Dżuma – streszczenie, plan wydarzeń, opis bohaterów
„Dżuma” Alberta Camus po raz pierwszy została wydana w Paryżu, w 1947 roku. W języku polskim ukazała się 10 lat później. To opowieść o epidemii dżumy w mieście Oran ukazana z perspektywy narratora i jednocześnie głównego bohatera, Bernarda Rieux. Przedstawiamy plan wydarzeń i streszczenie „Dżumy” z myślą o wszystkich, którzy chcą uporządkować sobie kolejność zdarzeń oraz to, kto jest kim i jaką rolę pełni w tym utworze.
Nasze streszczenie Dżumy sprawdzi się przy szybkim powtórzeniu wiedzy przed sprawdzianem w szkole. Powieść ma charakter paraboliczny, co oznacza, że w swojej budowie nawiązuje do przypowieści biblijnych. Z tego powodu utwór można analizować na różnych płaszczyznach: realistycznej i metaforycznej.
Podobno, kiedy dzieło przeczytał były prezydent USA Barack Obama, przeraził się. Tym bardziej że nikt, ani w Stanach Zjednoczonych, ani na całym świecie nie brał pod uwagę możliwości pojawienia się epidemii, ani tym bardziej pandemii. Kilka lat później pojawił się jednak COVID-19. Co ciekawe, Dżuma (podobnie jak Miłość w czasach zarazy G. Marqueza) cieszyła się wtedy ogromną popularnością.
Spis treści:
- Dżuma – plan wydarzeń
- Dżuma – streszczenie
- Geneza utworu Dżuma
- Dżuma – opis bohaterów
- Wyjazd żony lekarza, Bernarda Rieux, do sanatorium.
- Pojawienie się w mieście szczurów.
- Choroba Michaela.
- Podejrzenie dżumy.
- Próba samobójcza Cottarda.
- Stan zagrożenia.
- Zamknięcie bram miasta Oranu.
- Kazanie ojca Paneloux.
- Próba ucieczki Ramberta.
- Pojawienie się gazety „Kurier epidemii”.
- Pierwsze wyzdrowienie.
- Pożary w mieście.
- Choroba żony Rieuxa.
- Test serum wykonany u syna sędziego.
- Śmierć dziecka.
- Kolejne kazanie ojca Paneloux.
- Śmierć księdza i doktora Richarda, choroba Granda.
- Boże Narodzenie.
- Śmierć sędziego Othona.
- Cofanie się epidemii.
- Ucieczka Cottarda z rąk policji.
- Ponowne otwarcie bram miasta.
- Złapanie Cottarda.
- Śmierć Tarrou.
Akcja rozgrywa się w mieście Oran. Pewnego dnia doktor Bernard Rieux znajduje kilka martwych szczurów, które później odkrywa również dozorca kamienicy. Według dozorcy, truchła szczurów podrzucili jacyś chuligani.
Rieux żegna wyjeżdżającą do sanatorium żonę. Potem pojawia się u doktora Ramberta. Rozmawiają o padłych szczurach, których liczba wciąż rośnie.
Gdy szczury przestają się pojawiać, mieszkańcom miasta zaczyna doskwierać ból głowy, gorączka i obrzęki pachwin. Rieux i urzędnik Grand ratują jednego z mieszkańców Oranu, rentiera Cottarda, który chce popełnić samobójstwo.
Z zapisków Tarrou (jest drugim narratorem powieści) można dowiedzieć się, że liczba osób z gorączką wzrasta. Pierwszy umiera dozorca Michael. Rieux konsultuje się z innymi lekarzami, wiedzą już, że dżuma opanowała miasto. Szpitale zapełniają się, a ludzie zaczynają masowo umierać. Władze ogłaszają stan wyjątkowy i zamykają bramy miasta.
II
Odcięcie od świata staje się uciążliwe. Nie działa poczta, z telefonu można korzystać tylko okazjonalnie. Zamknięty jest port, nie kursują pociągi. Dżuma dotyka wszystkich. Najgorsze osamotnienie spotyka ludzi, którzy przyjechali do Oranu w odwiedziny lub są w mieście przejazdem i nie mogą się z niego wydostać. Co tydzień umiera pięćset osób.
Pewnego dnia uwięziony w mieście dziennikarz Raymond Rambert prosi Rieuxa, by pomógł mu wydostać się z miasta. Tłumaczy, że nie jest w stanie sprawdzić, czy jest chory. Doktor odmawia. W tym czasie Rieux bardzo dużo pracuje, odwiedza chorych, opiekuje się nimi w szpitalu, zabiera siłą zarażonych z domu, by odizolować ich od rodziny i nie rozprzestrzeniać choroby.
Kościół organizuje tydzień modlitw. Ojciec Paneloux wygłasza kazanie na temat niemoralności mieszkańców i kary, która na nich spada w postaci choroby. Grand pracuje nad swoją powieścią, a Rambert usilnie stara się uciec z miasta.
Gdy robi się cieplej, tygodniowo umiera siedemset osób. Zaczyna brakować coraz bardziej podstawowych produktów. Wychodzi czasopismo „Kurier Epidemii”. Pojawiła się nowa odmiana choroby, zwana dżumą płucną. Do Oranu przyjeżdżają nowi lekarze i pielęgniarki, lecz nadal brakuje personelu. Do pomocy zgłasza się ojciec Paneloux. Pewnego dnia jeden z pacjentów zdrowieje.
III
Letnie upały i silny wiatr rozprzestrzeniają chorobę. Mieszkańcy zdają sobie sprawę, że dżuma dotyczy wszystkich. Ludzie przestają się ze sobą komunikować, zamykają się w domach. Niektórzy podpalają miejsce zamieszkania, by pozbyć się zarazków. Policja alarmuje, że podpalacze pójdą do więzienia. Odbywają się pogrzeby, czasem nawet bez udziału rodziny. Zaczyna brakować trumien. Mieszkańcy powoli tracą ludzkie uczucia i popadają w monotonię.
IV
Doktor Rieux jest coraz bardziej zmęczony pracą ponad swoje siły. Ludzie nie przyjmują go z radością, kojarzy im się ze śmiercią kogoś bliskiego. Pewnego dnia otrzymuje telegram informujący, że jego żona jest chora.
Rambert nawiązuje kontakty, które umożliwiają mu ucieczkę, lecz postanawia zostać i pomagać. Castel znajduje serum i chce przetestować je na synku sędziego Othona. Dziecko umiera w męczarniach. Ojciec Paneloux jest świadkiem tej śmierci. Staje się innym człowiekiem. Wygłasza kolejne kazanie, zachęcając w nim do walki z chorobą. Wkrótce sam umiera. Gdy liczba chorych przestaje narastać, choruje Grand. Serum zaczyna działać. W mieście pojawiają się nowe szczury.
V
Wszystko zaczyna wracać do normy, mieszkańcy Oranu czują radość. Cottard obawia się jednak powrotu do normalności. Tarrou choruje i umiera, a Rieux dostaje wiadomość o śmierci żony. Wkrótce otwierają się bramy miasta. Cottard zostaje aresztowany, gdy zamyka się w mieszkaniu i zaczyna strzelać do mieszkańców. pod koniec powieści dowiadujemy się, że narratorem jest sam Rieux.
Utwór ukazał się niedługo po zakończeniu II wojny światowej. Autor rozwija w nim wątki nacjonalistyczne, komunistyczne i ideę faszyzmu. Badacze twierdzą, że są one reakcją pisarza na zło. Temat dzieła Camusa był porównywany do zła, które rozprzestrzenia się podobnie jak choroba.
Camus bywał w Oranie i na tej podstawie opisał budynki oraz ludzi w swojej powieści.
- Bernard Rieux – kronikarz, pochodzi z biednej robotniczej rodziny, jest przywiązany do matki, leczy za darmo biednych. Ma 35 lat, jest lekarzem dla idei.
- Cottard – niedoszły samobójca. Nie lubi policji, zamknięty w sobie, nieufny. Przedstawiciel firmy zajmującej się produkcją win i likierów. Lubi oglądać filmy gangsterskie. W czasie dżumy zaczyna bywać w restauracjach i kawiarniach.
- Michael – dozorca, twierdzi, że szczury w domu to spłatany przez kogoś żart. Staje się pierwszą ofiarą epidemii, umiera w drodze do szpitala.
- Othon – sędzia, ma syna Filipa, który zmarł na dżumę. Umiera, gdy ogłoszono, że epidemia się kończy.
- Raymond Rambert – zbudowany atletycznie, nosi sportowe ubranie. Ma narzeczoną w Paryżu. Chce opuścić Oran, bo nie jest stąd. Na wszystkie sposoby próbuje się uwolnić.
- Jean Tarrou – ma wstręt do wyroków śmierci. Organizuje oddziały sanitarne. Pochodzi z bogatej rodziny, jego ojciec był prokuratorem generalnym.
- Żona Rieux – występuje bez imienia. Poważnie chora, wyjechała na początku epidemii w Oranie do sanatorium. Zmarła w trakcie jej trwania.
- Ojciec Paneloux – cieszy się poważaniem w mieście. Przystępuje do oddziałów sanitarnych, nakazuje czynić dobro, poddać się próbie Boga.
- Joseph Grand – urzędnik. Pracuje w biurze statystycznym na kontrakcie. Żona zostawiła go po kilku latach małżeństwa.
- Richard – najwybitniejszy lekarz w mieście, razem z Rieux konsultuje pierwsze przypadki dżumy.
Zobacz także:
