torbiele jajnika w ciąży
Adobe Stock
Zdrowie w ciąży

Torbiel jajnika a ciąża. Czy jest się czym martwić?

Regularne badanie USG pomaga w wykrywaniu torbieli jajnika w ciąży. Większość zmian jest niezłośliwa, szczególnie u kobiet przed menopauzą. Sprawdź, co powinnaś wiedzieć o torbielach jajnika w kontekście ciąży.

Guzy przydatków miednicy, w tym torbiele jajnika, wykrywa się u około 2-4 proc. ciężarnych. Badanie USG, które jest standardowo wykonywane w ciąży, jest ważnym narzędziem w wykrywaniu zmian w obrębie macicy i jajników. Torbiele (cysty) jajników najczęściej zanikają samoistnie w czasie ciąży lub po porodzie, zazwyczaj też nie dają charakterystycznych objawów. Większość z nich jest niezłośliwa.

Spis treści:

Rodzaje torbieli jajnika w ciąży

Najczęściej występujące zmiany budowy jajnika w ciąży:

  • torbiel ciałka żółtego – niezłośliwa cysta wypełniona płynem, jest pozostałością pęcherzyka Graafa. Najczęściej wzrasta w 1. trymestrze ciąży i zanika w 2. trymestrze. Sytuacja, w której zwiększa wymiary przez całą ciążę, występuje rzadko.
  • torbiele krwotoczne – to także torbiele ciałka żółtego, w których obrębie doszło do krwawienia.
  • torbiele po stymulacji jajników – wywoływanie jajeczkowania może skutkować powstaniem wielu torbieli o cienkich ściankach i wymiarach sięgających do 10-15 cm. Takie zmiany mają tendencję do pękania i krwawienia, ale najczęściej są niezłośliwe i zanikają w 2-3 trymestrze ciąży.

Torbiele i guzy wywołane przez ciążę

Ciąża to okres, w którym mogą wystąpić także następujące zmiany w obrębie jajników:

  • torbiele tekaluteinowe – pojawiają się najczęściej po 1. trymestrze, często jako efekt zaśniadu groniastego całkowitego.
  • żółtczaki ciążowe (luteoma) – lite guzy jajnika, które mogą powodować wzrost poziomu hormonów męskich u ciężarnej i u płodów żeńskich. Najczęściej zanikają po porodzie.
  • mnogie torbiele tekaluteinowe – przypominają z wyglądu wielotorbielowate jajniki po stymulacji, występują częściej u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS) — i utrudniają zajście w ciążę — lub w przypadku ciąży mnogiej (zwłaszcza z trojaczkami i większą liczbą płodów). Nie są złośliwe i zanikają po porodzie. Mogą wywoływać ból brzucha, nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, hirsutyzm.

Niezłośliwe torbiele jajnika

nazwa charakterystyka
torbiele czynnościowe (torbiele pęcherzykowe i torbiele ciałka żółtego) Zwykle zanikają samoistnie; szczególnie kiedy ich średnica wynosi <5 cm
torbiele endometrialne jajnika (torbiele czekoladowe) zawierają gęsty brązowy płyn, składający się ze zmienionej krwi
potworniaki dojrzałe (torbiele skórzaste, torbiel dermatoidalna) wywodzą się z komórek płciowych i zawierają różne dojrzałe tkanki, takie jak zęby czy włosy. Bardzo łatwo ulegają skręceniu (skręt jajnika)
 
torbielakogruczolaki śluzowe lub surowicze mogą być bardzo duże, stanowią 1/5 wszystkich torbieli jajnika. Torbielakogruczolaki surowicze zawierają przejrzysty płyn o słomkowym zabarwieniu.

 

Torbiele złośliwe

Dzielimy je na:

  • raki nabłonkowe,
  • nowotwory germinalne
  • nowotwory gonadalne

Szacuje się, że około 3,6–6,8 proc. guzów jajnika, które nie zanikną w czasie ciąży, ma charakter złośliwy. Objawy doświadczane przez kobietę to m.in. stałe wzdęcie, ból brzucha, brak apetytu, podczas badania USG w ciąży. Lekarza zaniepokoić powinno:

  • rośnięcie guza,
  • wytwarzanie grubych przegród,
  • pojawianie się guzków przyściennych,
  • występowanie wypustek (palczastych wyrośli), odchodzących od ściany w kierunku środka torbieli.

Czy można zajść w ciążę, mając torbiel na jajniku?

Wiele kobiet dowiaduje o torbieli na jajniku wtedy, gdy wykonywane jest pierwsze ciążowe USG. To oznacza, że nie każda torbiel utrudnia zajście w ciążę. Najwięcej problemów stwarzają torbiele u kobiet z zespołem policystycznych jajników lub endometriozą. Należy jednak pamiętać, że wiele torbieli zanika samoistnie i choć w jednym cyklu mogą uniemożliwić zapłodnienie, to w kolejnym mogą już nie stanowić przeszkody. Większy problem z zajściem w ciąże stanowią nawracające torbiele jajnika.

Torbiel skórzasta jajnika a ciąża: torbiele dermatoidalne najczęściej dotykają młodych kobiet w wieku 20-30 lat. Potrafią rozregulować cykl menstruacyjny i utrudniać zajście w ciążę.

Torbiel czekoladowa a ciąża: torbiel endometrialna jajnika może utrudniać zajście w ciążę. Dzieje się tak dlatego, że nieprawidłowe tkanki endometrium zwykle obecne są także w innych, nietypowych miejscach, co może utrudniać owulacje lub prowadzić do niedrożności jajowodów.

Objawy torbieli jajnika

Mogą nie wywoływać żadnych objawów. Jeśli jednak wystąpią dolegliwości, są to najczęściej:

  • ból brzucha,
  • ból miednicy,
  • dyskomfort wywołany uciskiem na sąsiadujące narządy,
  • ból podczas stosunku,
  • parcie na pęcherz,
  • zmniejszony apetyt,
  • wzdęcia.

Leczenie torbieli, także w ciąży

Diagnostykę torbieli jajnika wykonuje się przy użyciu USG i rezonansu magnetycznego. Pozwala to na ocenę, czy narośl jest złośliwa. Najczęściej wystarczy sama obserwacja torbieli, w przypadku zmian złośliwych sposób leczenia uzależniony jest od rozmiaru zmiany i wieku ciąży, jeśli kobieta już w niej jest. To ważne, by obserwować również niezłośliwe cysty, ponieważ ich pęknięcie lub skręcenie może prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.

Operacyjne usunięcie torbieli rozważane jest, jeśli jej rozmiar jest duży, nie zmniejsza się i towarzyszą jej niepożądane objawy (np. krwawienia). Najczęściej stosowana jest wtedy laparoskopia. Do leczenia torbieli stosuje się czasami także leczenie hormonalne lub antybiotyki.

Źródło: mp.pl, Sonographic tips for evaluation of adnexal masses in pregnancy, Timothy P. Canavan, Clinical Obstetrics and Gynecology, 2017; 60 (3): 575–585, Detecting ovarian disorders in primary care, Abigail Oliver, Caroline Overton, The Practicioner, 2014; 258 (1769): 15–19

Przeczytaj też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA