica. Pan od telewizora i tak wie, że maluch nie przydzieliłby sobie takiego zadania z własnej inicjatywy. Co gorsza takie postępowanie jest nie fair wobec dziecka. Rodzic robi mu wodę z mózgu („Jak to nie mówiłaś, skoro mówiłaś?” – myśli skołowany malec) i uczy go, że można ratować własną skórę cudzym kosztem.
Co robić na dłuższą metę: Nie namawiaj dziecka do tajnych misji ani kłamania w twoim imieniu, bo nie dość, że dasz mu zły przykład, to jeszcze narazisz się na wstyd („Mama kazała powiedzieć, że nie ma jej w domu”).
Podczas uroczystego obiadu w eleganckiej restauracji moje dziecko pochwaliło się, że ma ... robaki.
Renata, mama 3-letniej Beatki
Jak ratować sytuację: Przeproś i nie wdawaj się w wyjaśnienia, bo tak mało apetyczny temat lepiej zakończyć jak najszybciej, np. zmieniając go na inny. Nie zaprzeczaj („Nie masz żadnych robaków!”), bo możesz niechcący sprowokować malca do obfitującej w szczegóły dyskusji („A właśnie że mam! Pan doktor powiedział, że siedzą w mojej ... ”). Po przyjęciu wytłumacz dziecku, że nie o wszystkim rozmawia się z innymi. Zwłaszcza przy stole.
Co robić na dłuższą metę: Dzieci nie dzielą tematów na niesmaczne i te, o których można mówić w każdym towarzystwie. Rozmowa o robakach jest dla nich równie neutralna (za to znacznie ciekawsza) jak ta o pogodzie. Dopiero widząc reakcję innych, dowiadują się, że niektóre tematy nie są mile widziane. Możesz malcowi pomóc w zdobywaniu tej wiedzy. Poproś go na przykład, by o tym, że chce zrobić kupę, mówił tobie czy tacie, a nie wszystkim zgromadzonym.
Byłam z synkiem w kościele. Gdy szliśmy w stronę ołtarza, mały potknął się i krzyknął „O k....!”
Joanna, mama 3-letniego Sebastianka
Jak ratować sytuację: Niewiele możesz zrobić i tak nie jesteś w stanie przeprosić wszystkich. Weź synka za rękę (jeśli trzeba, zaprowadź gdzieś na bok albo wyjdź z kościoła) i powiedz spokojnie ale stanowczo, że nie wolno tak mówić, bo to bardzo brzydko.
Co robić na dłuższą metę: Małe dziecko nie dzieli wyrazów na brzydkie i ładne. Uczy się wszystkich, które słyszy i zdoła zapamiętać. Dlatego staraj się chronić je przed ludźmi wulgarnymi.
Niezależnie od tego co zrobisz, prędzej czy później malec usłyszy przekleństwa na podwórku, w telewizji, w przedszkolu. Gdy będzie próbował je powtarzać, powiedz po prostu: „W naszym domu nie używa się takich wyrazów”. I pilnuj, by faktycznie ich nie używano.
Zdarza się, że soczyste przekleństwo w ustach berbecia brzmi tak komicznie, że trudno powstrzymać się od śmiechu. Warto jednak zrobić ten wysiłek . – Naszą wesołość maluch może uznać za zielone światło dla podobnych wystąpień – ostrzega Beata Płażewska.
Przeczytaj także: Gdy dziecko mówi brzydkie wyrazy
Moja czteroletnia córka powiedziała sąsiadce: „Ale się pani roztyła”. Wiem, skąd to spostrzeżenie – o tuszy tej pani rozmawiałam przy małej z mężem.
Karolina, mama 4-letniej Alicji
Jak ratować sytuację: Przeproś sąsiadkę i licz na jej poczucie humoru. Na osobności powiedz dziecku, że nie powinno powtarzać rzeczy, które mogą innym zrobić przykrość. Przyznaj, że sama także nie powinnaś tak mówić.
Co robić na dłuższą metę: Dzieci mają gumowe uszy. Choć udają, że są głuche gdy każemy im sprzątać, bez pudła rejestrują wszystko, co nie powinno ich interesować. W dodatku nie potrafią trzymać języka za zębami, ani dzielić informacji, na te, które można podać dalej, i takie, które lepiej zachować dla siebie. Dopiero uczą się empatii, więc nie rozumieją co czuje bohater uwagi tego typu. Dlatego
Staraj się nie mówić przy malcu niczego, czego nie chciałabyś usłyszeć podczas rodzinnego przyjęcia czy w obecności osoby postronnej. Plotkując przy dziecku narażasz się na mnóstwo niezręcznych sytuacji („Babciu, czy to prawda, że jesteś sknerą?”, „Wujku, tata mówi, że masz dwie lewe ręce. Pokaż!”)
Mój synek jest mistrzem świata w zadawaniu pytań typu „Mamo, dlaczego ta pani ma wąsy?”, „Dlaczego ten pan jeździ na takim dziwnym krześle na kółkach”, „Dlaczego nie ma jednej nogi?”
Joanna, mama 4-letniego Jaśka
Jak ratować sytuację: Jeśli osoba, o której mówi dziecko, usłyszała pytanie, przeproś ją, nie rozwijając tematu. Bywa, że zawstydzeni rodzice stawiają poszkodowanego w jeszcze bardziej kłopotliwej sytuacji niż ich dzieci – gęsto się tłumacząc zmuszają go do jakiejś reakcji („Proszę się nie przejmować, to przecież dziecko” itp), a przy okazji informują o defekcie wszystkich pasażerów autobusu, przechodniów itd.
Na osobności poproś synka, by pytał o takie sprawy dyskretnie albo dopiero wtedy, gdy osoba, której pytanie dotyczy, nie może go usłyszeć.
Staraj się mówić jak najprościej. „To prawda, że ta pani ma wąsy, ale pewnie wolałaby ich nie mieć. Mogło być jej przykro, gdy o to zapytałeś”.
Co robić a dłuższą metę: Dzieci są bystrymi obserwatorami. Gdy zauważą coś, co nie zgadza się z tym, co już wiedzą, pytają bo po prostu chcą wiedzieć. Nie rozumieją, że niektóre pytania mogą ranić. Dlatego:
Chcemy by nasze dzieci były grzeczne i mądre. Wymagamy od nich, by zachowywały się przyzwoicie i odpowiednio do sytuacji. I bardzo dobrze, bo od kogo się tego wszystkiego nauczą, jeśli nie od nas? Wychowując je, ucząc nowych rzeczy i rozmawiając z nimi, musimy jednak pamiętać, że dzieci nie są małymi dorosłymi. Dziecko w wieku przedszkolnym to nie mały dorosły, dlatego ma prawo się guzdrać... – 3-4 latek nie ma takiej koordynacji jak my, dorośli. Ma prawo nie radzić sobie z ubieraniem i strącać łokciem kubek, bo dopiero się uczy planować ruchy – tłumaczy B eata Płażewska, psycholożka. ... może inaczej odbierać bodźce Na niektóre z nich (np. głośne albo niespodziewane dźwięki) może reagować nadmiernie, a inne – ignorować (np. nie przeszkadza mu, że ma buzię upapraną dżemem i okruszkami). ... nie zawsze wszystko zapamiętuje Nie możemy wymagać od dziecka, by zapamiętywało tak szybko jak my, bo zwyczajnie nie jest w stanie tego zrobić. Jego pamięć dopiero się rozwija. Dziecko ma swoje sposoby na to, by się z czymś dobrze zapoznać, właśnie dlatego prosi, by czytać mu wciąż tę samą bajkę. ... jest egocentryczne Nawet 5-6-latek uważa jeszcze, że wiele rzeczy dzieje się specjalnie dla niego lub jemu na złość. – Uważa na przykład, ż słońce świeci po to, żeby mógł wyjść na plac zabaw, a deszcz pada, by zepsuć mu humor – tłumaczy psycholog. – Trudno mu zrozumieć cudzy punkt widzenia oraz to, że inni ludzie mogą widzieć lub czuć inaczej lub nie wiedzieć tego, co on. Jeśli posadzisz naprzeciw 3-4 latka misia i zapytasz, co ten miś widzi, maluch opowie o tym, co sam może dostrzec! Kilkulatkowi trudno zrozumieć, że ktoś lubi to, czego on nie cierpi i odwrotnie. Uważa też, że coś się wydarzyło dlatego, że ono tego chciało. – To może rodzić kłopoty,...
Co robić, gdy pojawiają się problemy w przedszkolu? Podpowiada Beata Chrzanowska-Pietraszak, psycholog i psychoterapeuta z "Uniwersytetu dla rodziców " Moja córeczka nie chce chodzić do przedszkola. Co rano w szatni wpada w histerię, krzyczy „Nie zostawiaj mnie mamusiu! Błagam! Będę już z grzeczna!”. Pęka mi serce i czuję się jak kat. ( Dagmara, mama 3,5-letniej Marty) Zdaniem Beaty Chrzanowskiej są dwie możliwości: albo Marcie jest z jakiegoś powodu źle w przedszkolu albo jej mama tak naprawdę nie chce, by mała tam chodziła. Tak czy inaczej trzeba zrobić wszystko, by poprawić sytuację, zanim Dagmara osiwieje ze zmartwienia, a jej dziecko na dobre zrazi się do przedszkola. – Myślę, że warto zacząć od spokojnej rozmowy z córeczką . Jeśli problem dotyczy przedszkola, trzeba go zidentyfikować. Może mała nie cierpi leżakowania? Albo pokłóciła się z najlepszą koleżanką? Warto także porozmawiać z nauczycielką, być może z jej pomocą uda się rozwiązać zagadkę – radzi Beata Chrzanowska. Także Dagmara powinna przyjrzeć się swoim uczuciom . – Zdarza się, że mamy tak naprawdę wcale nie chcą by ich dzieci chodziły do przedszkola. Posyłają je tam, ale mają ogromne poczucie winy, czują, że je krzywdzą. Dzieci to wyczuwają i mają w głowie bałagan: „Muszę iść w miejsce, którego moja mama nie lubi. Będzie strasznie!” Przeczytaj także: "Mamo, weź mnie stąd" - wywiad z psychologiem o pierwszych dniach w przedszkolu Moja córeczka próbuje rządzić innymi dziećmi. Gdy nie chcą jej słuchać, poszturchuje je, a nawet bije. Nie wiem, gdzie się tego nauczyła. (Ewa, mama 4-letniej Wiktorii) - Gdy dziecko jest agresywne , warto przyjrzeć się dorosłym, którzy je otaczają. Maluchy są jak lusterka, w których odbija się ich zachowanie. Rodzice nie muszą...
Dziecko, które jest szanowane przez najbliższych, uczy się szacunku do innych i do samego siebie – mówi Beata Płażewska, psycholog dziecięcy . No dobrze, tylko co to właściwie znaczy? Skąd dziecko wie, że jest szanowane? I jak to pogodzić z wychowywaniem? 1. Szanuj indywidualność dziecka Każdy człowiek od dnia narodzin ma prawo do bycia sobą: kimś o określonym temperamencie , talentach , niedostatkach. Ma prawo rozwijać się we własnym tempie i iść własną drogą. Nie musi spełniać niczyich ambicji. Niby to wszystko wiemy, ale... Tak bardzo chcemy, by nasze dzieci były najwspanialsze, że czasem zupełnie niepotrzebnie je poganiamy: za szybko uczymy siadać, chodzić, denerwujemy się, gdy później niż rówieśnicy zaczynają mówić albo gorzej rysują. Biorąc pod uwagę potrzeby i możliwości dziecka , okazujemy szacunek dla jego odrębności. Gorzej, gdy bez ustanku porównujemy je do innych. Nie można na przykład oczekiwać, że skoro starsza siostra dziecka była „taka spokojna”, ono także takie będzie, bo przecież jest... inną osobą. Czytaj też: Fajnie mieć rodzeństwo – Warto także zdawać sobie sprawę, że dziecko to nie mały dorosły – podkreśla Beata Płażewska. – Inaczej rozumuje, żyje w świecie, w którym fikcja miesza się z rzeczywistością, jest egocentryczne . Ma więc prawo panicznie bać się odpływu w wannie, opowiadać niestworzone historie, niecierpliwić się, wiercić przy stole właśnie dlatego, że jest dzieckiem. To, że jest dzieckiem nie oznacza, że jego sprawy są mniej ważne. – Często jest tak, że gdy mama woła dziecko, oczekuje, że ono zjawi się natychmiast. A przecież dziecko ma prawo zrobić to samo co ona. Czyli powiedzieć: „Za chwilę, muszę dokończyć to czy tamto” – mówi psycholog. 2. Słuchaj dziecka Jednym z najbardziej elementarnych wyrazów szacunku jest uwaga , jaką obdarza...
