Znieczulenie przy porodzie zwykle kojarzy się z cesarskim cięciem. Ale znieczula się też kobiety rodzące fizjologicznie (siłami natury). Czasem podania znieczulenia wymaga zdrowie ciężarnej. Każdy człowiek ma inny próg wrażliwości na ból – nic dziwnego, że szukamy sposobów, by rodzić bez strachu przed bólem.
Spis treści:
Metody łagodzenia bólu przy porodzie można podzielić na naturalne, fizykalne i medyczne. Do pierwszych zalicza się relaks w kąpieli oraz specjalną technikę oddychania. Metodą fizykalną jest TENS, który wykorzystuje działające przeciwbólowo impulsy elektryczne. Obie metody są zupełnie bezpieczne i nie wpływają w żaden sposób na dziecko. Medyczne metody łagodzenia bólu polegają na podaniu środków znieczulających – dokręgosłupowo, miejscowo (w krocze) lub drogą wziewną. Rodzaj zastosowanego znieczulenia do porodu zależy od wyposażenia szpitala, okoliczności i stanu zdrowia matki.
Stosuje się je przy porodzie naturalnym i przy cesarskim cięciu. To rodzaj znieczulenia miejscowego, który znosi ból tylko w określonych partiach ciała, przez co mniej obciąża organizm. Podczas porodu ze znieczuleniem zewnątrzoponowym kobieta jest świadoma. Potocznie mówi się, że jest to znieczulenie w kręgosłup, ale właściwie cewnik, przez który podaje się lek znieczulający, wprowadza się do przestrzeni między oponami otaczającymi kręgosłup w okolicy lędźwiowej.
Znieczulenie zewnątrzoponowe do porodu jest bezpieczne i dla mamy, i dla dziecka. Podaje się je zwykle przy rozwarciu szyjki macicy na 3-4 cm. Dawkę leku dostosowuje się do czasu trwania porodu i odczuć rodzącej. Ból nie znika całkowicie, ale staje się akceptowalny. Przeciwwskazaniem do jego podania są zaburzenia krzepnięcia krwi. Mitem jest, że ZZO powoduje paraliż.
Działa bardzo szybko, dlatego najczęściej wybiera się je przy porodzie przez cesarskie cięcie. Usuwa ból miejscowo. Dawkę leku wstrzykuje się do kanału rdzeniowego (a dokładnie do płynu mózgowo-rdzeniowego). Wykonywana przez anestezjologa punkcja nie boli – rodząca czuje tylko chłód i drętwienie. Potem czucie w dolnej połowie ciała znika. Leki znieczulające, które dostają się do organizmu mamy, nie przenikają do krwiobiegu i nie działają na dziecko. W bardzo małym zakresie przenikają przez łożysko. Noworodka po wyjęciu można przytulić i karmić.
Po znieczuleniu może pojawić się ból w miejscu wkłucia i bóle głowy, które zwykle ustępują po 2–3 dniach. Przeciwwskazaniem do podania znieczulenia podpajęczynówkowego są zaburzenia krzepnięcia krwi.
Potocznie nazywane narkozą. To najszybszy rodzaj znieczulenia podczas porodu, dlatego stosuje się je w nagłych sytuacjach, gdy dziecko trzeba natychmiast wyciągnąć z brzucha (np. kiedy dojdzie do odklejenia łożyska lub niebezpiecznych wahań pulsu dziecka). Narkozę podaje się także, kiedy nie można zastosować innego rodzaju znieczulenia. Podczas narkozy rodząca traci świadomość i nie może od razu zobaczyć dziecka. Jest intubowana, czyli ma w tchawicy rurkę, która podtrzymuje oddychanie. Dożylnie otrzymuje leki znieczulające, które przenikają przez łożysko (znieczulenie ogólne trwa bardzo krótko, więc dziecko nie jest długo pod ich działaniem).
Potocznie nazywane znieczuleniem miejscowym krocza. Polega na zrobieniu zastrzyku w okolicę nerwu sromowego, aby rodząca nie czuła bólu w tym miejscu (także podczas nacinania krocza, jeśli będzie konieczne oraz szycia). Dolegliwości, które wywołują skurcze porodowe macicy, są nadal odczuwalne – to minus tego rodzaju znieczulenia przy porodzie naturalnym. Lek znieczulający może również oddziaływać na dziecko, ponieważ przenika przez łożysko.
Podczas porodu możesz wdychać mieszaninę podtlenku azotu i tlenu (potoczna nazwa to gaz rozweselający). Choć nie jest to nowy sposób na zmniejszenie bólu, jako formę znieczulenia przy porodzie stosuje się go na polskich porodówkach dopiero od kilku lat. Podtlenek azotu pomaga rodzącej uspokoić się i wyciszyć. Co bardzo ważne – gaz rozweselający nie zakłóca skurczów macicy i przebiegu porodu. Jest bezpieczny i dla mamy, i dla dziecka.
To małe urządzenie, które w prosty sposób zmniejsza ból porodowy. Przez elektrody przyklejone do pleców rodzącej płyną delikatne impulsy elektryczne, które osłabiają odczucia bólowe. Korzystanie z aparatu jest bezpieczne. Można odczuwać jedynie delikatne mrowienie lub łaskotanie. Tens porodowy pozwala na chodzenie podczas porodu i zmianę pozycji, co jest jego zaletą. Za wadę można uznać, że nie znosi bólu, tylko go osłabia. Nie każdy szpital jest wyposażony w ten sprzęt (warto o to wcześniej zapytać).
Podczas porodu możesz wziąć prysznic. Skierowanie wody na brzuch i plecy sprawi, że skurcze stają się mniej dokuczliwe, a mięśnie bardziej elastyczne. Innym rozwiązaniem jest poród w wodzie. Przy rozwarciu 5–6 cm można wejść do wanny i zostać w niej aż do rozwiązania, pamiętając, że co pół godziny trzeba wyjść na chwilę z wody, aby unormowało się krążenie.
Odpowiednie oddychanie przeponą (czyli mięśniem oddzielającym klatkę piersiową od brzucha) może sprawić, że ból będzie słabszy. Prawidłowy oddech, który wypełnia całe płuca (zwykle tak nie oddychamy) zmniejsza napięcie mięśni i łagodzi zmęczenie. Wpływa na pracę macicy, sprawia, że rodzące się dziecko jest lepiej dotlenione. Jak wygląda prawidłowe oddychanie podczas porodu? Gdy leżysz, trzymając rękę na brzuchu, i robisz wdech, brzuch powinien się podnieść, a potem opaść, gdy wypuszczasz powietrze.
Wskazania do znieczulenia przy porodzie to m.in.:
1 stycznia 2019 roku weszły w życie nowe standardy opieki okołoporodowej. Zgodnie z nimi każda rodząca ma prawo do znieczulenia podczas porodu. Niestety w wielu województwach prawo do łagodzenia bólu jest prawem tylko na papierze.
Decyzję o podaniu znieczulania podejmuje wyłącznie lekarz, który sprawuje opiekę nad pacjentką. Jeśli stan zdrowia mamy i dziecka nie stanowi przeciwwskazań, znieczulenie powinno być zastosowane na prośbę kobiety. Problem w tym, że w niektórych szpitalach kobiety nie otrzymują pomocy w łagodzeniu bólu porodowego. Najczęściej słyszą, że nie ma na terenie szpitala anestezjologa, że owszem był, ale do 15:00, że anestezjolog jest, ale nie może przyjść do rodzącej, bo jest zajęty innym pacjentem.
NFZ refunduje znieczulenie do porodu od 2015 roku do kwoty 500 zł. Od tego czasu liczba znieczuleń w Polsce wzrosła trzykrotnie. Choć sytuacja poprawia się, to statystyki w niektórych województwach dają do myślenia. Na przykład w Zachodniopomorskiem w 2017 roku znieczulono 28 kobiet na 16 tysięcy porodów, a w roku 2018 znieczulono tylko dwie rodzące...
Zatem zapis o prawie do znieczulenia do porodu istnieje, ale go nie gwarantuje. Dlatego przed porodem warto zapytać w szpitalu, w którym ma odbyć się poród, czy i jakie znieczulenie jest dostępne i w jakich sytuacjach nie będzie możliwe jego podanie. Warto zapytać też o to, ile porodów odbyło się w ostatnim roku w szpitalu i ile przez ten czas kobiet skorzystało ze znieczulenia przy porodzie naturalnym.
Zobacz też:
To położna i ginekolog decydują, kiedy rodzącej mamie trzeba udzielić pomocy. Nie panikuj, jeśli w czasie porodu usłyszysz, że "konieczne będą kleszcze" (zdarza się to naprawdę rzadko). One – podobnie jak inne instrumenty, z których korzystają lekarze – są właśnie po to, by twoje dziecko przyszło na świat bezpiecznie. Oto co przyspieszy poród . 1. Znieczulenie Najczęściej stosowane i najskuteczniejsze jest znieczulenie zewnątrzoponowe . Niektórzy lekarze uważają, że prośba o znieczulenie to fanaberie. Według innych to cud współczesnej medycyny i że każdy poród powinien być znieczulony. Kiedy i dlaczego się je stosuje? Gdy ból jest trudny do wytrzymania, rodząca jest zestresowana, źle oddycha i nie ma siły współpracować z położną. Możesz o nie poprosić także podczas akcji porodowej (o ile nie ma przeciwwskazań, np. zaburzeń krzepnięcia krwi i infekcji skóry w miejscu wkłucia). W trakcie porodu decyzja o wykonaniu znieczulenia może zapaść, gdy rozwarcie szyjki macicy – mimo podanych leków rozkurczowych – wynosi tylko 2–3 cm. Jak działa? Blokuje przewodzenie bólu. Dobrze wykonane znieczulenie zmniejsza cierpienie , ale nie ogranicza czucia. Wiesz, kiedy pojawiają się skurcze, i możesz aktywnie uczestniczyć w porodzie . Anestezjolog wkłuje igłę między kręgi lędźwiowe i wprowadzi cieniutki cewnik, którym popłynie lek znieczulający. Efekt pojawi się po 20 minutach. Ból nie zniknie , ale jego osłabienie przyniesie ulgę i sprawi, że poród przebiegnie sprawniej. Czy ma wpływ na dziecko? Znieczulenie zewnątrzoponowe nie szkodzi dziecku. Działa tylko tam, gdzie są nerwy. Nie przedostaje się do organizmu maluszka ani do mleka matki (można karmić po porodzie). Ale może oddziaływać na maleństwo pośrednio – jeśli tobie spadnie ciśnienie, dziecko też to odczuje. Dlatego pacjentka rodząca w znieczuleniu jest pod stałą kontrolą,...
Jaki może być? Nieznośny, rozdzierający, dojmujący. Czy to Twój ból? Bo mój często jest nie do zniesienia. Gdy czuję, że się zbliża, wszystko we mnie krzyczy: Ratunku! Przesadzam? Ani trochę. Moja znajoma nie rozumie, dlaczego tak łatwo się poddaję: „Walcz z nim!”. Ona to potrafi, jest twarda, może dlatego, że – jak sama mówi – pochodzi z gór? No cóż, ja jestem z Wrocławia. Ale gdy tak mnie dopinguje, bym dzielnie znosiła cierpienie, patrzę na nią z pobłażaniem i powtarzam za Bogusławem Lindą: „Co ty wiesz o bólu?”. Różna wrażliwość na ból porodowy No właśnie, co wiemy o bólu? To, że nie ma jednej oceny jego nasilenia – inaczej Ty postrzegasz swój ból, a inaczej osoba postronna (zwykle uważa za mniej silny). To, że każdy ma inny próg wrażliwości. Kobiety odczuwają go mocniej niż mężczyźni, a intensywność odczuwania zależy także od samopoczucia, stanu ducha. Dlatego każdy poród jest inny i każda kobieta inaczej odczuwa ból. Jedno jest pewne, może odpowiadać za spowolnienie akcji porodowej! Masz wątpliwości, by poprosić o znieczulenie? Bo brak bólu oznacza, że nie będziesz dobrą matką? Bo dzieci z porodu znieczulanego gorzej rosną? Nie pozwól sobie tego wmówić! Ani jedno, ani drugie nie jest prawdą. ZOBACZ TEŻ: pięć powodów, by rodzić naturalnie Znieczulenie w czasie porodu to także Twój wybór O tym, czy zastosować znieczulenie, w niektórych wypadkach decyduje lekarz (znajdziesz je na drugiej stronie). Jeśli nic Ci nie dolega, to i tak wybór należy do Ciebie (możesz zaznaczyć, że chcesz otrzymać znieczulenie w specjalnym planie porodu ). Przecież nikt nie wie lepiej, ile jesteś w stanie znieść. Jeśli zniesisz każde cierpienie, to nie ma potrzeby, abyś korzystała ze znieczulenia – ot tak, na wszelki wypadek. Poddaj się bólowi, skup na skurczu i nie myśl o kolejnych....
