Najmniejsze wcześniaki rodzą się z tzw. bardzo skrajnym wcześniactwem. Oznacza to, że nie są w stanie bez wsparcia medyków i specjalistycznego sprzętu przeżyć, a walka o ich życie rzadko kończy się pełnym sukcesem. Jednak historie najmniejszych wcześniaków urodzonych na świecie, czy w Polsce pokazują, że próby ich ratowania mają sens. Mimo złych prognoz, nawet tak słabe maleństwa potrafią zaskoczyć wolą walki i ostatecznie wyjść ze szpitala jako zupełnie zdrowe dzieci.
Spis treści:
W 2021 roku padł nowy rekord w kategorii „najmniejszy wcześniak na świecie”. Po 13 miesiącach ze szpitala wyszła dziewczynka, która urodziła się w 2020 roku w Chinach, ważąc 212 gramów! Malutka Kwek Yu Xuan przyszła na świat w czasie pandemii w 25 tygodniu ciąży. Lekarze nie dawali jej wielu szans na przeżycie. Dziewczynka w chwili narodzin, które odbyły się przez cesarskie cięcie, mierzyła zaledwie 24 cm długości. Opiekujący się nią lekarze porównywali jej rozmiary i wagę do... jabłka. Obecnie, po ponad rocznym pobycie w szpitalu wiadomo już, że dziewczynka rozwija się prawidłowo, jednak ma problemy z układem oddechowym.
Poprzedni najmniejszy wcześniak na świecie urodził się w w USA w 2018 roku. Ważył – 245 g.
Z kolei najmłodszym wcześniakiem na świecie jest Curtis Butler urodzony 11 listopada 2020 roku po 21 tygodniach i 1 dniu ciąży. Chłopiec przeżył i po 275 dniach hospitalizacji został wypuszczony do domu, ale nadal pozostaje pod opieką specjalistów, jest żywiony dojelitowo i dodatkowo zaopatrywany w tlen z butli.
Najmniejszym wcześniakiem w Polsce jest dziewczynka urodzona w 26. tygodniu ciąży. Dziewczynka przyszła na świat w połowie maja 2018 roku. W chwili narodzin ważyła 350 g i mierzyła 26 cm. Otrzymała imię Faustyna. Po kilku miesiącach walki o jej życie i zdrowie, została wypisana ze szpitala z masą ciała 2 kg.
Z kolei w 2019 roku w Polsce na świat przyszedł nie najmniejszy, ale najmłodszy wcześniak – dziewczynka ważyła co prawda 450 g i mierzyła 27 cm długości, ale urodziła się w 22 tygodniu ciąży, czyli teoretycznie jeszcze przed przekroczeniem granicy, poza którą wcześniaki mają szansę na przeżycie. Lekarze mówili o cudzie, gdy przeżyła i później opuszczała szpital.
Zgodnie z zaleceniami Zespołu ds. Rekomendacji Etycznych w Perinatologii, wcześniaki urodzone przed 23. tygodniem ciąży należy otoczyć opieką paliatywną (minimalizującą cierpienie prowadzące do śmierci). Oznacza to, że uznaje się, że takie maluchy właściwie nie mają szans na przeżycie – 90 proc. z nich umiera wkrótce po narodzinach, a 90 proc. z tych ocalałych ma bardzo poważne powikłania związane z wcześniactwem.
Opieką medyczną ratującą życie zazwyczaj otacza się wcześniaki od 23. tygodnia ciąży.
Decyzję o minimalizacji leczenia podejmują rodzice. Gdy nie mogą tego zrobić, lekarze podejmują starania o uratowanie nawet najmniejszych wcześniaków, o ile dzieci same wykazują wolę walki. Szanse na przeżycie wcześniaka, zwłaszcza tak małego, są niewielkie. Do ukończenia 24. tygodnia ciąży wynoszą zaledwie 10 procent.
Skrajny wcześniak to dziecko urodzone przed 28. tygodniem ciąży i o masie ciała poniżej 1000 g. Inna klasyfikacja dzieli wcześniaki na trzy kategorie:
Skrajne i bardzo skrajne wcześniactwo wiąże się z niedojrzałością wielu narządów dziecka. Takie maluszki zmagają się z niewydolnością oddechową i muszą być podłączone do respiratora lub tzw. CPAP-a.
Skrajne wcześniaki są również narażone na:
Skrajne wcześniaki mają bardzo osłabiony układ odpornościowy – każda infekcja może przerodzić się w ich przypadku w śmiertelne zagrożenie. To między innymi dlatego ryzyko śmierci w przypadku dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży jest 200 razy wyższe niż u dzieci urodzonych w terminie.
Większość skrajnych wcześniaków boryka się w dzieciństwie, a nawet w dorosłym życiu, z mniejszymi lub większymi problemami zdrowotnymi. Jednak jak pokazują historie najmniejszych wcześniaków urodzonych w 22. czy 24. tygodniu ciąży, czasami udaje się je uchronić przed poważnymi komplikacjami i wychodzą one ze szpitala jako zdrowe dzieci.
Zobacz także:
Pampersy dla wcześniaków nie mogą być po prostu mniejszą wersją normalnych pieluch, bo wcześniak to nie jest mniejszy noworodek. To dziecko, które potrzebuje specjalnej opieki . Pieluchy, które nosi, powinny być przygotowane specjalnie z myślą o potrzebach dzieci urodzonych przed czasem. Mariola Mirek, kierownik ds. komunikacji marki Pampers, opowiada, czym charakteryzują się pampersy dla wcześniaków. Jakie powinny być pampersy dla wcześniaków? Pierwszą rzeczą, którą zapewnia każda pieluszka, jest utrzymanie skóry w suchości. Ale dla wcześniaków suchość to nie wszystko. Ważne, a nawet ważniejsze, jest kilka innych cech: delikatny materiał – dla wcześniaka, który ma bardzo cienką skórę, bolesny może być każdy dotyk. Założenie pieluszki powinno maksymalnie ograniczyć dyskomfort czy też bolesność; ciche rzepy – wcześniaki mają niedojrzały słuch . Gdy używamy normalnych pieluszek, odpięcie rzepu jest dla dziecka hukiem porównywalnym z lawiną. Zapięcie pieluszek dla wcześniaków powinno być tak ciche, żeby nie przerywało snu dziecka; zapięcie na całej powierzchn i – umożliwia założenie dziecku pieluchy w każdej pozycji. To ma duże znaczenie, gdy wcześniak jest podpięty do aparatury medycznej . Zapięcie nie powinno utrudniać przewinięcia dziecka. Pieluszkę powinniśmy móc zapiąć standardowo pod pępkiem albo w każdym innym miejscu; chłonność z każdej strony – wcześniaki układane są w różnych pozycjach – na plecach, na boku czy na brzuszku. Ważne byśmy mogli przewinąć dziecko bez zmiany jego ułożenia. Pielucha dla wcześniaka powinna chłonąć tak samo z przodu jak i z tyłu; ochrona nie tylko przed moczem – warstwa chłonąca powinna chłonąć również luźne kupki. Są one częste przy podawaniu antybiotyków, które wcześniaki dostają od samego początku pobytu na...
Szczepionki dla wcześniaków w znakomitej większości to te same preparaty, jakich używa się do szczepienia dzieci zdrowych, donoszonych. Wyjątkiem są szczepionki przeciw pneumokokom oraz wysoko skojarzona szczepionka 5w1. Tych bardziej nowoczesnych preparatów NFZ nie refunduje w przypadku dzieci donoszonych – na szczęście wcześniakom należą się one bezpłatnie. Darmowe szczepionki dla wcześniaków Refundowane szczepienia dla wcześniaków obejmują wszystkie szczepionki z obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych. Są jednak pewne różnice w podawaniu tych szczepionek u dzieci urodzonych przed terminem. Dzieci urodzone przedwcześnie (przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży) otrzymują bezpłatnie: szczepionki z bezkomórkowym składnikiem krztuśca ( szczepionka wysoko skojarzona 5w1 tj. DTaP-IPV-Hib (przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B), szczepionki przeciw pneumokokom ; do podania w możliwie szybkim terminie ze względu na ryzyko zakażenia pneumokokami. Przy szczepieniu rozpoczynanym w pierwszych miesiącach życia obowiązuje schemat 3+1, przy szczepieniu rozpoczynanym w 6. (lub później) miesiącu życia stosuje się schemat 2+1. Ważne! W przypadku wcześniaków bardzo istotne jest terminowe podanie dawki przypominającej między 12 a 15 miesiącem życia, co ma szczególne znaczenie dla utrzymania ochrony przeciw zakażeniom pneumokokami. Dzieci urodzone przed ukończeniem 27. tygodnia ciąży są szczepione preparatem PCV-13, pozostałe – preparatem PCV-10. W wielu innych krajach europejskich, a także w USA wszystkim wcześniakom, a więc także tym urodzonym między 27 a 37 tygodniem życia płodowego podawana jest szczepionka PCV-13, ze względu na zdecydowanie szerszą ochrone przed tym groźnym patogenem. szczepionka przeciw WZW B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) podawana jest dzieciom z masą ciała poniżej 2000 g w schemacie 4...
Kangurowanie to sposób opieki nad niemowlęciem. Polega na zapewnieniu dziecku kontaktu ze skórą rodzica („skóra do skóry’’). Kangurowanie najlepiej rozpocząć w szpitalu, zaraz po narodzinach. Wiele szpitali praktykuje kładzenie dziecka na brzuchu lub klatce piersiowej mamy od razu po porodzie, niektóre pozwalają nawet na breast crawl . Kontakt ten może trwać nawet dwie godziny, ale nie powinien być krótszy niż 20 minut. Warto kangurowanie praktykować także później, na oddziale noworodkowym i w domu. I pamiętać, że kangurowanie jest nie tylko dla mam, ale również dla ojców! Spis treści: Kangurowanie wcześniaków Kangurowanie noworodka Kangurowanie dziecka przez mamę Kangurowanie dziecka przez ojca Jak kangurować – zasady? Jak długo kangurować dziecko? Kangurowanie wcześniaków Kangurowanie jest uznaną metodą leczenia wcześniaków . Stosuje się je w oddziałach intensywnej terapii noworodka, m.in. w Wielkiej Brytanii, USA, Szwecji, Niemczech, Belgii oraz w części polskich szpitali. Dzieci, które przyszły na świat w złej formie albo za wcześnie, są noszone przez mamę lub tatę na piersiach „skóra do skóry”. Dzięki temu ich stan szybciej się poprawia. WHO wydała nowe wytyczne , które mają na celu poprawę przeżywalności i zdrowia dzieci urodzonych przedwcześnie (przed 37. tygodniem ciąży) lub z małą masą urodzeniową (poniżej 2,5 kg po urodzeniu). Kangurowanie, według nowych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, należy rozpocząć od razu po porodzie, czyli bez wstępnego okresu w inkubatorze. Jest to istotna zmiana w porównaniu z wcześniejszymi wytycznymi, a także powszechną praktyką kliniczną. Kangurowanie wcześniaków w szpitalu przebiega pod kierunkiem personelu medycznego . To on ocenia, czy stan zdrowia dziecka na to pozwala. Kontakt skóra do skóry nie jest możliwy, np. gdy maluch ma...
