„Bądź grzeczny, bo dostaniesz rózgę od Mikołaja”, pamiętacie to zdanie? Pewnie nieraz słyszeliście je od rodziców, gdy byliście mali. I być może nawet nie do końca wiedzieliście, czym jest owa rózga, ale czuliście, że musi być to coś nieprzyjemnego. Ale czy współczesne dzieci znają w ogóle takie słowo, nie mówiąc już o jego znaczeniu? Spis treści: Rózga od Mikołaja to już przeżytek? Jak wygląda rózga? Rózga dla niegrzecznych dzieci Rózga pod choinką jest niewychowawcza Rózga od Mikołaja to już przeżytek? Wydaje się, że ten wyraz staje się coraz bardziej abstrakcyjny i archaiczny, choćby ze względu na to, że rózga służyła przecież do wymierzania kar cielesnych, które (na szczęście!) są obecnie bardzo piętnowane. Poza tym samo strasznie dziecka rózgą nie ma żadnego sensu wychowawczego. Jak wygląda rózga? Rózga to gałązka pozbawiona liści lub pęk takich gałązek. Dawniej mogła być stosowana jako przyrząd do karcenia . Prawdopodobnie właśnie dlatego poprzednie pokolenia rodziców praktykowały straszenie rózgą dzieci, mówiąc im, że zamiast pięknego, wymarzonego prezentu na święta , dostaną właśnie rózgę pod choinką jako karę za bycie niegrzecznym. Rózga dla niegrzecznych dzieci Warto się zastanowić, czy takie szantażowanie dziecka, że za złe zachowanie dostanie rózgę od Mikołaja, jest wychowawcze. Odpowiedź brzmi „nie”, i to z wielu powodów. Po pierwsze, nie jest możliwe, że dziecko jest niegrzeczne przez cały okrągły rok i w efekcie „zasługuje” na rózgę. Każdy malec bywa nieposłuszny, krnąbrny, niegrzeczny, ale w wielu momentach zachowuje się zupełnie przyzwoicie lub nawet wzorowo. Czy zatem mamy nie zauważać tych dobrych postaw, a jedynie punktować i piętnować te złe? Po drugie, tradycja obdarowywania się prezentami na święta Bożego...
Czy kary są konieczne w wychowaniu dziecka? A nagrody? No właśnie ani jedne, ani drugie! – mówi pedagożka, Małgorzata Musiał, autorka książki „Dobra relacja. Skrzynka z narzędziami dla współczesnej rodziny”. Rozmawiamy o tym, na co zwracać uwagę w relacjach z dzieckiem. Małgorzata Musiał – pedagog, żona i mama trójki dzieci. Prowadzi warsztaty, szkolenia i indywidualne konsultacje, jest również jednym z niewielu w Polsce mentorów grup SAFE, programu wspomagającego budowanie bezpiecznej więzi między rodzicami a dziećmi. Autorka bloga DobraRelacja.pl Kto odpowiada za relacje w rodzinie? Małgorzata Musiał: Rodzice. To moje przekonanie ma dużo wspólnego ze zdaniem Jespera Juula (duński terapeuta rodzinny i pedagog – przyp. red.), który kiedyś stwierdził, że to rodzice i wyłącznie rodzice odpowiadają za atmosferę w domu. Mówiąc jednak o relacjach, chciałabym jednak zostawić taki margines, że jeśli z jakimś dzieckiem mamy trudne relacje, to wcale nie musi to znaczyć, że robimy coś źle. Bo na dziecko wpływają różne czynniki, np. genetyczne. Jeśli np. ono nie umie wyrażać emocji w społecznie akceptowalny sposób, to przecież nie musi znaczyć, że rodzice popełnili gdzieś błąd. Na swoim blogu piszesz o budowaniu dobrej relacji z dzieckiem, bez nagród, kar i bez oceniania. Zastanawiam się, czy naprawdę taka ścieżka jest możliwa? I czy w ogóle można się nauczyć czegoś tak abstrakcyjnego jak budowanie relacji? Jestem przekonana, że ścieżka, którą wskazuję, jest dostępna dla wszystkich, bez względu na to, czy ktoś jest cierpliwy, opanowany, refleksyjny, czy porywczy, wybuchowy i jest mu trudniej się opanować w trudnych sytuacjach. Ja sama mam bardzo dynamiczny temperament choleryka, więc jeśli ja daję radę, to głęboko wierzę, że większości ludzi także jest w stanie. A odpowiadając na to, czy dobrej...
Czy kary są potrzebne? A jeśli tak, to jakie? Współczesna psychologia i pedagogika zajmują w tej sprawie jasne stanowisko. Dla każdego etapu rozwojowego charakterystyczne są pewne zachowania, które - choć denerwujące dla rodziców - są całkiem normalne dla dzieci w określonym wieku ale nie znaczy to, że mamy je akceptować. Profesor psychologii, Teresa Kukołowicz, twierdzi, że każde dziecko, by stać się dobre, musi najpierw „posmakować zła”. Przy czym niewłaściwe zachowanie malucha wcale nie wynika, jak to często wyobrażają sobie rodzice, z chęci zrobienia im na złość, ani ze ‚złego charakteru”. To po prostu eksperyment mający na celu poznanie reakcji innych osób, zwłaszcza rodziców. To od nich zależy, czy niepożądane zachowania wejdą już na stałe do repertuaru malucha, czy będą się zdarzać coraz rzadziej, aż znikną. Prowokacje małego złośnika To, co nazywamy szantażem, kaprysami lub nieposłuszeństwem, dla małego dziecka jest sposobem na określenie relacji między nim, a mamą lub tatą. Wszystkie dzieci w głębi serca chcą być w zgodzie z rodzicami, z drugiej zaś strony zachowują się prowokacyjnie, doprowadzając ich swoim zachowaniem do rozpaczy. A więc uwaga! Zachowaj spokój i nie daj się sprowokować, kiedy w mniej lub bardziej świadomy sposób Twoja pociecha stara się uzyskać to, czego akurat chce. Dzięki trudnym do zniesienia zachowaniom malec dowiaduje się: na ile jeszcze może sobie pozwolić - „ jeśli będę głośno wrzeszczeć, babcia sama posprząta zabawki”, że niegrzeczne zachowanie przyciąga uwagę dorosłych - „nie pójdę spać, niech mama ciągle przynosi mi picie i przy mnie siedzi”, kto naprawdę rządzi w domu - „lubię mieć w buzi monetę i będę ją brała kiedy zechcę”. Czy karać małego uparciucha? Zazwyczaj rodzice nie wyobrażają sobie...
