Szkarlatyna u dzieci: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania
Szkarlatyna u dzieci to poważna choroba, która może prowadzić do groźnych powikłań. Wywołuje ją paciorkowiec grupy A. Najczęściej chorują na szkarlatynę przedszkolaki i uczniowie.
Szkarlatyna (inaczej: płonica) to choroba zakaźna wieku dziecięcego, wywoływana przez paciorkowca grupy A. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Najczęściej zarażają się nią dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Spis treści:
- Szkarlatyna u dzieci: przyczyny
- Płonica u dzieci: objawy
- Wysypka przy szkarlatynie
- Szkarlatyna u dzieci: leczenie
- Dodatkowe zalecenia przy płonicy u dzieci
- Szkarlatyna u dzieci: powikłania
- Czy istnieje szczepionka na szkarlatynę?
Szkarlatyna u dzieci: przyczyny
Szkarlatynę powoduje bakteria – paciorkowiec z grupy A (streptococcus pyogenes), która przenosi się przez bezpośredni kontakt z chorym lub nosicielem paciorkowca, a także drogą kropelkową (np. podczas kichania czy kaszlu) i poprzez zakażone przedmioty. Co ciekawe, źródłem płonicy może być również osoba chora na anginę – tę chorobę również wywołują paciorkowce. Od momentu wniknięcia drobnoustroju do organizmu do pojawienia się pierwszych objawów upływa na ogół od 2 do 5 dni.
Dzięki obowiązkowym szczepieniom miliony ludzi nie umierają na zakaźne choroby takie jak gruźlica, czy polio. Ale z drugiej strony wzrasta także liczba rodziców odmawiających szczepienia dzieci. Jakie jest zdanie ludzi? Zobacz!
Płonica u dzieci: objawy
Szkarlatyna u dzieci najczęściej zaczyna się nagle. Jej objawami są:- Gorączka. Może być bardzo wysoka, nawet do 40°C.
- Ból brzucha. Dziecko może także wymiotować.
- Ból gardła. Oprócz zaczerwienienia może pojawić się nalot na migdałkach.
- Ból mięśni. Dziecko może mieć również powiększone węzły chłonne na szyi.
- Wysypka. Pojawia się razem z gorączką lub dzień później - to najbardziej charakterystyczny z objawów szkarlatyny.
- Malinowy język. Na początku jest obłożony białym nalotem, potem przybiera intensywnie czerwoną barwę i widać na nim powiększone brodawki smakowe.
Wysypka przy szkarlatynie
Drobne (wielkości główki od szpilki), zlewające się czerwone plamki pojawiają się na piersiach, plecach, szyi i pośladkach, a także w ciepłych miejscach, to znaczy w zgięciach łokci, pod pachami, pod kolanami i w pachwinach, gdzie powstają wyraźne, czerwone linie.
fot. By Estreya at en.wikipedia
Wysypka przy szkarlatynie u dzieci obejmuje także twarz. Charakterystyczne jest to, że nie pojawia się na skórze wokół nosa i ust, przez co powstaje biały trójkąt nazywany fachowo trójkątem Fiłatowa. Po dwóch (lub kilku) dniach plamki schodzą, a po kolejnych kilku skóra zwykle zaczyna się łuszczyć. Łuszczą się nawet podeszwy stóp i wnętrza dłoni (choć nie zawsze).
Szkarlatyna u dzieci: leczenie
Z chorym na płonicę dzieckiem koniecznie idź do lekarza. Po pierwsze, szkarlatyna bywa mylona z anginą, różyczką i innymi chorobami, więc nie można diagnozować chorego na własną rękę, zwłaszcza że objawy nie zawsze są typowe. Po drugie, choremu dziecku trzeba podać antybiotyk (najczęściej penicylinę, jednak w razie uczulenia stosuje się również inne rodzaje antybiotyków), który przyjmuje się przez 10–14 dni. Należy bezwzględnie przestrzegać dawek oraz pór podawania antybiotyku – tylko to gwarantuje, że lek będzie działał jak należy. Ważne jest także to, by przeprowadzić kurację antybiotykiem do samego końca – gdy się ją przerwie przedwcześnie, bakterie mogą rozszaleć się na całego.
Dodatkowe zalecenia przy płonicy u dzieci
Jeśli twoje dziecko choruje na szkarlatynę, przestrzegaj tych zaleceń:- Odizoluj dziecko od innych dzieci. Dzięki temu choroba nie będzie się rozprzestrzeniać
- Obniżaj gorączkę, podając dziecku paracetamol lub ibuprofen.
- Dbaj o to, by dziecko dużo piło, nie zmuszaj do jedzenia.
- Regularnie wietrz mieszkanie. Często zmieniaj pościel – dzięki temu zmniejszysz ilość bakterii w otoczeniu chorego.
- Pamiętaj o rekonwalescencji. Dziecko, które przeszło szkarlatynę, jest osłabione i musi mieć czas na powrót do pełnej formy. Powinno zostać w domu jeszcze przez 7–10 dni po ustąpieniu objawów płonicy.
Szkarlatyna u dzieci: powikłania
Płonica może prowadzić do poważnych powikłań, m.in.:- kłębuszkowego zapalenia nerek,
- zapalenia mięśnia sercowego,
- zapalenia stawów,
- zapalenia węzłów chłonnych,
- zapalenia ucha środkowego.
Kiedyś szkarlatyna u dzieci była śmiertelna. Umierało na nią co 4. zarażone nią dziecko. Dziś już wiadomo, jak leczyć tę chorobę i co robić, by nie pojawiły się po niej powikłania.
Czy istnieje szczepionka na szkarlatynę?
Płonicę wywołuje kilka różnych szczepów paciorkowca dlatego można na nią chorować więcej niż raz. Niestety, nie ma szczepionki przeciw szkarlatynie.Konsultacja: dr Małgorzata Czyżewska, konsultant wojewódzki ds. neonatologii Akademii Medycznej we Wrocławiu.
Zobacz też:
