Niedziela Palmowa nazywana jest również: Niedzielą Męki Pańskiej, Różdżkową, Wierzbną albo Kwietną. Jak wiele innych świąt chrześcijańskich, ma korzenie w czasach pogańskich.
Spis treści:
Niedziela Palmowa to ostatnia niedziela Wielkiego Postu. To właśnie od niej zaczyna się Wielki Tydzień, w którym jest Wielki Czwartek, Wielki Piątek oraz Wielka Sobota. Niedziela Palmowa upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy. Mimo że Chrystus podróżował na osiołku a nie w karocy godnej władcy – witany jest jak król. Według Biblii, wiwatujący na cześć Jezusa ludzie trzymali w dłoniach gałązki palmowe. Wraz z płaszczami rzucali mu je pod nogi, wołając: „Hosanna” (słowo wyrażające uwielbienie, radość i błaganie o pomoc).
W Polsce Niedziela Palmowa jest kościelnym świętem od czasów średniowiecza. Najpierw (od IV w.) obchodzona była w Jerozolimie, skąd zwyczaj ten rozprzestrzenił się na chrześcijańskie kraje europejskie.
Tradycja ta pojawiła się w miejsce pogańskiego kultu nadchodzącej wiosny. W tym czasie od wieków miały miejsce praktyki związane z kultem „rózgi życia” – młodej, zielonej gałązki, będącej symbolem odżywania przyrody po zimie.
Tego dnia nabożeństwa rozpoczyna uroczysta procesja i poświęcenie palm. Po co? Na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. A trochę też dlatego, by nie było wątpliwości, że kult budzącej się do życia roślinności nie ma nic wspólnego z pogaństwem.
Palma wielkanocna symbolizuje mękę i zmartwychwstanie Chrystusa oraz nieśmiertelność duszy. Niedziela Palmowa oznacza, że: do zmartwychwstania Jezusa pozostało siedem dni, podczas których w sposób szczególny należy rozważać znaczenie męki i zmartwychwstania Bożego Syna. Dla katolików to znak, że zbliża się najważniejsze święto w kalendarzu liturgicznym. Wielki Tydzień to czas głębokich duchowych przeżyć, w tym wiary, że życie jest silniejsze niż śmierć. Zgodnie z wolą Jana Pawła II w Niedzielę Palmową obchodzony jest również Światowy Dzień Młodzieży.
Niedziela Palmowa ma miejsce w niedzielę poprzedzającą Wielkanoc. W związku z tym, że Wielkanoc jest świętem ruchomym – Niedziela Palmowa każdego roku również przypada w innym terminie (pomiędzy 15 marca a 18 kwietnia).
W 2023 roku Palmowa Niedziela przypada 2 kwietnia. Wtedy też rozpocznie się Wielki Tydzień, w ciągu którego katolicy będą wspominać podczas liturgii: modlitwę Jezusa w Ogrójcu, zdradę Judasza, ostatnią wieczerzę, śmierć Chrystusa na krzyżu i Jego zmartwychwstanie.
Z Niedzielą Palmową od wieków wiązały się liczne zwyczaje i obrzędy. Współcześnie nabożeństwo w Niedzielę Męki Pańskiej rozpoczyna procesja połączona z poświęceniem palm. Takie poświęcone palmy wielkanocne często towarzyszą domownikom do kolejnej Palmowej Niedzieli. Tak jak dawniej, gdy jeszcze wierzono, że:
Dla wielu osób zbliżanie się Palmowej Niedzieli oznacza przygotowanie palm, które mogą mieć różną postać – począwszy od prostego bukietu z kilku gałązek wierzbowych (sosnowych, leszczyny, barwinka, bukszpanu) aż po okazałe konstrukcje ozdobione kolorową bibułą i wstążkami. Wielkanocne palmy kurpiowskie lub podlaskie osiągają długość nawet 2-3 metrów.
Źródła:
S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, t. 2, Warszawa 1960
M. Kowalczyk: Geneza i obchód Wielkanocy w Polsce. „Studia Elbląskie” 2020, nr XXI
B. Ogrodowska: Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce, Warszawa 2001
I. Skubiś: Prawdy Niedzieli Palmowej, „Niedziela” 2015, nr 13
Zobacz także:
Większość uczniów z niecierpliwością czeka na przerwę wielkanocną w szkole. Ile dni wolnych od szkoły wypada z okazji świąt wielkanocnych w 2023? Wolny będzie nie tylko weekend wielkanocny, ale także dwa dni przed nim i dwa dni po nim. Przygotowałyśmy specjalną rozpiskę dni wolnych w kwietniu 2023 roku, która ułatwi zaplanowanie wolnego czasu w trakcie świąt. Wielkanoc 2023 – dni wolne od szkoły W tym roku Wielkanoc wypada w niedzielę, 9 kwietnia. Uczniowie zaczną przerwę świąteczną kilka dni wcześniej, ponieważ przerwa wielkanocna w szkole obejmuje również Wielki Czwartek i Wielki Piątek. Wolny jest również Lany Poniedziałek i pierwszy wtorek tuż po świętach. Przerwa wielkanocna w szkole będzie trwać aż 6 dni . Dni wolne w kwietniu z okazji świąt wielkanocnych: 6 04. 2023 r. – Wielki Czwartek 7. 04. 2023 r. – Wielki Piątek 8. 04. 2023 r. – Wielka Sobota 9. 04. 2023 r. – Wielka Niedziela 10. 04. 2023 r. – Lany Poniedziałek (drugi dzień świąt) 11. 04. 2023 r. – wtorek (pierwszy dzień po świętach) Uczniowie do szkolnych ławek wrócą dopiero 12 kwietnia, w środę. Jednak niedługo po przerwie świątecznej znów będą mieć wolne od nauki, z okazji majowego weekendu. Sprawdź, kiedy dokładnie wypadają kolejne dni wolne od szkoły 2023 . Zobacz także : Owies na Wielkanoc – jak i kiedy siać oraz dlaczego warto to zrobić? Baranek wielkanocny: co symbolizuje, historia, ciekawostki Potrawy wielkanocne w Polsce, czyli co kładziemy na świątecznych stołach: lista
Modlitwa na śniadanie wielkanocne to jeden z głównych punktów obchodów Wielkanocy. W wielu domach poza tradycyjnymi wielkanocnymi daniami jest ważna również wielkanocna modlitwa. Sprawdź, co warto na jej temat wiedzieć. Dowiedz się: Co się czyta przy śniadaniu wielkanocnym? Jaką modlitwę powinno się odmówić na śniadaniu wielkanocnym? Jak powinno wyglądać śniadanie wielkanocne? Błogosławieństwo pokarmów wielkanocnych w domu – tekst Co się czyta przy śniadaniu wielkanocnym? Do najważniejszego dnia Wielkanocy przygotowują wiernych rekolekcje wielkopostne . Dodatkowo w niektórych domach śniadanie wielkanocne rozpoczyna się odczytaniem fragmentu Biblii. Zgodnie z tradycją głowa rodziny odczytuje na głos Ewangelię św. Łukasza (24, 36-43) : „Jezus ukazuje się Apostołom; A gdy rozmawiali o tym, On sam stanął pośród nich i rzekł do nich: «Pokój wam!» Zatrwożonym i wylękłym zdawało się, że widzą ducha. Lecz On rzekł do nich: «Czemu jesteście zmieszani i dlaczego wątpliwości budzą się w waszych sercach? Popatrzcie na moje ręce i nogi: to Ja jestem. Dotknijcie się Mnie i przekonajcie: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam». Przy tych słowach pokazał im swoje ręce i nogi. Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i pełni byli zdumienia, rzekł do nich: «Macie tu coś do jedzenia?». Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby. Wziął i jadł wobec nich”. Po odczytaniu fragmentu Biblii głowa rodziny może raz jeszcze złożyć najbliższym życzenia, wypowiadając słowa: „Prosimy Cię, Zmartwychwstały Panie, daj nam tu zebranym razem przy stole – w naszej rodzinie i w gronie przyjaciół – z wiarą przeżywać Twoją obecność podczas naszego świątecznego posiłku w dzień Twego zwycięstwa. Prosimy Cię, abyśmy mogli...
Malowaniem jajek wielkanocnych zajmowali się już nasi przodkowie żyjący w czasach Mieszka I. Najdawniejsze pozostałości po pisankach, które znaleziono w okolicach Opola, według ekspertów pochodzą z X wieku. Kiedy maluje się jajka wielkanocne? Odpowiedź brzmi po prostu: przed Wielkanocą. Nic nie stoi na przeszkodzie, by w waszej rodzinie odbywało się to w konkretny dzień (np. w Wielki Czwartek) , ale równie dobrze może być to np. ostatni weekend przed świętami. Dawniej zdobieniem jaj na Wielkanoc zajmowały się wyłącznie kobiety. Dziś nic nie stoi na przeszkodzie, by pisanki, kraszanki, wydrapywanki czy naklejanki przygotowywała cała rodzina. Malowanie jajek wielkanocnych dla dzieci będzie prawdziwym wydarzeniem! Wybierzcie technikę zdobienia jaj i wzór, który sprawi, że święta będą jeszcze bardziej bogate w bliskie nam znaczenia. Ręcznie zdobione jajka wielkanocne z pewnością będą wspaniałą ozdobą wielkanocnego stołu. Pomysły na zdobienie jajek wielkanocnych: Malowanie jajek wielkanocnych woskiem Malowanie jaj naturalnymi barwnikami Malowanie jajek wielkanocnych we wzory roślinne Malowanie jajek: wydrapywanki Pisanki: ręcznie malowane jajka Malowanie jajek: naklejanki Wzory i wzorki na jajkach wielkanocnych Malowanie jajek wielkanocnych woskiem Aby wyczarować jajka malowane woskiem, potrzebne są: jajka (umyte, bo brudna skorupka nie przyjmie wosku), rozpuszczony, gorący wosk (najlepiej pszczeli), tzw. cebulak, czyli woda ugotowana z łupinami cebul – ważne, aby był wystudzony, drewniany patyczek, którego końcówką będziemy robić woskowe wzorki. Drewniany patyczek maczamy w wosku i szybkim ruchem „rysujemy” tymże woskiem wzorek. Ozdobione woskowymi wzorami jajka wrzucamy do wystudzonego cebulaka (wywaru z łupin cebuli, przepis niżej) i zagotowujemy....
